Industria, Iraultza eta Energia: Gida Osoa

Industria Motak

Industria sektoreak hainbat motatan sailka daitezke, ekoizten dituzten ondasun eta zerbitzuen arabera:

• Oinarrizko industriak: Lehengaiak naturatik hartu eta beste industrien garapenerako funtsezkoak diren produktuak ekoizten dituzte.
• Ekipamendu-ondasunen industriak: Gainerako industriek behar dituzten ekoizpen-ekipamenduak sortzen dituzte, hala nola makineria eta tresnak.
• Kontsumo-ondasunen industriak: Herritarrek zuzenean kontsumitzeko moduko produktuak ekoizten dituzte, hala nola arropa, elikagaiak eta ibilgailuak.

Industriaren Lokalizazio Faktoreak

Enpresa industrial bat kokatzeko orduan, hainbat faktore hartzen dira kontuan, eraginkortasuna eta errentagarritasuna bermatzeko:

• Lur eskuragarria eta lurzoruaren prezioa.
• Antzeko industriak edo industria osagarriak hurbil egotea (klusterrak).
• Merkatua hurbil egotea, garraio-kostuak murrizteko.
• Eskulanaren eskuragarritasuna, kostua eta kualifikazioa.
• Ingurumen-legeria eta araudiak.

Industria Iraultza

Industria Iraultzak gizateriaren historian aldaketa ekonomiko, sozial eta teknologiko sakonak ekarri zituen, hainbat fasetan garatuz:

Lehen Industria Iraultza

XVIII. mendearen erdialdetik XIX. mendearen erdialdera arte garatu zen, batez ere Erresuma Batuan, Frantzian, Alemanian eta Belgikan. Energia-iturri nagusiak ikatza eta egurra izan ziren. Berrikuntza tekniko nagusia lurrun-makina izan zen. Industria garrantzitsuenak ehungintza eta burdin-metalurgia izan ziren. Fabrikek langile askoren beharra zuten, eta horrek hirien hazkundea eragin zuen.

Bigarren Industria Iraultza

XIX. mendearen amaieratik Bigarren Mundu Gerrara arte hedatu zen, AEBn, Europa erdialdean eta Japonian. Energia-iturri berriak agertu ziren: argindarra, petrolioa eta gasa. Berrikuntza tekniko nagusiak eztanda-motorrak eta motor elektrikoa izan ziren. Industria garrantzitsuenak autogintza eta industria kimikoa izan ziren. Garai hartan ekoizpen-modu berri bat sortu zen: kate-lana, eraginkortasuna areagotuz.

Hirugarren Industria Iraultza

XX. mendearen erdialdetik gaur egunera arte hedatu da, herrialde gehienetan. Energia-iturriak energia nuklearra eta berriztagarriak dira, aurrekoez gain. Berrikuntza teknikoak batez ere IKTetan (Informazio eta Komunikazio Teknologiak), material berrietan eta nanoteknologian oinarritzen dira. Industria garrantzitsuenak informatika, elektronika, robotika, telekomunikazioak eta bioteknologia dira. Ekoizpen-prozesuen automatizazioa areagotu da, eta industria berriek langile kualifikatuak behar dituzte.

Deslokalizazioa

Industria-deslokalizazioak berekin dakar enpresa batek bere ekoizpen-prozesuaren zati bat edo guztiak beste herrialde batera eramatea. Gehienetan, kostuak aurrezteko egiten da: soldatak, lehengaien eta energiaren prezioak, besteak beste. Horrek merkatuan lehiakorrago izateko abantaila ematen dio enpresari, baita etekin handiagoak lortzeko aukera ere. Aldiz, lanpostuak galdu egiten dira ekoizteari uzten dion eskualdean edo herrialdean.

Energia Berriztagarri eta Berriztaezinen arteko Desberdintasunak

Energia-iturriak bi kategoria nagusitan sailkatzen dira: berriztagarriak eta berriztaezinak. Hauek dira bien arteko desberdintasun nagusiak:

• Iturriaren berritze-ahalmena: Energia berriztagarria etengabe berritzen da, hau da, naturak modu jarraituan eskaintzen ditu energia horiek (adibidez, eguzkia, haizea). Aldiz, energia berriztaezina ez da berritzen edo oso poliki berritzen da; horregatik, baliabide mugatuak dira eta agortzeko arriskua dute (adibidez, petrolioa, ikatza).
• Ingurumen-eragina: Energia berriztagarriak ia ez du kutsatzen eta CO₂ isurketak oso txikiak dira edo ez dira existitzen. Horren kontrara, energia berriztaezinak kutsadura handia eragiten du eta CO₂ emisioak sortzen ditu, klima-aldaketaren eragile nagusietako bat izanik.
• Iraunkortasuna: Energia berriztagarria jasangarria da eta etorkizunerako irtenbide egokia da, baliabideak agortu gabe erabil daitezkeelako. Energia berriztaezina, ordea, ez da jasangarria, baliabideak amaitu daitezkeelako eta ingurumenean eragin kaltegarria duelako.
• Adibideak: Energia berriztagarriaren adibide dira eguzki-energia, haize-energia, uraren energia (hidraulikoa), biomasa eta geotermikoa. Energia berriztaezinaren adibideak dira, berriz, petrolioa, ikatza, gas naturala eta energia nuklearra.