O Imperio Romano: Evolución Política, Poder Militar e a Romanización de Hispania

O Imperio Romano: Formas de Goberno

O Principado

O princeps (emperador) era o xefe do exército, o pontifex maximus (pai da relixión), tiña o dereito de facer a guerra e a paz, de conceder a cidadanía e mesmo de acuñar moeda. As institucións republicanas mantivéronse, pero creáronse o Consello Imperial (os praefecti praetorii, que mandaban a garda pretoriana, encargada de protexer ao princeps) e os prefectos do pretorio (os praefecti, para aspectos moi concretos da administración de Roma). Todos eles eran elixidos directamente polo princeps.

O Dominado

O Dominus (emperador) é un rei absoluto. A gran cantidade de asuntos que tiña que atender e os frecuentes conflitos externos obrigaron a facer un reparto de poderes, polo que apareceron as tetrarquías (creadas por Diocleciano): o Imperio dividiuse en dous bloques, cada un deles gobernado por un Augustus coa axuda dun Caesar.

O Imperio Occidental (capital: Roma) caeu no 476 d.C. a mans dos xermanos, e o Imperio Oriental (capital: Constantinopla) fíxoo no 1453 d.C. a mans dos turcos otománs.

O Exército Romano

Organización e Evolución

O exército estivo integrado case sempre por cidadáns, que eran chamados ás filas obrigatoriamente e debían pagarse o armamento. Coa reforma de Mario (107 a.C.), o Estado proporcionaba armamento e soldo aos soldados. Con Augusto, pasou a ser permanente e os soldados eran licenciados tras 20 anos de servizo cun lote de terras.

A unidade táctica militar foi sempre a lexión. Ao principio, estaba integrada por 3000 soldados de infantería e 300 xinetes. Tras as reformas de Servio Tulio, a lexión contaba con 4000 soldados e estaba organizada en falanxe grega, en tres liñas:

• Hastati (os máis novos)
• Principes (soldados máis expertos)
• Triarii (os máis veteranos)

Na época republicana, xa con 6000 soldados, adoptouse o sistema manipular:

• Lexión (6000 soldados)
• Cohorte (3 manípulos: 600 soldados)
• Manípulo (2 centurias: 200 soldados)
• Centuria (100 soldados)

Tipos de Unidades e Mariña

O exército compoñíase de infantería pesada (con armamento completo), infantería lixeira (con lanza curta e funda) e cabalería (co mesmo armamento da infantería pesada pero máis lixeiro). En canto á mariña, tivo menos importancia que en Grecia. O navío de guerra era a navis longa e a nave de carga a navis oneraria.

A Hispania Romana

Conquista e Romanización

Antes da chegada dos romanos á Península Ibérica, estaba ocupada por unha serie de pobos (iberos, tartesos, celtas, etc.) aos que cómpre engadir os pobos colonizadores (gregos, fenicios e cartaxineses).

Os romanos chegaron á Península no 218 a.C. e iniciaron un proceso de conquista (que durou varios séculos) e transformación da sociedade indíxena para asimilala á romana, proceso coñecido como romanización (non afectou por igual a todo o territorio peninsular). Os factores clave que fixeron posible este proceso foron:

• O dereito de cidadanía: os hispanos romanizados recibían o nome de togati.
• A fundación de colonias: integradas por cidadáns romanos que vivían e se organizaban como en Roma.
• O exército: polo feito de estar en contacto cos hispanos, foi o principal vehículo de transmisión da lingua.
• A lingua: o latín desprazou a todas as linguas faladas na Península (agás o éuscaro).
• A rede de comunicación: as calzadas facilitaron a relación entre os dous pobos.

División Administrativa

En canto á división administrativa, nun principio había dúas provincias: Citerior (capital: Cartaxena) e Ulterior (capital: Córdoba).

En época de Augusto, as provincias eran tres: Tarraconense (capital: Tarragona), Bética (capital: Córdoba) e Lusitania (capital: Mérida).

En época de Diocleciano, as provincias eran seis: Gallaecia, Tarraconense, Cartaginense, Lusitania, Bética e Mauritania Tingitana.