Irudi Digitalak eta Web Kontzeptuak: Gida Osoa

Irudi Bektorialak

Irudi bektorialak grafikoak dira, gorputz geometrikoetan, lerroetan eta kurbetan oinarritzen direnak. Irudi bektorialak oso onak dira, ez baitute bereizmenik galtzen irudiak handitzean. Asko erabiltzen dira, besteak beste, errotuluak, ikonoak, marrazkiak eta enpresa-logotipoak sortzeko. Irudi mota hauek oso leku gutxi hartzen dute ordenagailuan gordeta.

Irudi-erresoluzioa

Erresoluzioa irudi baten xehetasun-mailaren neurria da. Zenbat eta erresoluzio handiagoa izan, orduan eta pixel gehiago izango ditu irudiak. Erresoluzio handiko irudiak handitzean ere ez dira pixelak ikusten.

Bitmap Irudiak (BMP)

Bitmap irudiak, edo BMP, irudiak aurkezteko modu bat dira. Irudiak pixelez osatuta daude. Hiru oinarrizko kolore daude: gorria, berdea eta urdina (RGB); hiru kolore hauek modu ezberdinetan nahastuz, kolore guztiak lortzen dira. Formatu honen abantaila nagusietako bat sinpletasuna da. Gauza guztiek bezala, bere desabantailak ere baditu: ezin dira irudiak handitu pixelatu gabe. Hau da, bitmap irudi bat handitzen bada, pixelak ikusten dira. Irudi mota hauek Microsoft sistemetan erabiltzen dira gehienbat.

JPEG Formatuaren Ezaugarriak

JPEG (Joint Photographic Experts Group) irudi estatikoak kudeatzeko formatu bat da. Konpresio-maila handiagoa denean, irudiek leku gutxiago hartzen dute diskoan, baina kalitatea txikiagoa izango da.

PNG (Portable Network Graphics)

PNG (Portable Network Graphics) irudientzako fitxategi formatu bat da. Fitxategi mota hau GIF (Graphics Interchange Format) formatuak zituen gabeziak hobetzeko sortu zen. Kolore-sakonera handiagoa duten irudiak gordetzeko aukera ematen du. Gainera, W3C-k gomendatutako formatu estandarra da.

Web Kontzeptu Garrantzitsuak

W3C (World Wide Web Consortium)

W3C (World Wide Web Consortium) Interneteko elkarte bat da. Bertako zuzendaria Tim Berners-Lee da, URL, HTTP eta HTML teknologien sortzailea. W3C taldean baliabide hauen inguruan hobekuntzak bilatzen dituzte, hauen errendimendua handitzeko.

URL (Uniform Resource Locator)

URL (Uniform Resource Locator) formatu estandarreko karaktere-kate bat da. Dokumentuak eta irudiak izendatzeko balio du, baita Interneten beraien kokapenaren arabera antolatzeko ere. Tim Berners-Leek sortutako baliabidea da.

HTTP (Hypertext Transfer Protocol)

HTTP (Hypertext Transfer Protocol) World Wide Web-en datuak elkartrukatzeko erabiltzen den protokoloa da. Hasierako helburua HTML orrialdeak argitaratu eta jasotzeko bidea ahalbidetzea zen. Tim Berners-Leek sortutako baliabidea da.

HTML (Hypertext Markup Language)

HTML (Hypertext Markup Language) markaketa-lengoaia bat da, web orriak egiteko sortu zena, Tim Berners-Leeren eskutik hain zuzen. Informazioa egituratzeko erabiltzen da (testua burualdean, paragrafo batean, zerrenda batean eta beste zenbaitetan sailkatuz), eta neurri batean itxura eta semantika ere deskribatzeko erabil daiteke.

GIF (Graphics Interchange Format)

GIF (Graphics Interchange Format) World Wide Web-ean askotan erabiltzen den irudientzako formatua da. Irudi estatikoekin batera, animazioak egitea ere ahalbidetzen du. 1987an sortu zen. Fitxategi hau ezaguna egin zen LZW konpresio-algoritmoa erabiltzeko aukerari esker, zeina Run-Length Encoding (RLE) baino askoz eraginkorragoa baita (azken hau PCX bezalako formatuetan erabiltzen da). Horri esker, irudiak azkarrago deskargatu ahal ziren. GIF kalitate-galerarik gabekoa da, betiere oinarrizko irudiak 256 kolore edo gutxiago dituela kontuan hartuz. Kalitate handiko irudi batek, adibidez 24 bitetik gorako kolore-sakonera duenak, kalitatea galduko luke GIF formatura pasatzean.

