Munduko Potentziak eta Gatazkak: Analisi Geopolitikoa

India: Potentzia Ekonomiko eta Soziala

India, populazio kopuruari dagokionez bigarren herrialdea, oso hazkunde handiko potentzia da, sistema politiko demokratikoa duena, baina gizarte desoreka handia du, aberatsen eta pobreen artean. 90eko hamarkada arte, estatizazioa eta protekzionismoa izan ziren ezaugarri nagusiak. Hamarkada horren erdialdean, protekzionismotik liberalizaziora aldatu zen. Ekonomiak %10eko hazkundea izan du, informazio eta komunikazio teknologia berriei esker, biztanleriaren beste zati batek beste sektore batzuetan lan egiten duen bitartean.

Brasil: Hazkunde Ekonomikoa eta Eragin Geopolitikoa

Brasil, 193 milioi biztanle ingururekin, ekonomia hazkunde handia izan du 80ko hamarkadatik. Lehengaien esportazioa, enpresa multinazional askoren eraginez sortutako industria-ehun garrantzitsua eta petrolio-aurkikuntzak dira horren oinarri. Lula da Silvaren agintaldian, ekonomiak jauzi kualitatiboa egin zuen, eta kanpo-politikan ezaugarri autonomoak garatu eta eskualde-potentziatzat finkatu zen. Helburu geopolitiko nagusiak eskualde-integrazioa gidatzea eta nazioarteko harremanak dibertsifikatzea dira.

Errusia: Krisitik Potentzia Geopolitikora

Errusiak 1990eko hamarkadan ekonomia-krisi larria bizi izan zuen, baina gainbehera hori gutxitu egin zen. 1999an Putin agintera iritsi zen. Horrekin batera, hobekuntza ekonomikoa eta egonkortasun politikoa etorri ziren. Barne-politikan autoritarismo handia ezarri zuen, eta kanpo-politikan multilaterismoa sustatzen saiatu zen hasieran, ondoren potentzia hegemoniko izatearen rola berreskuratzen saiatzeko. Aurkakotasuna eta konfrontazioa izan dira ildo nagusiak (adibidez, Txetxeniako gerra). Putinek eta Medvedevek helburu bera izan dute: hegemoniari eustea mendebaldeko mugan. Errusiak presio-elementu gisa baliatzen dituenetako bat Europako gas-esportazioak dira, 2014an Krimearen anexioaren ondoren piztutako nazioarteko gatazkan erabili zituenak, esaterako.

Europar Batasuna Nazioarteko Harremanetan

Europar Batasunak kanpo-politikak bateratzeko irizpideak eta erakundeak sortu ditu. Hala ere, estatu kideen interes partikularrek eragin handiegia dute. Horrek oztopo izan du kanpo-politika koherentea eta bateratua izateko. EB mundu-esparruko potentzia da; munduko merkatu nagusia eta ahalmen handiko ekonomia du, eta botere bigunaren bidez baliatzen du bere eragina.

EBren Kanpo Harremanen Erronkak

• Mugak betiko finkatzeak eta Europa ekialdean sartzeak arazoak eta mesfidantza sortu ditu Errusiarekin.
• Ondoko eskualdeekin harreman egonkorrak mantentzea, hala nola Errusiarekin eta Ipar Afrikako herrialdeekin.

Afrikako Gatazken Kausak

• Muturreko pobrezia: gobernuaren ustelkeriak eta gaitasunik ezak larriagotua.
• Kolonizazioaren osteko mapa politiko desegokia: estatuen arteko gerrak eragin dituena.
• Estatu ahulak: estatuak ezin du lurraldea kontrolatu eta gutxieneko segurtasun-bermeak eman; estatu-kolpeak etengabeak dira.
• Nazioarteko interesen eragina: beste herrialde batzuek energia, meatzaritza eta nekazaritza baliabideak eskuratzeko nahia.

Aintzira Handien Eskualdeko Gatazka

Aintzira Handien eskualdeko gatazka nagusiak Ruandan eta Burundin izan dira, honako arrazoiengatik:

• Bi etnia nagusi (hutuak eta tutsiak).
• Lur emankorrak eskuratzeko borroka (baliabide urriak).
• Frantziarren eta EBren interes kontrajarriak.

Borroka gogorrena Ruandan izan zen, 1994ko genozidioan, non 800.000 tutsi eta hutu moderatu hil ziren. Krudelkeria handia izan zen, eta bi aldeek haur-soldaduak erabili zituzten.

Eskualdeko beste herrialde batzuk ere gerran daude, hala nola Kongoko Errepublika Demokratikoa.

EBren Nagusitasunaren Oinarriak

• Nagusitasun militarra.
• Indar handiko ekonomia.
• Ahalmen zientifiko eta teknologikoa.
• Espantsionismo kulturala.