Larrialdi Egoerak: BAS eta Triajea - Gida Praktikoa

BAS: Babestu, Abisatu, Sorotsi

BAS: Babestu, abisatu, sorotsi.

Babestu

Egoera ez larriagotzean datza. Inguruaren balorazio arduratsua:

1. Autoprotekziorako neurriak hartu.
2. Gertadariaren eremua ziurtatu.

Abisatu

Aktibazio azkarra bizitza salbatzeko oinarrizko pausua da. Hasierako egoera baloratu, larrialdi sistemari deitu eta etortzen diren bitartean lagundu. 112ren helburuak:

1. Biztanleriarentzako eskuragarri jarri.
2. Larrialdietan jarduten duten entitateen arteko koordinazioa lagundu.

Protokoloa

1. Zer: informazioa (sutea, talka...)
2. Istripu mota:
   1. Ondorioak eta xehetasunak (sutea, errepide mozketa...)
   2. Ibilgailu motak (garraio publikoa...)
3. Kokaleku zehatza:
   1. Kilometroa, kalea.
   2. Bidea azaldu beharrezkoa bada.
4. Biktimak:
   1. Zaurituen kopurua.
   2. Zer nolako itxura.
   3. Ezaugarri bereziak (umeak, adinekoak...).
5. Kontaktua:
   1. Identifikazioa.
   2. Gure telefonoaren zenbakia.

OPERADOREAK ESAN ARTE DEIA EZ MOZTU!

Sorotsi

Biktima laguntzen hasi.

1. Jarrera lasaia mantendu. Zauritua lasaitu.
2. Jokoz kanpoko jokabideak saihestu.
3. Eremuaren konposaketa egin (triajea kopuru handian).
4. Zauritua ondo aztertu:
   • Hasierako ebaluazioa, bizi-konstanteak aztertuz.
   • Lesio posibleak determinatzen saiatu.
   • Beharrezkoa bada bihotz-birika bizkortzerako maniobrekin hasi.
5. Laguntza profesionala heldu arte biktimarekin egon.
6. Biktima ez mugitu.
7. Biktimaren gorputzeko beroa galtzea saihestu.
8. Ez eman edatekorik ez jatekorik.

Esku Hartu Ezin diren Kasuak

Eraikuntza sutan, eraisteko arriskuan dagoen eraikuntza, ur korronte indartsua, hobi septikoetan, leherketarako aukera dagoenean.

Triajea: Lehentasunak Establezitzea Larrialdietan

HELBURUA: minimoarekin maximoa egin. Arreta gehien behar dutenetan bideratzea atentzioa du helburu, funtsazko bi ezaugarritan oinarrituta:

1. Pronostikoa: Biktima baten egoerarengandik espero den emaitza, bere iraupena eta errekuperatzeko aukerak.
2. Epe terapeutikoa: Pazientearen bizitza arriskuan jarri gabe, tratamendua atzeratu daitekeen denbora maximoa.

5 talde desberdin ditzazkegu:

1. Triage maila modu egokian esleitzen bada, triage zuzena, tratamendu medikoa beharrezko momentuan emana eta atentzio prozesuaren eboluzioa egokia izaten da.
2. Biktima dagokion urgentzia maila baino triage maila altuago batean sailkatzen bada, gehiegizko triagea, pazientearentzako arriskurik ez du suposatzen baina beste pazienteeentzako bai.
3. Biktimak dagokion urgentzia baino triage maila baxuagoa jasotzen badu, subtriagea deritzogu, laguntza medikoaren atzerapena eragin dezake eta ondorioz, arriskutsua.

Ospitaleko eremuko larrialdi zerbitzuetan Triage Pentapolarra da erabiliena. Ospitaletik kanpo edo biktima askoren istripuetan triajea 3 jarraibidetan datza:

1. Ikuskapena: biktima behartu eta bizirauteko aukerak baloratzeko.
2. Zeinu bitalak baloratu.
3. Erabaki terapeutikoa.

SHORT Metodoa

Ibil daiteke?

• Bai: Berdea.
• Ez: Zailtasunik gabe hitz egin eta agindu sinpleei kasu egin?
  • Bai: Horia.
  • Ez: Arnasten du? Zirkulazio zeinuak?
    • Bai: Gorria.
    • Ez: Beltza.

AVDN Sailkapena

• A: Adi: konortea dauka eta estimuluei erantzuten die.
• V: Estimulu berbalak: konorte eza, ez dago adi baina erantzuten du.
• D: Estimulu Mingarriak: konorte eza, aurrekoei ez baina mina egiterakoan erreakzionatu.
• N: Ezer ez: konorte eza, ez inolako estimuluei erantzun.

Arnasketa Frekuentzia Balore Normalak

Helduetan minutuko 12-20. Adineko pertsonetan frekuentzia baxuagoa, umeetan handiagoa. Jaioberrien frekuentzia minutuko 40 da, haur txikietan 20-30.

Frekuentzia Kardiakoaren Balore Normalak

Helduetan minutuko 60-80 pultsazio. Adineko pertsonetan baxuagoa eta umeetan handiagoa. Jaioberriak minutuko 140-160 pultsazio. Bizitzaren lehenengo hilabetetik gutxiagotu. Urte batetik beherako haurrek, minutuko 100-120.

Tenperatura

• Febrikula: 37-38.
• Sukarra: +38.
• Hiperexia: +40.
• Hipotermia: -35.

Hipertermia: Arriskurik ez 41-42ak gainditzen ez baditu. Hipotermia: -34,5 oso arriskutsua. -31: mortala.