Literatura Galega: Guerra Civil e Posguerra (1936-1950)

Durante a Guerra Civil (1936-1939), os escritores galegos só tiñan tres opcións:

1. A primeira opción era unirse ao falanxismo, como fixo Filgueira Valverde.
2. A segunda era entrar no cárcere, como fixo Ramón Piñeiro.
3. E a última era exiliarse, como fixeron Luís Seoane, Castelao ou Blanco Amor.

Características da Literatura do Exilio Galego

• Creación de editoriais, nas que se publicaban clásicos ou novos autores.
• Revistas, como a revista do Centro Galego.
• Existencia de colectivos teatrais.
• Programas radiofónicos, como "Sempre en Galiza".

Xéneros e Autores do Exilio

• Poesía: Cultivouse o neotrobadorismo e a poesía social e intimista.
• Narrativa: A súa temática principal era a Guerra Civil.
• Teatro: Había dous tipos: costumista e innovador. A obra máis característica é Os vellos non deben de namorarse de Castelao.

Luís Seoane: Obra e Estilo

Antes da Guerra Civil, Luís Seoane destacou nas artes plásticas; despois, fíxoo como escritor. Escribe sobre a inmigración e a denuncia social. Utiliza unha linguaxe directa e mestura versos longos e curtos. As súas obras máis destacadas son:

• As cicatrices (lírica)
• Na brétema Sant-Iago (lírica)
• A soldadeira (dramática)

Literatura Galega de Posguerra

O primeiro paso para a reactivación do campo literario galego durante a posguerra foi o artellamento de diferentes iniciativas editoriais, como a Editorial Monterrey e a Editorial Galaxia, ambas aparecidas en 1950.

Narrativa de Posguerra

A xente da Barreira, de Ricardo Carvalho Calero, é a primeira novela publicada en Galicia despois da Guerra Civil.

Os autores máis representativos son:

• Eduardo Blanco Amor (A esmorga)
• Ánxel Fole (Terra brava)
• Álvaro Cunqueiro (Merlín e familia)
• Xosé Neira Vilas

Poesía de Posguerra

Hai tres tipos principais:

• Intimismo: Palabra no tempo (María Mariño)
• Culturismo: Anxo de terra (Ricardo Carvalho Calero)
• Socialrealismo: Longa noite de pedra (Celso Emilio Ferreiro)

O poeta máis significativo deste período é Celso Emilio Ferreiro, que cultivou tanto poesía social como lírica intimista.

Teatro de Posguerra

Durante os primeiros anos da posguerra, os autores non deixaron de escribir pezas teatrais, aínda que a súa representación resultaba imposible.

Liñas temáticas destacadas:

• Costumista: Non chores, Sabeliña! (Manuel Pardo de Andrade)
• Vangardismo: Pauto do demo (Ánxel Fole)
• Existencialismo: O auto do prisioneiro (Ricardo Carvalho Calero)

Os autores dramáticos máis destacados son: Eduardo Blanco Amor, Álvaro Cunqueiro e Ricardo Carvalho Calero.

Eduardo Blanco Amor: Vida e Obra

Eduardo Blanco Amor é ourensán. Emigrou a Arxentina e traballou alí como xornalista; despois volveu a Galicia. Estaba comprometido coa República. Escribiu:

Obra Poética

É popularizante e paisaxística, e tamén unha homenaxe á lírica galego-portuguesa medieval. Destacan tres obras:

• Romances Galegos
• Poema en catro tempos
• Cancioneiro

Obra Dramática

Estas obras seguen unha liña de renovación e están escritas para ser representadas pola compañía de teatro creada por el. Destacan tres obras:

• Farsas para títeres, cargada de humor e simbolismo.
• Teatro para xente, centrada no mundo rural.
• Proceso en Jacobusland.

Obra Didáctica

A obra que destaca é Castelao escritor.

Obra Narrativa (a máis importante)

Destacan tres obras:

• A esmorga, na que os seus protagonistas son Xoa o Bocas, Aladio o Milhomes e Cibrán o Castizo. Son personaxes marxinais que saen de esmorga durante 24 horas e véxense implicados nun crime. A lingua está chea de expresións populares e de xogos de palabras.
• Os biosbardos, que son oito relatos protagonizados por nenos que teñen que enfrontarse de súpeto á madurez e está contado en 1ª persoa.
• Xente de lonxe, é unha novela de aprendizaxe contada por Suso, de clase popular.

Ánxel Fole: Traxectoria e Produción

Ánxel Fole é de Lugo. Colaborou con xornais e revistas, foi antifascista e galeguista, e escribiu en castelán para despois facelo en galego. Escribiu dous tipos de obras:

Narrativa

Actualiza mitos e lendas e emprega unha técnica próxima á oralidade. Os seus temas son o misterio, o medo, a superstición e a premonición. Está ambientada en espazos rurais e urbanos de Lugo. As súas obras máis destacadas son:

• A luz do candil: o narrador recolle as historias dun grupo de homes que as contan ao carón do lume; está cheo de humorismo.
• Terra brava: os temas son a psicoloxía, as premonicións de morte e a situación política, cultural e lingüística de Galicia.
• Contos de néboa: ten unha ambientación urbana.
• Historias que ninguén cre: ten unha ambientación urbana.

Teatro

A súa obra máis representativa é Pauto do demo, que trata dunha meiga que, a piques de morrer, intenta ceder os seus poderes a unha moza.