Nahaste Obsesibo Konpultsiboak, Eskizofrenia eta Elikadura Nahasteak

Nahaste Obsesibo Konpultsiboak (NOK)

Obsesioak:

• Borondatezkoak ez diren pentsamendu, ideia, irudi edo oroimen desegokiak dira. Kontzientzia inbaditzen dute eta deserosoak dira, baina ezin ditugu baztertu.
• Adibidea: Etxetik irtetean, gasa itxi ote den kezka edo argiak itzali ote diren, giltzak hartu ote diren…

Konpultsioak:

• Erritoak bailira, behin eta berriro errepikatzen diren jokaerak dira. Jokaerak ez du helburu zehatzik eta obsesio bati erantzuten dio, etorkizuneko zerbaiti ekidin nahian.
• Adibideak: Gauzak ordena jakin batean behar ditu beti, eskuak behin eta berriro garbitzen ditu…

Garrantzia:

Noizbait pentsamendu obsesiboak edo jokabide konpultsiboak izatea ohikoa da, baina jokabide horiek iraunkorrak direnean eta bizitza mugatzen dutenean, edo estutasuna sortarazten dutenean, patologikoak direla esan daiteke.

Eskizofrenia

Definizioa:

Gaixotasun larri hau gaitasun kognitibo eta afektiboetan gertatzen den haustura da.

Pazienteak:

• Nerabezaro eta helduaro artean sortu ohi da.
• Antzeko eragina du emakume eta gizonezkoetan.
• Antzeko eragina du kultura ezberdinetan.

Sintomatologia:

• Pertzepzio nahasteak
  • Entzumenezko haluzinazioak: ahotsak entzun…
  • Ikusmeneko haluzinazioak: ez dagoena ikusi
  • Gorputzeko organo bat formaz edo tamainaz aldatzen ari deneko pertzepzioa
• Antolatu gabeko pentsamendua, logikarik gabeko pentsamendua, errealitatetik alde egin du eta eldarnioak ditu:
  • Handikeria eldarnioak: ahalmen bereziak dituela uste du.
  • Pertsekuzio eldarnioak: jarraitzen ari zaizkiola.
  • Eldarnio somatikoak: garuna usteltzen ari zaiola.
  • Besteek pentsamendua irakurtzen diotela…
• Emotzio eta jokaera desegokiak, askotan arlote jantzita…
• Automarjinazioa eta gizartetik urruntzeko joera, harremanetarako zailtasuna baitu.

Motak:

1. Paranoidea
   • Eldarnio ideiak, pertsekuzio eta handikeria eldarnioak.
   • Entzumenezko sentsazio faltsuak
   • Antolaketarik gabeko hizkuntza eta jokaera.
2. Katatonikoa
   • Jokaera pasiboa eta komunikaziorik gabekoa.
   • Postura eta mugimendu arraroak. Zenbaitetan geldi geratzen dira denbora luzez, manikiak balira bezala. Zenbaitetan ezin dira bere buruaz baliatu.
   • Ekolalia edo inork esandako hitzak etengabe errepikatzea.
3. Hebefreniko edo antolaketa falta duena
   • Umeen jokaerak eta keinuak.
   • Existitzen ez diren pertsonekin hitz egiten dute.
   • Azaleko afektuak dituzte.
4. Ondar eskizofrenia
   • Sintoma psikotiko moderatuak dituzte, jokaera eszentrikoak…

Anorexia

Definizioa:

Gizentzeari beldurra izatean sortzen den nahaste kronikoa da. Hasieran borondatez egiten bada ere (dieta egin), gero gainditu ezin duten gaixotasuna bihurtzen da.

Pazienteak:

• Mutilek ere badute, baina 12-20 urte arteko neskengan ematen da gehien bat.

Sintomatologia:

• Dietaren obsesioa.
• Gorputzaren irudi distortsionatua eta gizentzeko beldur izugarria.
• Normalean, ikasle onak dira eta hiperaktiboak
• Oso perfekzionistak dira. Ezin dute akatsik ametitu ez fisikoan, ez lanean, ez sentimendu edo emozioetan.
• Amenorrea edo hilekoa galtzea.
• Zenbaitetan neurririk gabe jaten du, baina gero diuretikoak erabiltzen ditu erruz edo gonbitoka ekiten dio.

Bulimia

• Gehiegi jan eta dieta zorrotzak egin, diuretiko eta laxante gehiegi hartu, gonbitoak eragitean datza.
• Nahaste hau ere emakume gazteengan ematen da gehiago.
• Bere jokaera desegokiaren kontzientzia dute eta errudun eta deprimituak sentitzen dira.
• Ez dira anorexikoak bezain argal egoten, baina pixuarekin obsesionatuta bizi dira.