Komunikazio Teoria eta Praktika Osasungintzan

Paul Watzlawick-en Komunikazio Teoria

5 printzipio defendatzen ditu, batek huts egiten badu, komunikazioak porrot egin dezake.

1. 1. printzipioa: Ezinezkoa da ez komunikatzea. Portaera guztiak komunikatzeko modu bat da.
2. 2. printzipioa: Pertsonen artean dagoen erlazioak eragina du mezuan, eta horren ondorioz, hitz berdinak zentzu positiboa eta negatiboa izan dezakete.
3. 3. printzipioa: Transmititzen dugun informazioa eta nola ematen dugun, erlazioa du pertsona bakoitzak nolakoa den, eta horrek eragin zuzena du gure esperientziari.
4. 4. printzipioa: Bi komunikazio daude: digitala (hitzezkoa) eta analogikoa (ez-berbala). Biak garrantzi handia dute.
5. 5. printzipioa: Bi rol daude komunikatzeko: simetrikoa ("entre iguales") eta asimetrikoa (hierarkia bat dago). Biak onak edo txarrak izan daitezke, nola hartzen duen bakoitzak.

Komunikazio Estiloak

• Komunikazio estilo pasiboa: "Ikus, entzun eta isildu". Sarkasmoa eta burla erabili. Gomedio "prematuras". Hitz egiterakoan eten. Afirmazio radikalak. Komunikazio mota hau erabiltzen duten pertsonak besteengandik maneiatzen uzten dira. Ez dute arriskurik hartu nahi eta besteen erabakiak onartzen dituzte.
• Komunikazio estilo agresiboa: Beraien ideia, sentimendu, behar eta iritziak modu desegokian azaleratzen dituzte, besteak minduz. Nahi dutena lortzen dute, baina besteak humilatu, mehatxatu edo presiopean jartzearen ondorioz.
• Komunikazio estilo asertiboa: Bakoitzaren ideia eta sentimenduak modu egokian azaltzen dira, besteak errespetatuz. Komunikatzeko modu egokiena da. Pertsonak argi hitz egiten du eta nahi duena azaldu eta defendatu dezake bestek mindu gabe. Arazoak konpontzen laguntzen du.

Komunikatzeko Barrerak

• Barrera pertsonalak: Bakoitzaren alderdi psikologikoarekin lotuak daude.
• Barrera semantikoak: Arazoak ulertzeko igorleak esaten duena, horregatik garrantzitsua da feedback-a erabiltzea.
• Barrera fisikoak: Mezua transmititzen den lekuarekin dute erlazioa.

Laguntza Psikologikorako Teknikak

• Bentilazio, deskarga edo drainatze emozionala: Sentimenduak kanpora atera.
• Teknika komunikatiboa: Informazioa nola helarazi, zer hitz eta gestu erabiltzea garrantzitsua.
• Desaktibazio fisiologikoaren teknika: Erlaxazio teknikak eta arnasketaren kontrolak, pazienteari bere gorputza ezagutzea eta kontrol handiagoa izatera eramaten dio.
• Pentsamenduen gestioaren teknika: La reestructuración cognitiva y la detención del pensamiento son técnicas cognitivo-conductuales. Honen lanketak, pentsamendu intrusiboak eten eta beste ikuspuntuak baloratzeko aukera ematen du; ondoez emozionala hobetzeko.

Paziente Terminala

Negazioa. Pazienteak eta familiak denbora gutxian egoera kudeatu behar dituzte. Heroitza onartzea dolua esaten zaio.

Haserrea, Negoziazioa, Depresioa, Onarpena.

Estres kronikoa mantentzearen ondorioz Burnout sindromea ematen da.

• Testamentu bitala: Hiltzera doan pertsona aurretik idatzita jaso dituen desioak.
• Ortotanasia: Que no te hagan más procedimientos de lo necesarios, es decir; dejar que tu muerte sea natural.
• Eutanasia: Gaixotasun kroniko eta inkapazitate bat duen pertsona bati heriotza duin bat ematea helburu duten prozedurak dira.

• Aktiboa: Zerbait eginez, heriotza eragin. Adb; injekzio letala.
• Pasiboa: Ez lagundu bere bizitza luzatzen. Adb; botikak emateari utzi.

Legeak dio:

• Pertsona orok du eskubidea bere gorputz eta bizitzari buruzko erabakiak hartzeko eta honi bukaera emateko nahi duen momentuan eta nahi duen moduan, libreki eta legalki.
• Gaixo terminalen eskubidea babesten du, sufrimendura iritsi aurretik, bere bizitza bukatu ahal izateko (nahi izango balu).

Posible izango da:

• Pazienteak gaitasun mentalak kontserbatzen baditu eta erabakia hartzeko gai bada.
• Mediku/jurista komiteak eutanasia petizioa onartzen badute.
• Argi badu eutanasia nahi duela, testamentu bitala existitzen da.

