Kontratuaren Eragingarritasuna eta Eragingabetasuna

KONTRATUAREN ERAGINGARRITASUNA(eficacia del contrato)• Gainontzekoaren mesedetan egindako kontratua.Kasu honetan, 2 subjektu edo 2 alderdik parte hartzen dute kontratuan eta kontratu horretatik sortzen den betebeharren bat hirugarren baten mesederako da. Bi alderdi hizpaketagilea (estipulante, frente a quien se obliga) eta hitzemailea (promitente, el que se obliga). Hizpaketagilea eta hitzemailea ados egon behar dute eta betebeharrak sortzeko adostasuna, objektua eta karia egon behar dira.• Etorkizunean izendatuko den pertsonaren aldeko kontratuaKasu honetan ere kontratua hizpaketagile eta hitzemailearen artean egiten da baina kontratu horretan hizpaketagileak berarentzat erreserbatzen du 3. bat izendatzeko aukera. 3. hori edo gainontzeko hori izendatuta gainontzekoari jakinaraziko zaio izendapena eta gainontzeko hori hizpaketagilearen lekuan.

• Gainontzekoak zerbait egingo duela hitzemateaHizpaketagilea hitzemailea kontratatzen du gainontzeko bat aurkitzeko eta zerbait egiteko hizpaketagilearen mesedetan. Kontratuan hizpaketagileak eta hitzemaileak parte hartzen dute. Kontratu zehatz honen bitartez hitzemaileak bere burua behartzen du gainontzeko bat bilatu eta aurkitzeko gainontzekoek zerbait egiteko. Hizpaketagileak 3. bat aurkitu nahi du baina 3. hori berak zuzenean aurkitu beharrean hitzemailearen esku uzten du 3. hori aurkitzea.• Gainontzekoaren kaltetan egindako kontratuaKontratua egiterakoan hirugarren bati kalte egiten zaionean. Kalte hori bi motatakoa izan ahal da: - Zuzenekoa: (Hutsalketa→ kontratuari balioa kentzea). Rescisión. - Zeharkakoa: kaltea kolaterala denean eta 3 bati kalte egiten bazaio, kalte ordainak eskatu ahal dira.

KONTRATUAREN ERAGINGABETASUNA ineficacia 3 maila ditugu:
1. Deuseztasuna nulidad: Milarik gogorrena. Ez dago kontraturik. Ez dago inoiz kontraturik egon. deusez? - Oinarrizko osagaiak falta - Borondatearen mugak urratzen direnean (legea, morala eta ordena publikoa) Kontratua deusez da eta beraz ez da beharrezkoa izango epaile batek epai baten bitartez deuseza dela adieraztea. 2. Deuseztakortasuna anulabilidad Osagai guztiak daude baina akats bat dago horietan. Kontratua eragingarria da burutzen denetik baina kontratuari balioa kendu ahal zaio. Kontratu deuseztakorrak betebeharrak sortzen dit. Balioa epialearekin kendu. Deuseztakortasun kasuak KZ aren 1301. artikulua: - Borondatearen akatsa (okerra, indarkeria, beldurtarazpena, doloa) eta karia faltsua denean. - Ezgai /ezgaituak guztiz baliozkoa izango da baina gertatu ahal da balioa kentzea. - Ezkontidea Legitimazioa: legitimaziodunak 4 urteko epea dauka kontratua baliogabetu nahi izanez gero.

Hutsalketa rescisionOinarrizko osagai eta ez dago akatsik. kontratua guztiz baliozkoa da. balioa kendu? Zuzeneko kalteak eragiten ditu, kalte horiek konpondu. Hutsalketa sorospidezko bidea da → kalteak konpontzeko beste bideak badaude, beste bide horiek erabili. Epai eratzailea behar da akzioa egikaritzeko. Kode Zibilak zerrenda bat ematen du: (KZ. 1291. art) 1. Tutore batek epailearen baimenik gabe kontratua egiten badu tutoretzaren ondasunen gainean eta kontratu horrekin tutoretzapekoari kalte egiten badio eta kalte hori bada kontratuaren objektuaren balioaren 1⁄4 baino handikoa, 2. Ausentea ordezkariak egindako kontratuak 3. Hartzekodunari maula eginez burututako kontratua: 4. Gauza auzigaien gainean egindako kontratuak hutsalkorrak 5. kontratu kalte egiten badu modu zuzenean hutsalketaren bitartez balioa kendulegitimazioa Kaltet. Hutsalketa akzioa egikaritzeko epea → 4 urtekoa (iraungitasun epea) Akzioaren ondoreak (ERLATIBOAK)

