Musika Klasikoa eta Erromantikoa: Ezaugarriak, Formak eta Joerak

Musika Klasikoaren Ezaugarriak (Klasizismoa)

Doinuaren Erreinua: Doinua 8 konpasetan antolatzen da, hizkuntza erabat tonala (I, V, IV). Alberti baxua erabiltzen da laguntza gisa.

Orkestra Klasikoa

Musika-tresna berriak sartu ziren: pianoa, tronpa eta klarinetea. Orkestra zabaldu behar izan zuten sinfonia interpretatzeko. Zuzendaria sartu zen, eta pianoak garrantzi handia hartu zuen.

Musika-tresna Formak

• Sonata: Musikagileek zorrotz jarraitu behar duten forma-egitura:
  • 1. Allegro: Sonataren eskema
  • 2. Adagio: Inguruko tonua
  • 3. Minuetoa: Tonu askea
  • 4. Amaiera: Tonu nagusia
  Sonata-eskema: A B A' (azalpena, garapena, azalpena).
• Sinfonia: Orkestrarako sonata handi bat da. Egitura:
  • 1. Allegro
  • 2. Adagio
  • 3. Minuetoa
  • 4. Allegro

Opera Klasikoa

Koruari garrantzi handiagoa eman zitzaion. Orkestra handiagoa eta protagonismo handiagoa izan zuen. Libretoa eraberritu zen.

Erromantizismoaren Ezaugarriak

Musika Instrumentalaren Ezaugarriak

Edukiari lehentasuna eman zitzaion formari baino gehiago. Doinua lirikoagoa eta grinatsuagoa zen. Orkestra asko handitu zen. Leitmotiv-a erabili zen obrari batasuna emateko.

Piano Erromantikoa

Baliabide ezin hobea izan zen. Bilakaera handia izan zuen Erromantizismoan. Familia guztiek izan zuten pianoa; emakumeek jo ohi zuten, prestigioa emateko. Pianorako formak: nokturnoa, impromptua, estudioak, balada, polonesa, mazurka, polka.

Orkestra Erromantikoa

Zabaldu egin zen musikagileen kopuruan. Musika-tresna berriak gehitu ziren: haize-instrumentuen saila handitu zen, perkusioarena ere bai, eta hariena bikoiztu egin zen. Zuzendariak garrantzi handia hartu zuen.

Forma Berriak

• Musika programatikoa: Gai edo programa literario edo artistiko bati jarraitzen dion eta hori ardatz izan ohi duen musika sinfonikoa.
• Poema sinfonikoa: Orkestrarako konposizioa da, aldi bakarrekoa, eta elementu poetiko eta deskribatzaileak dituena.

Erromantizismoaren Tendentziak

• Nazionalismoa: Nazioaren funtsa tokian tokiko musikaren bidez bilatzea. Dantza eta tradizio folklorikoetan oinarritutako musika, hizkuntza berriak eta askotariko eskala, harmonia eta gaiak erabiltzen ditu.
• Neoerromantizismoa: Orkestra handia, harmonia oparoa eta hunkigarria, sinfonian mugimendu gehiago, giza ahotsaren erabilera.

Ahots Musika Erromantikoan

• Lied: "Kantu" esan nahi du alemanez. Konposizio laburra da. Egitura: A A' A'', A B A', A B A C A. Interpreteak: bakarlaria + pianoa.
• Opera:
  • Italia: Bel cantoa: doinu ederrak, ahotsaren birtuosismoa eta koruaren presentzia. Koruaren garrantzi handiagoa. Verismoa: XIX. mendeko opera-moldea, errealitatea azaltzeko xedea duena.
  • Alemania: Mitologiako gaiak interpretatzen ziren. Artelana "bete-betea" zen. Orkestraren garrantzia handia (Leitmotiv-a sortu zen).
  • Frantzia: Opereta: pasarte mintzatuak eta kantatuak tartekatzen dituen antzezpen-obra, gai arinez eta umorezko gaiez diharduena.
  • Espainia:
    • Zarzuela handia: 3 ekitaldi ditu, espainiar erromantzak eta kopla herrikoiak erabiltzen ditu, eta Espainiako historiako gaiei buruz dihardu.
    • Genero txikia: Ekitaldi bakarra, erromantze edo kuple piezek osatua, koruaren presentzia urriagoa, kutsu hispaniar nabariagoa eta gai herrikoiak (egunerokotasunari lotutakoak).

Leitmotiv: Operetako pertsonaia nagusiak ezaugarritzen eta deskribatzen dituen elementu musikala.