Metafisikaren kritika

Kokapena eta eraginak

1902. Urtean hasten da,1914an Amaitzen da

Neokantismoaren eragina jasoko du: ezagutza-prozesurako oinarri gnoseologiko sendoa Ezinbestekoa da eta horretarako bai zientzia eta filosofiaren oinarrian fisika Matematikoaren baldintza formalak eskuratu behar dira.

España Europatik urruntzen dituen arazoak

Pentsamendu sakona landu ordez “literatura” Egiteko zaletasuna

Eztabaida antzuetan aritzeko Joera

Atzerapen zientifikoa

Jarrera subjektiboa

Konponbideak

Objetibismoaren diziplina landu

Subjektibismoaren gaixotasuna Sendatzeko Zientziaren gaitasun batzuk garatu: zehaztasuna eta metodoa; jarrera Kritikoa, eta, arrazionaltasuna

Ezagumena hezi eta trebatu

Masak eta elitea

Adimen-eredu Bat proposatu nahi du

Gizakien bikaintasun-zaletasuna Galtzen denean, gizartearen gainbehera hasten da

Gizarteak estatu bat sortzen du Hobeto bizitzeko. Herrialde bat halakoa izan dadin, gutxiengo hautatu batek Zuzenduko duen masa antolatu bat behar du. Gizabanako bikainak (elitea) Gailentzen dira, eta masak jarraitzen die.

Eliteak Bikaina eta eredugarri izan behar du; masak, aldiz, bikaintasunarekiko Zaletasuna izan behar du. masak Masa izan behar du, eta ikasteko gogoa eta hobetzeko nahia izan behar ditu.

Ondorioz

Hori Guztia erein egin behar da, eta benetako iraultza heziketan datza

herria Zuzenduko duten goi-mailako pertsona horiek (elitea) identifikatzea da Garrantzitsuena; hau da, ondo aukeratzea.

2PERSPEKTIBISMOA(1914-1923)

KOKAPENA

          1914ean  Liga de Educación Política de España elkartea Sortu zen,

Ortegak Biblioteca de Ideas del Siglo XX izeneko bildumaren zuzendaritza hartu zuen Bere gain

NI NAIZ NI ETA NIRE ZIRKUNSTANTZIA

Mendebaldeko Gizakia ulertzeko pentsamendu judu-kristauaren zirkunstantzia eta filosofia grekoaren Zirkunstantzia kontutan izan 

 beste zirkunstantzia Batzuk ere,ditugu hurbil.

 zirkunstantzia Horiek eragin handia dute gugan, oso gertu ditugulako, eta kontuan hartu Beharko lituzke gogoeta filosofikoak, ni naiz ni eta nire zirkunstantzia

EGIA PERSPEKTIBISMOA METODOAREKIN

Errealitateari so egiten dion Bakoitzak bere ikuspuntutik begiratzen dio. Norberaren ikuspuntua edo Perspektiba errealitatearen beharrezko osagaia da, eta ezin esan daiteke ikus Puntu bat besteen gainetik dagoenik; paisaia ikusteko bezala perspektiba edo Ikuspegi anitzak daude.

Perspektibismoaren teoriak errealitatearen Gaineko ikuspuntuen aniztasuna aldarrikatzen du

Egia absolutua, hau da, Errealitatearen guztizko ikuspena, haren inguruan jasotako irudi guztien Konbinazio antolatua izango da; paisaia ezagutzeko ere ahalik eta ikuspegi Gehiago baditugu hobeto ezagutuko dugu, ikuspegi denak egokiak, perspektiba Denak osagarri direlarik. Irudi bakoitzak errealitatearen zati bana dakar EGIA

Ondorioz,

Tolerantzia nabarmendu behar Dugu: elkarren osagarri dira gure ikuspegi, iritzi edota perspektiba Desberdinak, denak bezain baliotsuak dira eta batez ere baliotsuak diferenteak Direlako; honek bizikidetza ahalbidetuko du

Perspektibismoa ez da Erlatibismoa edo eszeptizismoa;

Egia bilatzen du

3.ARRAZIOBITALISMOA(1923-1955)

KOKAPENA

Filosofo madrildarraren Helduaroan, Perspektibismoaren garapenetik Ortegaren doktrina arraziobitalista Sortzen da

gogoeta Egiten du gizakia kokaturik dagoen bi ikuskera erradikalenen inguruan: Bizitzaren ikuskera eta arrazoimenarena.

Arraziobitalismoaren ikuskeran Kokatzeko, lehenik bitalismo  eta Arrazionalismoaren kritika egiten du, eta gero ikuskera bakoitzaren alde Positiboa hartu, sintesi bat egiteko.

Bitalismoari bultzatzen duen Jarrera irrazionalista leporatzen dio eta arrazionalismoari gizaki ikuskera Mugatua

Sustraizko Errealitatea

Sustraizko errealitatea giza Bizitza da, hots, gizakien bizi jardun zehatza

Nik neuk Aukeratu behar dut nire bizitza proiektua

Biziak lehentasuna du

Lehenbizi, jardutea da, eta Gero, gogoeta egitea

Bizitza niaren eta Zirkunstantziaren batura da

Nia

Gizaki bakoitzaren nia proiektu Bat da

Gizakia askatasun hutsa da, eta Ez du behin betiko identitaterik

Aukeratzen duenak, hautaketa, Justifikatu behar du

Zirkunstantzia

Zirkunstantzia

Nia ez den beste Guztia

Norberaren gorputza edo Gogamena ere zirkunstantzia dira, gure adimen-gaitasunak edo Gorputz-iaiotasunak, gure psikologia profila edo izaera,  Gure proiektua egitean aurkitzen ditugun erraztasunen eta Zailtasunen multzoa da zirkunstantzia

Ez dugu zirkunstantzia Aukeratzerik, 

4.ARRAZIONALISMOA GAINDITZEA (Aro arraziobitalistaren barruan)

Filosofia Arrazionalistaren kritika

Sistema arrazionalistak oker Daude guztiz, edo behar baino garrantzi handiagoa eman zaie behintzat.

Arrazionalismo filosofikoaren Esanetan, EGIA absolutu eta aldaezina da, eta gizakiaren arrazoimenezko guneak  baino ezerk ezin ezagut dezake.

Arrazionalismoaren Arriskuak

Arrazionalismoak amildegi  sortzen du gizakiaren bizitza konkretuaren eta Arrazoimenaren  artean.

Arrazionalismoa bizi-kontrakoa Eta historia aurkakoa da erabat

Arrazoimena eta Bizitza elkartu behar: niak gauzak bizitzen ditu

Arrazoimen abstraktuak  ezin hauteman dezake bizitzari darion Errealitate konkretua, ezegonkorra, Denborazkoa eta historikoa delako.

Arrazionalismoak nia eta gauza Erradikalki bereizten ditu baina Ortegak Planteatzen du niak gauzak bizitzen dituela.

Filosofiaren eginbeharra izango Zen sakabanaturik dauden ikuspegiak batzea baina ez katalogo edo zerrenda baten Moduan baizik eta ulermen prozesu baten bitartez