BETEBEHARRAK Hartzekoduna(alderdi aktiboa) eskubideak: Betepena eskatzea; Akzioa egikarituta= kondena epaia lortuko genuke. Borondatez ez =exekuzio fasea =zordunaren ondasunak enbargatuko = enkante publikoan saldu eta kobratzen den diruarekin Kreditu eskubidea ziurtatzeko ahalmena. hartzekodunak ahalmen guztiak dauka zordunari bermeak eskatzeko (errealak edo pertsonalak izan ahal dira). Gauza bat jartzen da berme gisa. Ez betetzea badago, kalte ordainak kobratzeko gauza hori erabiliko da. Berme eskubide errealak: berme moduan ematen den gauza • Higikorra =bahia • Higiezina-hipoteka Eskubidea xedatzeko ahala: beste edonori eskualdatu. Eskubidea aktibo bat da. Eginbeharrak eta zamak: Betepena jasotzea, betepena aztertzea eta Betepena egiteko behar besteko informazioa eman. ZORDUNA (alderdi pasiboa) Hartzekodunaren mesedetan prestazioa egin beharko du. Ahalmenak: Betebeharretik aske gelditzeko ahalmena dauka: betepenaren bidez

Defentsa bide berezia: auzi bidezko salbuespena egikaritu ahal du. Betebehar sinalagmatikoak Lotura dago betebeharren artean (gutxienez, beraz, bi egon behar dira). Nondik sortzen dira betebeharrak: - Legea - Kontratuak - Kuasikontratuak (ez dago borondateen arteko adostasuna)- Delituen ondorioz betebehar zibilak sortu ahal dira - Kuasidelituak (kalteak sortzen dituzten egintzak, baina egintza horiek ez daude zigor kodean tipifikatuta).Legitimazioa: akzioa egikaritzeko ahalmena daukana.Legitimazio pasiboa: Noren aurka egikaritzen da akzioaLegitimatua nor den jakiteak zailtzen da subjektu anitzak daudenean. - Kontratuan zehazten da nortzuk izango dira hartzekodunak, zordunak eta prestazioa zein den. Kontratua egiten denean guztia adieraziko da.

SUBJEKTUAK HAIEN ARTEAN ANTOLATZEKO MODUAK:
• Partziaritatea: - Legitimazioa aktiboa: banakakoa subjektuaren alde eta zatikakoa da prestazioaren alde. Auzibidezko salbuespena erabili ahal izango du zorduna, legitimazioa betetzen ez bada → adibidez hartzekodun batek zordunari guztiona eskatzen badio.- Legitimazio pasiboa: legitimazioa ere banakakoa eta zatikakoa izango da. Hartzekodunak zordun guztien aurka egikaritu behar du akzioak. Hartzekodunak zordun bati erreklamatzen badio kopuru guztia, honek auzibidezko salbuespena egikarituko du. Ondarea erantzukizuna erreklamatzera bagoaz, zordun bakoitzak bere zatiaren erantzukizuna bakarrik dauka beraz zordun batek ez badu zorra ordaintzen eta ez badauka ondarerik zor hori ordaindu gabe geratuko da. Horregatik garrantzitsua izango da kontratu bat egitean jakitea kontratugileen ondareariburuzko informazioa eta halakorik ez badauka, bermeak eskatzeko.

• Mankomunitatea: - Legitimazio aktiboa: legitimazioa kolektiboa (subjektuek talde moduan jardungo dute) eta erabateko izango da (prestazioa osorik eskatuko da). Hartzekodunek talde moduan jardun behar dute baina akzioa edo eskubidea egikaritzeko nahikoa da taldearen gehiengoa jarduten badu, onuragarria baita. 3 hartzekodun badaude, nahiko da 2 bakarrik akzioa egikaritzea. Bakarrik gehiengoa behar da. Taldeak, gehiengoa egiten dueneraginpean geldituko da. Bakarrik gelditzen dena ezin izango du bere kabuz akzio bat zordunaren kontra egikaritu. Legitimazio pasiboa: Guztien aurka egin behar da, guztiak demandatu behar dira. Aukera dago auzibidezko salbuespena jartzeko hartzekoduna zordun batzuen kontra bakarrik egiten badu). Adibidez auzibidezko salbuespenen artean jarri ahal da derrigorreko auzikidetza pasiboaren salbuespena). Hartzekodunak ez du prestazioa jasoko baina bai kalte ordaina.