TIFF Irudi Formatua

TIFF irudiak adierazteko fitxategi formatu bat da. Aldus izeneko enpresa batek asmatu zuen, irudietarako mundu osorako formatu bat sortzeko ideiarekin, eta bere asmoa lortu zuen. Gaur egun, Adobe da formatu honen jabea. TIFF fitxategi bat fitxategiaren ezaugarri batzuk deskribatzen dituzten etiketek osatzen dute. Hala ere, formatu honek espezifikazio ugari dituenez, ez da beti programa mota guztietan erabili ahal izaten. Edozein irudietarako balio duela esan dezakegu, bai zuri-beltzean, bai koloretan. Informazioa konprimitu daiteke LZW edo JPEG erabiliz. Windows-en irudietarako formatua da. Leku asko hartzen du eta oso gutxi erabiltzen da. Kalitate-galerarik gabe konprimitu daiteke.

PCX eta Raw Formatuak

PCX

PCX irudi-formatu digital bat da. PCX fitxategi gehienek kolore-paleta indexatua erabiltzen dute, baina formatua zabaldu egin zen 24 biteko irudiak sortu ahal izateko.

Raw

Raw hitzak 'gordina' esan nahi du ingelesez. Raw formatu bat da, eta irudiak bakarrik gorde ditzake. Kamera digitalek erabiltzen dute argazkiak ateratzeko. Argazkiak batzuetan negatiboak izaten dira (kolore-gaman), gutxi gorabehera 36/48 bit/pixel.

Irudiak Editatzeko eta Ikusteko Tresnak

Corel Draw

Corel Draw irudi bektorialak editatzeko tresna bat da, erabiltzaile xeheentzat nahiz aurreratuentzat pentsatua.

Freehand

Macromedia FreeHand (FH) irudi bektorialak sortzeko programa informatiko espezializatu bat da. Horri esker, irudiek ez dute kalitatea galtzen handitzean.

Paint

Paint Microsoft-ek garatutako marrazketa eta grafiko sinpleak sortzeko programa bat da. Microsoft Windows sistema eragilearekin batera dator. Oinarrizko programa bat da, sistema honen bertsio berri guztietan dagoena. Bere sinpletasunagatik, Windows-en aurreko bertsioetan gehien erabiltzen zen aplikazioetako bat izan zen. Oso azkar bihurtu zen ordenagailuan marrazteko tresna ezaguna, eta gaur egun ere erabiltzen jarraitzen da, Windows-en berehalako erabilgarritasunari esker.

XnView

XnView irudiak ikusteko programa bat da. 400 grafiko mota desberdin baino gehiago ikus ditzake. Irudiak beste formatu batzuetara bihurtzeko ere balio du.

Picasa

Picasa ordenagailuko irudi-karpeta antolatzeko, sailkatzeko eta inprimatzeko aukera ematen duen programa bat da. Gainera, argazkiak editatzeko eta ukituak emateko tresnak ere baditu. Picasa Web Albums ere erabil zitekeen argazkiak zuzenean albumetan jartzeko. 38 hizkuntzatan dago eskuragarri, eta Mac-entzat bertsio berri bat ere sortu zuten.

ACDSee

ACDSee argazki digitalak editatzeko programa bat da, eta horren bidez argazki digitalak ikusi, transferitu, ordenatu eta abar egin daitezke.

Kolore Ereduak

Kolore Indexatuak

Kolore indexatuak: GIF formatuak kolore indexatuak bakarrik jasotzen ditu (gehienez 256 kolore), gris-eskala, mailarik gabeko gardentasunak eta dimentsio bakarreko bi irudi elkartu. PNG formatuak kolore indexatuak eta gris-eskalak jasotzen ditu, baita benetako koloreko irudiak eta "true color" (ingelesez) 48 bit pixel bakoitzeko, 254 gardentasun-maila eta bi dimentsiotan elkartutako irudiak ere.

RGB

RGB edo GBU (Gorria, Berdea, Urdina) hiru kolore nagusiei esaten zaie. Hauek nahastuz, kolore berriak sor ditzakegu.

CMYK

CMYK zian, magenta, hori eta beltz koloreen nahasketa da. Kolore primarioak batzen ditu CMYK-k. Kolore guztiak aldi berean batzean beltza sortzen da. Teorian C+M+Y nahastuz beltza lortzen da, baina beltz zikina denez, tinta beltza zuzenean erabili behar da. Inprimategietan erabilitako sistema bat da, kuatrikomia deitzen zaio. RGB hiru kolore primarioz osatuta dago: gorria, berdea eta urdina (Red, Green, Blue). R+G+B-rekin zuria lortzen da.