Korronteen Arteko Indarrak eta Amperearen Definizioa

Korronte Paraleloen edo Antiparaleloen Arteko Indarrak

Noranzko bereko bi korronte daudenean, erakarpen indarrak sortzen dira, eta aurkako noranzko bi korronte daudenean, aldarapen indarrak. Zergatik?

Bi Hari Eroale Paralelo

Demagun bi hari eroale, paralelo eta infinitu dauzkagula, d distantziara jarrita.

Noranzko berdinekoak direnez, eremu magnetikoa behin azaltzearekin nahikoa:

• B-ren noranzkoa
• B-eragina beste kablean
• Horrek sortzen duen indarra (erakarpenezkoak)

Lehenengo eroaleko korronteak eremu magnetiko bat sortzen du bigarrena dagoen tokian (B2). Modu berean, 2. korronteak eremu magnetiko bat sortzen du lehenengoa dagoen lekuan (B1) eta, ondorioz, 1. eroalearen gainean indar batek eragiten du.

Indar horiek Laplace-ren legearen bidez kalkula ditzakegu → F=I.(L x B)

Bi indarrak berdinak dira, baina bere noranzkoa aurkakoa da akzio-erreakzio indarrak direlako; hau da, F12-ren bektorea -F21-ren berdina da, eta moduluak, ordea, berdinak dira guztiz.

Aurkako Noranzkoan

Aurkako noranzkoan, (irudian adierazten denez) eremu magnetikoa kable bakoitzarekin azaldu, eta indarra aldarapenezkoa dela esan.

Eroaleen Indarra Kalkulatzea

Eroaleek luzera-unitateko jasaten duten indarra kalkulatzeko, aurreko adierazpenean B ordeztea besterik ez dugu egin behar:

B=μ I2πd → Fl=μ I1 I22πd

Amperearen Definizioa

Amperea korronte-intentsitatearen unitatea da SI-ean. Amperea definitzeko korronteen arteko indarra erabiltzen da.

Aurreko ekuazioan, (1) ekuazioan, intentsitate biak (I1 eta I2) 1 Amperekoak badira, korronteen arteko distantzia (d) 1 metrokoa eta luzera ere (l) 1 metrokoa, korronteen arteko indarra 2.10^-7 N da.

Hortaz, esan daiteke hutsean (μ=4. π . 10^-7), eta metro bateko distantziara dauden bi eroale zuzen paralelo eta mugagabetatik zirkulatzen ari den korronte-intentsitatea ampere batekoa dela, baldin eta luzera-metro bakoitzeko erakarpen edo aldarapen indarra 2.10^-7 N-koa bada.

Korrontea Zuzena eta Infinitua denean

Korrontea zuzena eta infinitua denean, I intentsitateko eroale zuzen mugagabeak eroaletik x distantziara sortzen duen eremua kalkulatzeko, ezin dugu modulua soilik hartu, bektorea aztertzea ere beharrezkoa da.

Jakinik dB=μ_o.I.dl x u4πr², esan dezakegu, irudia begiratuz, u bektorea beti dela eroaleak eratutako eremuaren intentsitatearen ukitzailea. Beraz, μ_o.I.dl.sinα4πr² denez, eta honen batuketa (integrala) egin behar denez eroale osoak eratutako eremua kalkulatzeko, zera esan dezakegu;

B=dB=μ_o.I.dl.sinФ4πr²=μ_o.I4πsinФ.dlr²

Korrontea Zirkularra denean

R erradioa duen espira edo eroale zirkular bat badugu, bertan I intentsitateko korrontea zirkulatzen dela jakinik, haren zentroan dagoen eremu magnetikoaren intentsitatea kalkula dezakegu. dB=μ_o.I.dl x u4πr² jakinik, beheko kasuan, demagun B-ren noranzkoa k dela. Beraz, kasu honetan, dB=μ_o.I.dl x u4πr²k izango litzake dl luzerako eroale-elementuak eratuko lukeen eremua. Eremu guztien batuketa (integrala) eginez lortu dezakegu.