Musika barrokoaren ezaugarriak

1. MUSIKAREN UNIBERTSOA

soinua edo zarata:

• soinua: uhin erregularra baldin bada soinua deituko diogu. Biolin batekin jotako notak soinua izango da.

• zarata: uhin irregularra baldin bada zarata deituko diogu. Itasoko olatuek egiten dutena soinua izango da.

soinuarenparametroak:

Musikaren elementuak

melodia:

1. elkarren segidako nota edo soinu musikal batzuk osatzen duten multzoa.

2. osotasuna eta izaera berezia duen eta identifikagarria den nota-segida.

3. konposizio harmonizatu baten lerro edo atal nagusia.

harmonia:

1. elkarrekin ondo egokitzen diren soinuen multzoa.

2. akordeen (3 soinu aldi beran) osaketa, konbinazio eta modulazioaz diharduen teknika eta arte musikala.

2. AINTZINAROA

Greziar musikaren ezugarriak

• musika monodikoa izaten zen eta instrumentuek ere melodia berdina jotzen zuten adorno txiki batzuk sartuz, teknika honi heterofonia deritzo.

• notazio alfabetikoa erabiltzen zuten, altuera desberdinak greziar hizkien bitartez irudikatzen zituzten. Erritmoa irudikatzeko poesian erabilitako zeinu batzuk erabiltzen zituzten.

• musikaren sorrera sistema modalean oinarritua zegoen. Sistema modala lira musika tresnaren 4 soketan oinarritzen da. 4 soka horiek bikoiztu eta bata bestearen jarraian jartzen ziren, 8 soinu desberdin osatuz eta beheruntz jotzen ziren.

3. ERDI AROA

Gregoriar kantua

kantu Gregoriarra, honako ezaugarriak ditu:

• Eliza Katolikoaren kantu ofiziala.

• Ahotserako musika, instrumentuen laguntzarik gabe.

• Kantu monodikoa, guztiek melodia bera abesten dute.

• Latinez abesten da, Eliza Katolikoaren hizkuntza ofiziala zelako.

• Erritmo librea, testuak markatzen du abesti bakoitzaren erritmoa.

trobadore eta juglareak:

Trobadoreak musikari-olerkariak ziren eta normalki nobleen familiakoak. Espainian eta Frantzian garrantzi haundia izan zuten. Provenza inguruan sortu ziren XI. Mende amaieran eta Provenzal hizkuntza erabiltzen zuten. Maitasuna izaten zen      beraien abestietako gai garrantzitsuena.

Troberoak Frantzia iparraldean sortu ziren XII. Mendean.

Trobadore mugimendu hau Europa osora zabaldu zen toki bakoitzean izen desberdina hartuz eta espainian arrakasta haundia izan zuten.

Juglareak musikari ibiltariak ziren, baina abestu edo musika tresnak jotzeaz gain txiste kontalari, azti edo akrobazia lanak ere egiten zituzten. Gizarte maila baxukoak ziren eta ez ziren konposatzaileak, trobadoreen abestiak kopiatzen zituzten. Herriz herri ibiltzen ziren beraien ikusikizunak eskeiniz. Modu gregoriarretan oinarritzen dira baina erritmo markatuago, azkarrago eta alaiago batekin.

4. BERPIZKUNDEA

Musika erlijiosoa

alemania

Tokian tokiko hizkuntza erabiliko da, jendeak abesten duena uler dezan.

Gotiko garaiko polifonia konplexua baztertuko da, ez baitzen testua ulertzen, horrela musika homofonikoa bultzatuz.

Korala izan zen erabilitako genero nagusia kantu gregoriarra baztertuz. Korala abesti xumea izaten da, 4 ahotsetarako idatzia, alemanez eta testura homofonikoa duena.

eliza katolikoan

Latina erabiltzen jarraitzen da ospakizunetan, katolikoentzat batasunaren ezaugarri bat delako.

Polifonia konplexua sahiestea, izan ere lorturiko musika konplexutasuna zela eta, ezin zen testua ulertu, eta musika erlijiosoaren helburua kristau mezua zabaltzea zen.

musika profanoa:  

italia

Genero garrantzitsuena madrigala (Dark horse) zen

ezaugarriak:

• Italieraz idatzita forma polifonikoarekin

• 4 edo 5 ahotsetarako idatzia

• Nornalki a capella abestua baina batzuetan instrumenturen batekin

• Izaera deskribatzailea duten musika atalak sartzen dira

• 5 esaldi izaten ditu eta tartean estribilloa tartekatzen da.

espainia

Genero garrantzitsuena villancico deiturikoa izan zen. Lau ahotsetara idatzia, testura homofonikoa zuen eta kopla-estribillo-kopla egitura. Gaur egun gabonetako abestiak dira.