Literatura Galega: Narrativa e Teatro dos 80 e 90

A Narrativa Galega dos Anos 80

Características Xerais

• Diversidade de temas e rexistros (literatura infantil e xuvenil).
• Consolidación das novas tendencias xurdidas nos anos 70 (a excepción do realismo sociolóxico ou a narrativa ruralista).
• Desenvolvemento da narrativa de xénero, da novela histórica e da narrativa urbana e experimental.

Autores Destacados

• Víctor Fernández Freixanes: xornalista, editor e presidente da RAG.
  • O triángulo inscrito na circunferencia: alterna os planos temporais e espaciais.
  • O enxoval da noiva: novela histórica sobre a estirpe dos Borgia.
  • A cidade dos césares: céntrase na Galicia mariñeira e emigrante.
• Xavier Alcalá:
  • A nosa cinza: novela de iniciación, infancia dun neno no franquismo.
  • Fábula: obra de temática social que evoca os tempos da Guerra Civil.
  • Cultiva novelas de aventuras que narran a epopea dos galegos como pioneiros en Sudamérica, como Alén da desventura e Latitude austral.
• Alfredo Conde:
  • Xa vai o Griffon no vento: novela histórica que combina a Compostela renacentista e a Provenza contemporánea.
  • Sempre me matan: historia dunha dinastía familiar galega con relacións coa emigración e referencias aos círculos do poder político e social.
• Carlos G. Reigosa: cultiva a novela policíaca e a novela negra.
  • Crime en Compostela: considerada o inicio desta corrente, dá orixe a unha serie de novelas (O misterio do barco perdido, A guerra do tabaco).
  • Narcos: novela de aventuras.
  • Pepa a loba.
• Suso de Toro:
  • Comeza seguindo unha liña experimentalista e innovadora que busca romper co discurso tradicional.
  • Polaroid, Land Rover ou Tic tac: mostran a realidade fragmentada e os conflitos dunha sociedade urbana, con linguaxe coloquial.
  • Seguirá cunha liña máis convencional caracterizada pola intriga e a habilidade narrativa, como en Calzados Lola e Trece badaladas.

A Narrativa Galega dos Anos 90

Características

• Afianzamento do xénero novelesco.
• O paso á narrativa de autores que comezaran a súa carreira literaria no eido da poesía.
• Acentúase a tendencia á diversificación xenérica, eclosión da novela negra (Bieito Iglesias, Aníbal Malvar).
• Ficción futurista (Caride Ogando), novela de terror (Xosé Miranda).

Autores

• Manuel Rivas: libros de relatos como Un millón de vacas ou Que me queres, amor?, cun estilo cheo de lirismo.
• Xohán Cabana:
  • Galván en Saor: mestura o pasado mítico coa realidade actual.
  • Fortunato de Trasmundi: novela que remite a un mundo paralelo.
  • O cervo na torre e Morte de rei: recrean episodios da Idade Media.
• Xurxo Borrazás:
  • Criminal: retrato da mentalidade dun asasino.
  • Eu é, Na maleta ou Ser ou non: obras destacadas.

O Teatro Galego

A Promoción dos 80

Características

• Desencanto fronte á utopía das esquerdas e maior subxectivismo e intimismo.
• Ambientación urbana e temática do cotián.
• Incorporación do humor, do irracional e do onírico.
• Preocupación formalista: intertextualidade, culturalismo...
• Entrada á reflexión metateatral.

Autores

• Xesús Pisón:
  • Pauto: unha reflexión sobre o poder da Igrexa.
  • Ei Feldmühle!: aborda a denuncia ecolóxica ao reprobar o cultivo masivo do eucalipto.
  • Venenos e as seis pezas curtas do Teatro-minuto: céntranse na dificultade das relacións humanas e xogan co experimentalismo de técnicas como a falta de anotacións teatrais.
• João Guisam Seixas:
  • Um cenário chamado Federico (1985): personificación de elementos da escenografía.
  • Teatro para se comer: obra estruturada a xeito de menú na que critica o sistema cultural establecido.

A Promoción dos 90

Características

• Preocupación pola forma.
• Exploración de novos subxéneros e estéticas.
• Maior preocupación pola escenografía que polo texto.
• Recuperación da comedia.

Autores

• Cándido Pazó: combina a actualidade social co humor e a ironía en obras como A piragua (2007). Tamén combina o teatro con espectáculo monolingüístico, como en Memorias dun neno labrego ou Decamerón.
• Raúl Dans: trata nas súas obras a identidade do individuo, tanto no mundo urbano como no rural.
  • Water-look: ambiéntase nos ambientes marxinais do mundo urbano.
  • Matalobos e Estrema: obras que reflicten certas claves do mundo rural.
  • Lugar: trata o reencontro do protagonista co seu pasado, marcado pola desaparición da súa aldea baixo un encoro.

O Grupo Abrente

Características Comúns dos Dramaturgos

• Son persoas do teatro.
• Impulsaron a profesionalización do sector.
• Crearon un teatro comprometido coa realidade social e política do país.
• Exploraron novas formas estéticas, incorporaron achados do teatro contemporáneo e actualizaron vellas fórmulas.
• Conseguiron a plena normalización lingüística da escena galega.

Autores

• Manuel Lourenzo:
  • Revisa os mitos clásicos, como en Fedra.
  • Xoana: a dificultade das relacións interpersoais.
  • O circo da medianoite: obras de teatro sen palabras.
  • Veladas indecentes.
• Eloy R. Ruibal:
  • Trata temas como a Guerra Civil en Zardigot.
  • Maremia: céntrase na problemática ambiental.
• Roberto Vidal Bolaño:
  • Crítica ao poder establecido, como en Laudamuco, señor de ningures.
  • Agasallo de sombras: céntrase na figura de Rosalía de Castro.

Liñas Temáticas do Teatro de Finais do Século XX e Século XXI

• O teatro da crítica social.
• O culturalismo.
• O neorruralismo.
• A intertextualidade.
• O teatro histórico.