Inperialismoa eta Marxismoaren Oinarriak

Inperialismoa eta Kolonialismoa

Berlingo Konferentzia

Alemaniako Bismarck kantzillerrak Afrikako kolonien banaketa arautzeko egindako nazioarteko biltzarra izan zen.

Inperialismoa

Inperialismoa estatu batek beste baten edo batzuen gainean indar militarra, ekonomikoa edo politikoa erabiliz menderatzeko duen jarrera, doktrina edo ekintza da.

Akulturazioa

Misioak eta irakaskuntza hedatuz, eta metropolietako hizkuntzak inposatuz, tokiko kultura eta nortasuna ezabatzeko eta galtzeko prozesua da.

Jabariak

Autogobernu-sistema bat zuten Britainiar Inperioak ezarritako jendeztatze-koloniak ziren. Barne-politikan autonomia zuten; kanpo-politikan, berriz, ez.

Kolonien Ustiapena eta Ondorioak

Lapurretaren Ekonomia

Europarrek "lapurretaren ekonomia" deitu ziotenari jarraituz, natura-baliabide ugari zituzten lurraldeak ahalik eta kostu txikienarekin ustiatu zituzten.

Kolonoen Ekintzak eta Lurren Jabetza

Europar kolonoek lurrak hartu eta indigenak bertatik bota zituzten (Aljerian, adibidez); beste kasu batzuetan, indigenak erreserbetan sartu (Hegoafrikan) edo sistematikoki sarraskitu zituzten (Australian). Metropoliek lurrak ustiatzeko doako kontzesioak eman zizkieten konpainia handiei. Hauek, sailetako nekazaritza-sistema erabiliz, monolaborantza bultzatu zuten (kafea, tabakoa, kautxua...).

Indigenen Egoera

Indigenak lan oso gogorrak egitera behartu zituzten; ondorioz, lurralde batzuetan biztanleria izugarri murriztu zen. Esplotazio horren eta eskulangintza-jardueren hondamendiaren eraginez, kolonizazioaren mende zeuden biztanle gehienak miserian gelditu ziren.

Azpiegiturak eta Kontrol Ekonomikoa

Baliabideak ustiatzeko, metropoliek errepideak eta portuak eraiki zituzten. Europar metropoliek beren dirua eta beren zerga-sistemak inposatu zituzten. Gainera, muga-zergak igo zituzten.

Marxismoa

Marxismoaren sortzaile nagusiak Karl Marx eta Friedrich Engels izan ziren.

Klase Borroka

Marxisten arabera, ekoizpenetik sortutako gizarte-harremanek zehazten dute gizadiaren etapa bakoitzeko egitura sozioekonomikoa. Marxek "ekoizpen-modu" izendatu zituen etapa horiek.

Ekoizpen-modu bakoitzean, ekoizpen-indar berriak garatzen dira, eta horiek aurreko klase nagusiaren aurka dagoen gizarte-klase berri bat sortzen dute. Marxistentzat, klase-borroka hori da historiako gizarte-aldaketaren eragilea.

Marxen eta Engelsen garaian, ekoizpen-modu kapitalista garatzen ari zen. Gizartea aurkako bi klasetan banatuta zegoen: burgesia (ekoizpen-bideen jabea) eta proletalgoa (bere lan-indarra soldata baten truke saltzen duena). Etapa horren ezaugarri nagusia bien arteko borroka zen.

Iraganean, burgesia klase iraultzailea izan zen eta feudalismoa desagerrarazi zuen. Gerora, ordea, sistema kapitalistaren kontraesanetan harrapatuta geratu zen, eta horrek sistemaren beraren hondamendia ekarriko zuela aurreikusten zuten Marxek eta Engelsek.