Portaeraren Disfuntzio edo Alterazioak

• Antsietate trastornoak: Sintoma printzipala beldurra da, eta horren ondorioz, ebitazioa agertzen da.
• Umore eta animoaren trastornoak: Trastornos de duración, frecuencia e intensidad anómalas.
• Trastorno obsesibo-konpultsiboak: Obsesionatzen eta burutik kendu ezin diren ideiak.
• Trastorno psikotikoak: Delirioak eta aluzinazioak.
• Elikadura trastornoak: Irudi korporalaren gehiegizko ardura.
• Jokabidearen trastornoak: Autokontrol arazoak dituzte.
• Pertsonalitatearen trastornoak: Son personas que tienen la personalidad “dura”.
• Trauma eta estresarekin erlazionaturikoak: Ebento traumatiko edo estresante baten ondoren garatuak.
• Trastorno disoziatiboak: Personas con alteraciones en la organización de la conciencia, la identidad, la memoria y la percepción.

Osasun Zerbitzuen Antolamendua

Autonomia Erkidego bakoitzak osasun zerbitzu bat du eta Osasun barrutietan banatzen da. Gutxienez osasun barruti bat egon behar da probintzia bakoitzean. Osasun barruti bakoitza, osasun zonatan banatuko da, gutxienez ospitale bat egon behar da eta hainbat anbulategi edo kontsultorio egongo dira.

EAE-n 3 osasun barruti daude eta ESI (erakunde sanitario integratuak) antolamendu-egituretan oinarritzen da. Lehen mailako arreten antolamendu egokia, arreta espezializatuak eta zerbitzu soziosanitarioekiko koordinazioa bermatzen da.

Gipuzkoan 6 ESI daude: Donostialdea, Bidasoa, Tolosaldea, Goierri-Alto Urola, Alto Deba eta Debabarrena. ESI bakoitzean gutxienez ospitale bat dago eta arreta jarria eskaintzen duten zentroak egongo dira ere.

Laguntza-sarea osatzen da: osasun mentalekin, larrialdiekin, transfusio eta giza ehunen euskal zentroekin, Osatekekin, etxeko hospitalizazioarekin eta arreta telefonoarekin.

Komunikazio Interprofesionala

Arazo partekatuak ebazteko beharrezkoa da ikuspuntu ezberdinak kontuan hartzea, pazientearen arreta integrala eta segurtasuna ahalbidetzen "hacer posible" du. Komunikazioa eraginkorra izanez gero, protokolizatu behar da. Komunikatzeko beste modu estandarizatu bat SBAR da.

SBAR

• Situation (Situazioa): Norberaren burua aurkeztu eta nondik deitzen dugun esan. Nori buruz hitz egin nahi dugun eta bere informazioa. Zer gertatu zaion.
• Background (Informazioa): Pazientea ongi identifikatzeko eta egoera ulertzeko beharrezkoa den informazioa. Kontextua.
• Assessment (Ebaluazioa): Pazientea nola dagoen oraingoan eta zer gertatzen zaion hobeto azalduta.
• Recommendation (Gomendioa): Arazoa ebazteko behar duguna eskatu, kontsultatu, debatitu edo galdetzea.

Lan Talde Multidiziplinarra, Interdiziplinarra eta Transdiziplinarra

• Multidiziplinarra: Profesional bakoitzak modu independentean lan egiten du. Paraleloan lan egiten dute eta komunikazioa minimoa da.
• Interdiziplinarra / Interprofesionala: Batera lan egiten dute eta komunikazioa arina da.
• Transdiziplinarra: Multidiziplinaren kontrakoa. Rolak desagertzen dira, lana guztiz partekatzen da.

Lankidetza Mailak

• Lankidetza paraleloa baina independentea: Batera lan egin, baina bakoitzak modu autonomoan.
• Interkontsulta eta deribazioak: Arazo bat ebazteko informazioa edo jakintza partekatzen da.
• Interdependentzia: Zaintzak emateko eta erabakiak hartzeko garaian lankidetza ezinbestekoa da.

Komunikazio Teknikak

Pertsonak animali sozialak gara. Komunikatzen jakitea garrantzitsua da. Gaitasun komunikatiboek, erlazio interpertsonalak hobetzen laguntzen digute. Komunikatu nahi diren ideiak antolatu eta berbalizatu. Komunikazio eraginkorra = besteak ulertzea esan nahi du. Komunikazio eraginkorra lortzen da, teknika komunikatibo berbal, ez berbal eta beste elementu batzuk konbinatzearen ondorioz.

Elementuak

• Sintonia (conexión) eta enpatiazko giroa sortzea.
• Arretaz entzutea eta ondoren hitz egitea.
• Komentario negatibo eta mingarriak ekidin.
• Erasotzeko bulkadari aurre egin: Aunque no estés de acuerdo, saber elegir los conflictos en los que quieres luchar es fundamental. A veces es mejor dejar "ganar" a los demás.
• Errespetua beti mantendu.
• Argumentu logikoak eman. Ideiak eta proposamenak momentu egokian egin.
• Hitz zakarrik ez erabili.
• Irudia zaindu kontextu bakoitzera egokituz: Ir en contra de las normas sociales no ayuda a conseguir una comunicación eficaz. Aunque puede haber gente más abierta, todos al ver a las personas por primera vez hacemos prejuicios y juicios. Y muchas veces nos llevan a adoptar una actitud cerrada para la comunicación.