Irmandades da Fala, Grupo Nós e Castelao: Cultura Galega Século XX

As Irmandades da Fala: Orixe e Evolución

As Irmandades da Fala, fundadas en 1916 por iniciativa de Antón Vilar Ponte, tiñan como obxectivo principal a dignificación, promoción e expansión do uso do galego. A este movemento uníronse figuras destacadas como Ramón Cabanillas, Otero Pedrayo e Vicente Risco.

En 1918, as Irmandades transformáronse nunha organización política que formulou as teses do nacionalismo galego. Finalmente, en 1931, na súa última asemblea, fundouse o Partido Galeguista e redactouse o Estatuto de Autonomía.

Literatura de Comezos do Século XX

• Noriega Varela: As súas temáticas principais inclúen o costumismo ruralista e o lirismo da natureza.
• Ramón Cabanillas: En 1919, emigrou á Habana, onde publicou os seus dous primeiros libros de poesía (*No desterro* e *Vento mareiro*). En 1916, regresou a Galicia e participou activamente nas Irmandades da Fala, no Grupo Nós e no Seminario de Estudos Galegos. En 1920, ingresou na Real Academia Galega (RAG) e, en 1929, na Real Academia Española (RAE) como representante da lingua galega.

O Grupo Nós

O Grupo Nós estaba formado por Vicente Risco, Otero Pedrayo, Florentino Cuevillas, Losada Diéguez e, posteriormente, Castelao. O nome do grupo provén da revista *Nós*, fundada en 1920. A este grupo débese a modernización da cultura galega. No plano literario, o seu principal logro foi a consolidación e renovación da prosa.

Castelao: Figura Clave da Cultura Galega

Castelao é a figura máis destacada da cultura galega do século XX. Entre os 10 e os 14 anos, emigrou á Pampa arxentina. De volta en Galicia, estudou Medicina. En 1920, asumiu a dirección artística da revista *Nós* e, en 1923, pasou a formar parte do Seminario de Estudos Galegos. Participou na creación do Partido Galeguista. Ao remate da Guerra Civil, exiliouse primeiro en Nova York e logo en Bos Aires, onde creou o Consello de Galiza.

Castelao comezou cultivando a narrativa, para logo dedicarse ao ensaio e, finalmente, ao teatro. As características principais da súa obra son:

• Crítica social.
• Humor a través da ironía.
• Lirismo con abundantes recursos expresivos.
• Concisión e brevidade.

Narrativa: *Cousas*: conxunto de breves relatos acompañados dunha ilustración. Ofrecen un mosaico da realidade galega do seu tempo.

Ensaio: A obra ensaística máis importante é *Sempre en Galiza*, considerada a obra máis importante do pensamento galeguista da época.

Teatro: *Os vellos non deben de namorarse*.

Correntes Poéticas

Hilozoísmo

O Hilozoísmo ten como tema principal a natureza, que aparece humanizada e animada mediante constantes personificacións. O seu principal cultivador foi Luís Amado Carballo.

Neotrobadorismo

O Neotrobadorismo naceu tras o descubrimento e difusión da poesía medieval galego-portuguesa. Os poetas novos introduciron na súa poesía numerosos elementos temáticos, formais e estilísticos da lírica medieval: o tema amoroso, a ambientación espacial, o paralelismo, o refrán, etc.