Nekazaritza eta Abeltzaintzaintza: Tradizionala, Landatzea, Merkatua eta Industriala

Nekazaritza eta abeltzaintzaintza 4 mota daude. 1. Tradizionala. 2. Landatze nekazaritza. 3. Merkatu nekazaritza. 4. Nekazaritza industriala (garrantzitsuena)

Nekazaritza Tradizionala

Industrializazioaren aurreko eredua da. Tu plantas tu comes xd. Lursail txikiak (minifundio) edo ertainetan egin daiteke. Polilaborantza egiten da. Haren estentzioa openfield-arena da. Teknika atzeratuak erabiltzen dira. Lugorria bezala. Lan fisikoa erabiltzen da. Trabajan los hombres y animales no maquinas.

Ibiltaria

Lurralde tropikoetan gertatzen da, sabanetan, ohian tropikaletan… Giza talde txikiak lan egiten dute oihanean mugituz. Kokagunea erretzen dute epe laburrean 3-4 urtez han geratzeko, epearen ondoren mugtizen dira beste leku batera.

Lehorreko Nekazaritza

Lurralde tropikaletan gertatzen da, sabana eta basamortuetan. Sedentarioak dira, hau da, egonkorrak dira. Ohinarriko laboreak ditu eta abeltzain ibiltarikekin harramana dute.

Nekazaritza Montzenikoa

Asiko hegoaldean edo hego-ekialdean gertatzen da. Ureztatuko nekazaritza da eta etengabeko produkzioa gertatzen da.

Abeltzaintza Tradizionala

Nomadak edo ibltariak dira eta basamortuetan edo inguru lehorretan zehar mugitzen dira. Lautada edo mendietan egoten dira, urte sasoiaren arabera.

Landatzen Nekazaritza

Lurralde tropikoetan gertatzen da, nazioarteko merkaturako ekoizten dute, Produktu tropikalak ekoizten dituzte, kafea, kakaoa, azukrea… Oso latifundio handietan mantentzen dira, bertako lurralde handietan edo nazioarteko enpresa multinazionaletakoetan. Langileak jornalariak dira eta monolaborantza lan egiten dute. Ekoizpenaren arabera intentsiboa edo estentziboa izan daiteke. Makinak erabili ahal dira.

Merkatu Nekazaritza

Lurralde garatuetan egiten da barne edo kanpo merkaturako. Monolaborantzan lan egiten da. Oso espezializazio ona dute. Ekoizpenaren arabera estentsiboa edo intentsiboa izan daiteke. Langileak nekazari jabeak, maizterrak (especializados) edo latifundioak dira. Mekanika eta teknologia maila handia dute.

Nekazaritza Industriala

Oso lurralde berezietan gertatzen da, oso lurralde handiak dentsitate txikiarekin, Rusia. Ekoizpena espartakorrakoa da. Oso teknika aurreratuak erabiltzen dira, latifundiotean oso handiak. Oso estentziboa da eta oso nekazaritza handia due. Soja eta laboreak ekoizten dira.

Giza faktoreak: Giza faktoreak biztanleriaren dentsitatea, populatzea, lursailaren tamaina, erabilitako teknikak, teknologia maila eta ustiapen motak dira.

Populatzea sakabanatuta (burgos mendiak) edo bildua izan daiteke (lautadak). Lursailaren tamainak txikiak -10ha minifundio, ertainak 10ha-400ha eta handiak +400 ha. Zenbait teknikak daude. Lehorrekoa (prezipitazioen arabehera) eta ureztatua (prezipitezio gehiago), monolaborantza (produktu mota bakarra) polilaborantza (produktu asko), intentsiboa (lursail txikietan edo handietan, interbentzio handiak, lan handia Ha-ko kopuru handia eta balio handia) edo estentziboa / lursail handiak, inbertsio txikiak, lan ez oso handia, Ha-ko kopuru txikia eta balio txikiak). Bocage (lursail txikiak) openfielda (lursail handia) eta labore txadaketa (bi arrikoa edo hiru arrikoa). Teknologia maila makinaria edo tresnak izan daiteke. Ustiapen motak nekazariak, maiztergoak, jornalariak, jopuak edo esklaboak egon daiteke.