II. Mundu Gerraren Ondorio Nagusiak: Giza, Ekonomia eta Politika

Enviado por Chuletator online y clasificado en Historia

Escrito el en vasco con un tamaño de 3,52 KB

II. Mundu Gerraren Ondorio Nagusiak

II. Mundu Gerrak giza eta material ondorio suntsitzaileak eragin zituen, batez ere Europan.

1. Giza eta Gizarte Ondorioak

Gatazka hau gizakientzat izugarrizko hondamendia izan zen. Arma berriek suntsiketa ikaragarriak eragiteko boterea zuten, eta gatazka mundu osora hedatu zen. Naziek eta japoniarrek indarkeria izugarria erabili zuten.

  • Giza galerak: Gerrak 55 milioi hildako eta 35 milioi zauritu inguru utzi zituen. I. Mundu Gerran ez bezala, biktimen erdiak baino gehiago zibilak izan ziren.
  • Biktimen banaketa: SESBek izan zituen biktima gehien. Estatu Batuetan (gutxi), Txinan (2-40,5 milioi) eta Japonian (1,5 milioi).
  • Lekualdatzeak: Biztanleriaren lekualdatze handiak izan ziren, eta milioika pertsona etxerik gabe geratu ziren.
  • Potentzia berriak: Gerra amaieran bi potentzia handi nagusitu ziren: AEB eta Sobietar Batasuna (SESB).

2. Ondorio Moral eta Kulturalak

Gerrak trauma moral sakona sortu zuen. Gerra horretako basakeriaren adibideak ugariak dira:

  • Bonba Atomikoak: Hiroshiman eta Nagasakin jaurtitako bonba atomikoak. Erasoak biztanleria zibilaren aurkakoak izan ziren nagusiki.
  • Genozidioa: Genozidioaren biktimak zenbat izan ziren zehazki ez dakigun arren, juduak soilik 5-6 milioi izan ziren.

3. Ondorio Ekonomikoak

Bi arazo izan ziren larrienak:

  1. Hirien suntsiketak sortutako arazoak.
  2. Finantza-arloan, gerran metatutako zorrak.

AEBek izan zuten onura gehien gerraren ondorioz. Horrela, ekonomia-hazkundea urtean % 10 handitzea lortu zuen. AEB nagusitu zen, munduko industria eta finantza potentzia garrantzitsuena bihurtuz.

SESB, munduko bigarren potentzia handiena bihurtu zen gerraren ostean. Industrializazioa batez ere ekialdeko eskualdeetan sustatu zen.

4. Ondorio Politikoak

Sistema faxisten porrota gertatu zen. Baina aliatuen okupazioek Europa bi eremu politikotan banatu zuten:

  • A) Mendebaldeko Europa: Angloamerikarrek askatu zuten. Demokrazia parlamentarioa eta merkatu libreko sistema ekonomiko kapitalista berrezarri ziren.
  • B) Ekialdeko Europa: Sobietar Batasunak askatu zuen. Diktadura komunistak ezarri ziren, eta SESBen nagusitasunaren mende zeuden. Jugoslavia eta Albania partisano komunistek askatu zituzten.

5. Konferentzia eta Itun Garrantzitsuak

Konferentzia garrantzitsuenak Yaltakoa eta Potsdamgoa izan ziren (1945). Horietan erabaki zen Alemania zatitzea eta desnazifikazioari ekitea.

  • Parisko Konferentzia (1946): Bake-itunak lantzen hasi ziren. Austria Aliatuek okupatua zuten. Potentzia aliatuek (SESB izan ezik) bakea sinatu zuten Japoniarekin.
  • NBEren Sorrera: Azkenik, Nazio Batuen Erakundea (NBE) sortu zen. Segurtasun Kontseilua 15 herrialdez osatuta dago, eta horietako bostek erabakiei betoa jartzeko eskubidea dute.

6. Nurenbergeko Epaiketak eta Justizia Berria

Nurenbergeko hirian egin zituzten epaiketak izan ziren ospetsuenak eta eraginik handiena izan zutenak. 21 buruzagi nazi epaitu zituzten, eta haietatik 12 heriotzara kondenatu zituzten.

Epaiketa hauek nazioarteko justizia bat sortzeko bidea ireki zuten, gizadiaren kontrako krimenak epaitzeko eta zigortzeko, Giza Eskubide Unibertsalak defendatzeko helburuarekin.

Entradas relacionadas: