Lehen gerra karlista

Enviado por Chuletator online y clasificado en Historia

Escrito el en vasco con un tamaño de 6,08 KB

José I-ak Espainiako agintea, Baionako BIltzarrean onartutako konstituzioan oinarritu zen.   Napoleonek Frantses okupazioaren aurka zegoen eta okupazioaren aurrean bi jarrera  desberdindu ziren espainiarren artean:
-Frantsestuen taldea eta   Abertzaleak
Gerraren garapenari dagokionez hiru etapa zeuden:
-1808-ko herri-altxamendua eta Batzarren sorrera: Fernando VII-a gartzelan atxilotuta zegoen bitartez botere-hutsuneari aurre egiteko Probintzia Batzarrak sortuko dituzte -

1808-12:

Napoleonen eskuhartze zuzena eta frantsesen nagusitasuna  Euskal Herriko Foru-instituzioak indargabetuta geratu ziren. Napoleonen eskuhartzeari gerraren bidez eragin zuen espainiarrek aurre egitea.-

1812

Frantsesen gainbehera: frantses armadaren porrota.
Napoleonek, 1813-an, Fernando VII-a aske utzi zuen Espainiako korora itzuliz .   
Independentzia Gerrarenondorioak sakonak eta iraunkorrak izan ziren:-Ondorio demografikoak:
300.000 hildako espainiarren artean -Ondorio ekonomikoak:
Uztak, industriak, azpiegiturak…  suntsituta geratu ziren. -
Gerrlarien gizarteratze zaila-
Espainiako koloniek independentzi lortzeko zuten gogoga piztu zen.

Naziotasun

Sentimenduaren gorakada.-
Ondare artistikoaren galera handia --
Napoleonen porrotaren ondoren,bere imperioarentzako impaktua izan zen. Vienako Kongresuan, potentzia irabazleek Europa berria diseniatu zuten eta absolutismoa berriro ezartzea suposatu zuen.              

1812-ko Konstituzioa:

 Erreformista moderatua ,1791-ko kostituzioan oinarrituta. Ezaugarriak:-Subiranotasun nazionalaren eta norbanakoen eskubideen onarpena.  -Botere legegilea ganbara bakarreko Gorteengan eta Erregearengan esku  zegoen, betearazlea Erregea zuen eta judiziala epaitegi eta auzitegiak. - Estatu konfesionala: Erlijio katolikoa estatuko erlijio ofizial bezala. -Gizonezkoen zeharkako sufragio unibertsala. -Milizia nazionalaren sorrera.


1)frantziako iraultzaren ondorioak1.1frantziiraultzaren eraginak eta ipar E.H foruen abolizioa.2espainako monarkiren erreakzioa(bakartze pol).3konbentzio gerra(1793-95) 2)ind gerra(1808-14)2.1gerraren aurrekoak-chul 3)kadizeko gorteak(10-14)-chul                       Intro 1)IsaIIaren erregetza(gutxieneko adina)>Maria cristinaren erregeordetza-moderatuak eta progresistak-1834ko errege estatia-progresisten erreakzioa(36)-mendizabaken dezamoetizazioa-lehen gerea karlista(1833-39)>esparteroren erregeordetza)>Hamarkada moderatua(1844-54)_Lehen erreformak-chul- >Bihurteko progresistak(1854-56)-erreforma pro-ildo politiko berriak(erre-demo)>modernismo berriz-UnionLib alderdi pol 3)seiur>chul-1868ko iraultzs-1864ko konstituzio demokratikoa-chul
2.Gaia
1845eko konstituzioa, errege eta gorteen artean banatutako soberania ezarri zuen.

1851ko konkordatua-

Estaduaren konfesionalitatea.Konkordatuaren arabera, Estatuaren aurrekontuetan “culto y clero” mantentzeko partida bat finkatuko zen Administrazioarea aldaketak
Antolamendu juridiko bakarra, Administrazio zentralizatua eta zerga bateraruetan oinarritutako Hazienda.- Javier de Burgosek 1833an: 49 probintzietan banatutako Espainiako mapa berria diseinatu zuen      2.Espainiar I.Errepublika
Asanbladak, Estanislao Figueras izendatu zuen Errepublika baterakoiaren presidente.  Baina arazoak gertatu ziren. -

Errepublika Federala:

Errepublika unitarioak ez zuen bere alderdiaren gizarte-masarik, ezta neurria ematen zuten liderrik ere. Gorteek Errepublika Demokratiko Federala aldarrikatu zuten, eta Francisco Pi i Margall Gobernuko presidente izendatu zuten. Batzuren ustez, lehenik ordena soziala ziurtatu behar zen, beste batzuk  federazioa behetik gora eraikitzearen aldekoak ziren.. Cartagenan lehertu zen matxinada. Hiriak kantoi independiente aldarrikatzen hasi ziren -, hiru mugimendu berezi bateratu ziren: erregionalista, politikoa eta soziala, hirurak helburu federalisten adierazpen zirelarik -

Errepublika Baterakoia:

Pi i Margall-ek dimititu zuen eta Nicolás Salmerón izan zen izendatua. Geroago Emilio Castelar izendatu zen. Errepublika presidentzialistaren esperientzia euki zuten espainiarrek. Ezkerreko diputatuek bere dimisioa eskatu zuten. Azkenean, Pavia jeneralaren estatu-kolpearekin (1874). Errepublikari amaiera eman zen.

4.  Seiurteko iraultzailea(1868-74)


(1866ko krisia eta erregina Isabel II.Aren gobernaldiaren amaiera)---egiturazko faktore eragileak:-Moderantismoaren ezintasuna- Isabel beraren deskreditoa, mundo politiko eta ekonomikoaren ustelkeria-1866ko krisi finantzieroak eta subsistentziazkoak sortutako egonezin soziala.Bestalde,Prim jeneralak antolatutako konplot militarra, San Gil koarteleko sarjentuen altxamendua eragin zuen.--- Prim jeneralak, progresistetatik sortutako alderdi demokratarekin egin zituen paktuak.

Errege demokrata baten bilaketa (1869-70)

Espainia errege gabeko monarkia zen . Serrano jenerala izendatu zuten erregeorde eta Prim gobernuburu. Cánovas del Castillo politiko kontserbadoreak, alderdi alfonsinoa sortu zuen. 1868an, Cespedes-en "Viva Cuba libre" aldarriarekin eman zitzaion hasiera Sexenio Iraultzaileko arazo larrienean bihurtu zen Cubako gerrari. 2. Gerra karlista lehertu zen (1872-1876).

Amadeo Saboiakoaren monarkia (1870-73)

onartu zuen, Amadeok, Espainiako aulkia- Prim jeneralak atentatua izan zuen. Amadeo Cartagenan zegoen bitartean, Jeneral honen babesik gabe zaila egin zitzaion. Nobleziak eta goi kleroak Canovasen joerarekin (alderdi Alfonsinoa)  bat egin zuten . Azkenean, talde horretara joko du goi-burgesiak ere. Karlistak eta errepublikanoak  bere kontra zeuden.  Amadeok abdikatu egin zuen. Berehala Kongresuak eta Senatuak,   Asanblada   Nazional   bakarrean   bildu ziren, eta Errepublika aldarrikatu zuten.


Entradas relacionadas: