Ingurumenaren Krisia: Gizakiaren Eragina eta Soluzioak

Gizakiaren jarduerek (ekonomia, teknologia eta demografia) Lurraren baliabideak gehiegi erabiltzea eta kaltetzea eragiten dute. Hori hazkunde mugagabearen eta globalizazioaren ondorio da, Lurrak ezin baitu baliabide horiek guztiak berriro sortu. Horrenbestez, ingurumenaren degradazioa eta baliabide naturalen gainkontsumoa gertatzen dira.

Gizakiaren Eraginaren Bilakaera Historikoa

• Paleolitoan: Eragina txikia zen (harrapakaritza eta bilketa).
• Neolitoan: Nekazaritza eta abeltzaintza bihurtu ziren baliabide nagusiak.
• Metal Aroan: Meatzaritzak eta tresnen fabrikazioak handitu zuten giza aztarna.
• Industria Iraultzan: Ikatzaren kontsumoak biderkatu zuen ekoizpena.
• Bigarren Industria Iraultzan: Petrolioaren erabilerak areagotu zuen baliabideen ustiapena.

Kutsadura Motak

• Atmosferikoa: Kimikoa (gasek eta hautsek eragindakoa) edo fisikoa (akustikoa, termikoa, etab.).
• Uraren kutsadura: Industria-, hiri- eta nekazaritza-isuriek uraren kalitatea kaltetzen dute.
• Lurraren kutsadura: Industria eta nekazaritza produktibistak (ongarriak, pestizidak) lurraren degradazioa eragiten dute.

Arazo Globalak: Berotze Globala eta Klima-Aldaketa

Berotze globalak Lurraren batez besteko tenperatura igotzen du.

Klima-aldaketa antropogenikoa da, giza kutsaduraren ondoriozkoa, eta tenperatura eta prezipitazioen banaketa aldatzen ditu.

Globalizazioa eta Ingurumen Inpaktua

Globalizazioak presioa areagotzen du lurralde birjinen eta landa-eremuen gainean. Merkatuen liberalizazioak eta kontsumismoak ondasunen nazioarteko merkataritza sustatzen dute, baina horrek lurraren degradazioa eta klima-aldaketa eragiten ditu. Lurraren gaineko inpaktuak murrizteko, beharrezkoa da:

• Ondasun iraunkorragoak ekoiztea.
• Birziklatzea hobetzea.
• Kontsumoa murriztea eta ekonomia arrazionalizatzea.

Biodibertsitatearen Galera

Baliabideen gehiegizko ustiapenak, kutsadurak eta klima-aldaketak biodibertsitatean kalteak eragiten dituzte. Espezieen murrizketa iraungipenean amaitu daiteke, eta horrek ekosistemen funtsezko zerbitzuak arriskuan jartzen ditu.

Sektore Ekonomikoen Eragina

• Lehen sektorea: Nekazaritza, abeltzaintza eta baso-ustiapenak ingurunean eragin handia dute.
• Bigarren sektorea: Industria, meatzaritza eta energia-proiektu handiek biodibertsitatean eta ingurunean kalteak eragiten dituzte.
• Hirugarren sektorea: Garraioa, turismoa eta hiri-garapena ingurumenaren kalteak areagotzen dituzten sektoreak dira.

Ingurumen Kontzientziazioa eta Mugimenduak

• XIX. eta XX. mendeetan zehar ingurumen-arazoak eta inpaktuak pilatzen joan zirenean, poliki-poliki hazkunde-ereduaren jasanezintasunaren inguruko kontzientziazioa sortzen joan zen, baliabide naturalak galkorrak direla eta kutsadurak eragin kaltegarriak dituela salatuz.
• Herrialde anglosaxoietan kontserbazionismoa eta ambientalismoa sortu ziren. Haien ustez, natura etorkizuneko belaunaldiei gordetzea betebehar zibiko eta moral bat da.
• Hala ere, egoera orokorrak okerrera egin du. Herrialde garatuetan gero eta indar handiagoa duten «kontsumo-gizarteek», hau da, era guztietako ondasunak modu masiboan ekoizten eta kontsumitzen diren gizarteek (kontsumismoa); gizarte horietan «erabili eta bota» moduko produktu asko daude, baita «zaharkitze programatua» ere.
• 1970eko hamarraldiaz geroztik, Lurraren degradazioa geldiezina zela agerikoa izanik, nazioarteko konferentziak antolatzen hasi ziren. Ingurumen-arazoei heltzeko asmoarekin, ingurumenaren alorreko erakundeak sortu ziren: ekologismoa, garapen jasangarria eta desazkundea.