ZEHATZAK ETA ZEHAZTEKO MODUAKOA- Zehatza: prestazioa guztiz zehaztuko da - Zehazteko modukoak: Jatorrian edo kontratuan irizpide batzuk ezarriko dira hasieran zehazkabea dena zehazteko. • Betebehar generikoak: betebeharra sortzen den unean prestazioaren generoa baino ez da zehazten. Genero hori betepen unean zehaztu beharko da. Gu hartzekodun bagara eta zehazten bada bakarrik generoa, zehazteko erregelak: Kalitate ertainaren erregela, “Genun nunquam perit” el genero nunca perece: generoa ez du inoiz desagertzen.Derrigortze aukera: Lehenengo fasean hartzekodunak ezingo du zorduna derrigortu prestazioa egiteko, derrigortze bide hori bigarren kasu horretan bakarrik izan ahal dugu. Hautabidezko betebeharrak (alternativas) Betebeharra sortzen denean prestazio desberdinak aipatzen Aukerako betebeharrak Prestazio bat aipatzen da baina zordunari eta hartzekodunari aukera ematen zaie betepen unean prestazioa aldatzeko.

BETEPENA : BETEPENAREN SUBJEKTUAK Hartzekoduna (legitimazioa du) eta zorduna (derrigortuta betepena egitera).ACCIPIENS (prestazioa egitatez jasotzen duena) ---- SOLVENS (prestazioa egitatez betetzen duena) Legitimazio pasiboa zorduna dauka, beraz, berari erreklamatu beharko zaio. Accipiens eta solvens ez dute legitimaziorik ezertarako, bakarrik egitatez jaso edo betetzen dute. Pertsona berak direnean ez dago arazorik, arazoa accipiensa eta solvensa gainontzekoak direnean da. SOLVENSA GAINONTZEKOA DENEAN Betekizun batzuk bete - . -Zerbait emateko betebeharra bada eta betebeharraren helburua eskualdatzailea denean gainontzekoa nahitaez gauzaren jabe izan behar da. Gauzaren jabetza eskualdatzen denean, bakarrik jabea prestazioa eman ahal izango du. o Zerbait egiteko betebeharra bada gainontzeko zerbitzu hori egiteko trebetasun nahiko izan beharko ditu.

Zein kasutan ezinezkoa izango da solvensa gainontzekoa izatea. - Intuitu personae: zuk kontratuan ezarri baduzu norbait konkretua zorduna izatea, solvensa ezin izango da gainontzekoa izan.ACCIPIENSA GAINONTZEKOA IZATEA Normalean hartzekoduna prestazioaren jasotzailea izango da, hala ere, gainontzeko izango da hurrengo kasuetan: - Hartzekodunaren baimena baimena daukanean (betepena baliozkoa izango da) - Itxurazko hartzekodunari egiten badio ordainketa. - Gainontzeko hutsari egindako ordainketa. Ordainketa hori hartzekodunarentzako mesedegarria denean. Hartzekoduna zorduna denean gainontzekoari begira eta zordunaren ordainketarekin gainontzekoari (hartzekoduna) hartzekodunaren (zordunaren) zorra azkentzen da. - Bakuak k/k dituen sarrerak: egitatez prestazioa jasotzen duena bankua da. Onartu egin dute alderdiek bankua accipiens moduan jardutea baliozkoa izateko.

ERANTZUKIZUN ZIBILA kontratuz kanpoko erantzukizuna
KZaren 1902 art.: Inork egite edo ez egite baten ondorioz beste edonori kalteak sortarazten badizkio eta bere jarduera erruzkoa (culpa) edo arduragabekeriaz (negligencia) burutu badu, kalteak konpontzeko betebeharra izango du. Kalteak konpontzeko betebeharra sortzeko betekizunak: 1. Egitez / ez egite erruzko arduragabe 2. Kaltea 3.Kaltea KZaren 1903. artikulua Beste inoren egintzen gaineko erantzukizuna inork erantzukizuna izan dezake. Aipatzen diren kasuak: - Gurasoek eta tutoreek haien semeen edo tutoretzapekoen egintzen gainean erantzukizuna dute. Adingabe batek kalteak sortu baditu, kalte horien erantzule bakarra gurasoak izango dira. *ARLO PENALEAN bai izan ahal dira epaituak baina ekintza horren ondorioz egondako kalte zibilak ezin dituzte konpondu. - kastetxeburuek . - Enpresaburuek (legitimazio pasiboa izango du) Culpa in eligendo.