Lanaldia eta Baimenak
Enviado por Chuletator online y clasificado en Economía
Escrito el en vasco con un tamaño de 9,97 KB
Urteko lanaldi arrunta | Lanaldi erregulara | Lanaldi irregularra |
Asteko 40 orduko bata besteko kopurua | Aste osoan lan kopuru berdina egiten da, 8 ordu eguan gehienezko 9 ordu (bakarrik jornada osoan) | Asteko lanaldiaren iraupena aldatzen da aste batetik bestera, egunean 9 ordu baino gehiago egin dezake (adin nagusiko +18) |
Lan-ordutegi motak
Etengabea: Eguneko lan-orduak etenik gabe antolatzen da.
Zatitua: Lan-orduak bi zatitan edo gehiago tan banatzen da.
Zurruna: Eguneko lan hasiera eta amaiera orduak finkatuta daude aurretik.
Malgua: Langilea bakoitza lanaldia ordu-muga batzuen barruan sartzeko edo amaitu dezake.
Gaueko-txanda
Gaueko 10:00-tik goizeko 6:00tara da.
Adin txikikoak ezin dute gauen lan egin.
3 Ordu gutxienez egin behar dira gaueko ordutegian gauekoa izateko.
Egutegia
Lan egutegia enpresa edo lantoki bakoitzeko lan-denborak eta atsedenaldiak finkatzen dituen agirira da, eta enpresak egiten du.
Aparteko orduak
Legezko edo adostutako gehienezko lanaldi arruntetik gora lan egindako orduak dira, hiru motatako aparteko orduak daude, hauek dira:
Egiturazkoak: kontratuan edo hitzarmenean adostuta daude.
Ez-egiturazkoak: borondatezkoak dira langilearentzat.
Ezinbestekoak: beharrezkoak dira pertsonengan edo enpresan eragin dezakeen kalteren bat prebenitzeko edo konpontzeko.
Deskantsuak/ atsedenaldiak:
Langileak ezinbestean hartu beharreko atsedenaldiak legez ezarrita daude, hauek dira:
Urteko atsedena | Asteko atsedena | Atsedena lanaldian |
30 egutegi eguneko oporrak urtean. Atsedenaldia noiz hartu enpresaburuaren eta langilearen artean adostuko da. Langileak noiz izango den 2 hilabete lehenago jakiteko eskubidea du. Ordaindutako oporrak dira eta uko egin ezinezkoak. | 1,5 egun 18 urtetik gorakoentzat. 14 eguneko aldika metatu daitezke (11 egun lan eta 3 egun atseden). 2 egun 18 urtetik beherakoentzat. Eguneko atsedena 12 ordu, gutxienez, lanaldien artean | 15 minutu lana etengabe 6 ordu baino gehiago egiten duten 18 urtetik gorakoentzat. 30 minutu lana etengabe 4,5 ordu baino gehiago egiten duten 18 urtetik beherakoentzat |
Oporrak
Ez bada lana urte osoan egin, oporraldiaren iraupena proportzioan murriztu egingo da eta ezin da konpentsazio ekonomiko batez ordeztu.
Baimen orduak
Enpresaburuari jakinarazi behar zaizkio eta justifikatu egin behar dira. 12 baimen mota daude:
Ezkontzea edo izazteko bikote gisa. (15 egun)
Erditu aurreko azterketak eta erditzeko prestatzeko teknikak (behar den denbora)
Seme-alabaren jaiotza (2 edo 4 egun bidaiatu egin behar bada)
9 hilabetetik beherako umeari bularra emateko (ordubete, bi zatitan bana daiteke)
2. graduko ahaidetasun maila, ospitaleratzea, ebakuntza kirurgikoa edo heriotza (2 edo 4 egun bidaiatu egin behar bada)
Ohiko egoitzaz aldatzeko (egun 1)
Langileak etxetik kanpo pasatzen dituen 3 hilabeteko aldi bakoitzeko (4 lanegun etxean)
Nahitaezko betebeharra (behar den denbora)
Titulu akademiko edo profesional bat eskuratzeko azterketak egiteko (behar den denbora, ez da ordaindua izang, hitzarmenak hori jasotzen ez badu)
Enpresan urtebeteko antzinatasuna duten langileak (20 orduko baimena)
Funtzio sindikalak langileen ordezkaritzako funtzioak (legean edo hitzarmenean zehaztutako aldiak)
Arrazoi objetiboengatiko kaleratzeari dagokion aurreabisua (6 ordu astean beste lan bat bilatzeko)
Lanaldiren murrizketa
Langileak hautatzen ditu lanaldi laburtzearen ordutegia eta epea. 15 egun lehenago jakinarazi behar da.
Funtsezko aldaketak
Lanaldia
Ordutegia eta lan-denboraren banaketa
Txandakako lanaren erregimena
Soldaten zenbatekoak eta ordaintze-sistema
Lan eta errendimendu sistema
Mugigarritasun funtzionalaren mugak gainditzen dituzten eginkizunak
Langilearen aukerak
Aldaketa onartzea
Aldaketa onartzea baina aurka egitea, horretarako 20 eguneko epea du
Lan kontratua deuseztatzea, lan egindako urte bakoitzeko 20 eguneko soldatako kalte ordaina jasotzea
Kontratua etenda egoteko motiboak.
Bi aldeek adostuta egotea.
Enpresaburuak erabakita.
Langileari askatasuna kentzea.
Aldi baterako ezintasuna.
Eszedentzia:
Borondatezkoa
Nahitaezkoa
Seme-alabak zaintzekoa
Senideren bat zaintzekoa
Aitatasuna
Haurdunaldiko arriskua
Aldi baterako ezinbesteko kasuak
Greba
Enpresak langileari eskainitako lanbide-birmoldaketarako / hobekuntzarako ikastaroa
Enplegu soldaten etenaldia
Kontratuan zehaztutako kausak
Genero indarkeriaren biktima izan den langile emakumearen erabakiz.
Enpresaburuaren heriotza
Enpresaburuak erretiroa hartzea edo ezintasun egoeran suertatzea
Langilearen heriotza
Langilearen ezintasun egoera
Langileak erretiroa hartzea
Eszedentzia motak (baldintzak eta ondorioak).
Baldintzak | Ondorioak | |
Borondatezkoa | Langileak eskatuta, 4 hilabetetik 5 urtera bitarte iraun daiteke, urtebeteko antzinatasuna izan behar du. | Berriz eskatzeko 4 urte pasatu behar dira aurreko eszedentziatik, ez du lanpostua gordetzeko eskubiderik izaten. |
Nahitaezkoa | Lanera joatea eragozten duen kargu publiko, politiko edo sindikal baten lan egiteagatik. | Lanpostua gordetzeko eskubidea izaten da eta aldi hori kontuan hartzen da antzinataunerako. Kargua uzten denetik hilabeteko epea dago lanera itzultzeko eskaera egiteko. |
Seme-alabak zaintzeko | 3 urtekoa izan daiteke, jaiotza, adopzio edo harrera datatik hasita, aldi hori kontuan hartzen da antzinatasunerako. | Lehenbiziko urtetik aurrera ez da lanpostua gordetzeko eskubiderik izaten.eskubiderik izaten, bete gabeko lanpostu batera baizik. |
Senideren bat zaintzeko | 2 urte arte hartu daitezke, bigarren ahaidetasun maila arteko senideak zaintzeko, senidea bere kabuz moldatzeko gauza izan ez eta ordaindutako jardueraren batean jardun ezin badu. Aldi hori kontuan hartzen da antzinatasunerako. | Lehenbiziko urtetik aurrera ez da lanpostua gordetzeko |