A Literatura Galega na Posguerra: Resistencia Cultural baixo o Franquismo

O Franquismo e a Represión Cultural en Galicia

O franquismo, como réxime totalitario que foi, desprezou a cultura en canto expresión de liberdade e de tolerancia, e exerceu a censura máis férrea sobre todo tipo de producións e actos culturais. Como expresión política da visión máis obstinada e intolerante dunha España centralista, intentou a eliminación sistemática das linguas e das manifestacións culturais propias.

O Rexurdir Literario: Editoriais e Primeiras Obras

A partir de finais dos anos 40 prodúcese un lento e traballoso proceso de restauración das canles de difusión da literatura na nosa lingua. Adoita indicarse como punto de partida o ano 1947, cando Aquilino Iglesia Alvariño publica en Vilagarcía de Arousa o seu libro Cómaros verdes. En 1949 aparecen as editoriais Monterrey (Vigo), impulsada por Xosé María Álvarez Blázquez e Luís Viñas Cortegoso, que publicou diversas obras de autores da época como Otero Pedrayo, e Bibliófilos Gallegos. En 1950 nace a Editorial Galaxia.

Tendencias da Poesía Galega de Posguerra

A poesía galega deste período divídese en varias tendencias principais:

• Liñas estéticas continuadoras da preguerra: como o Neotrobadorismo (onde destacan Álvaro Cunqueiro, Xosé María Álvarez Blázquez) ou o Paisaxismo (con María Mariño ou Aquilino Iglesia Alvariño).
• Poesía de angustia e preocupación existencial (Escola da Tebra): con autores como Manuel María ou María Mariño.
• Intimismo e preocupación intelectual: con Luz Pozo Garza e Aquilino Iglesia Alvariño.
• Clasicismo e Culturalismo: con autores como Álvaro Cunqueiro e Ricardo Carballo Calero.
• Socialrealismo: con Celso Emilio Ferreiro e Manuel María.

A Xeración do 36: Autores e Obras Destacadas

Nesta etapa constitúese a Xeración do 36. Esta xeración, cuxos membros naceron entre 1910 e 1920, apóiase no traballo feito polas xeracións anteriores, como a Xeración Nós ou a Xeración do 25. O franquismo condenou ao exilio a moitos autores desta xeración. Algúns dos autores máis importantes son:

• María Mariño: con obras como Palabra no tempo e Verba que comeza. Esta autora caracterízase por un intimismo orixinal e un gran manexo da lingua.
• Aquilino Iglesia Alvariño: Publicou obras como Señardá, Corazón ao vento, Cómaros verdes, De día a día, etc. Caracterízase polo paisaxismo, culturalismo e calidade rítmica.
• Xosé María Díaz Castro: Escribiu Nimbos. Esta obra representa a frustración histórica da sociedade galega.
• Valentín Paz-Andrade: Aínda que adoita asociarse á Xeración do 25, a súa obra tivo continuidade neste período. Presenta obras como Sementeira do vento ou Cen chaves de sombra, considerada obra civil.
• Luís Pimentel: Tamén pertencente á Xeración do 25, é autor de Sombra do aire na herba, obra con influencia vangardista.
• Celso Emilio Ferreiro: A súa obra presenta tres liñas temáticas principais:

  Liñas Temáticas na súa Obra:

  • Social: Obras como Longa noite de pedra, que é unha defensa do idioma e denuncia os males sociais.
  • Intimista: As obras máis importantes son O soño sulagado e Onde o mundo se chama Celanova.
  • Irónica: Onde destacan Viaxe ao país dos ananos, Cantigas de escarnio e maldicir e Antipoemas.