Humanismo, Renacemento e Reforma: Unha Época de Transformación en Europa

O Humanismo

É a corrente cultural que considera o ser humano como medida e referencia de todas as cousas, desenvolvida entre os séculos XV e XVI.

• Valoración literaria e científica. Invención da imprenta (Gutenberg).
• Desenvolvemento do sentido crítico e da argumentación.
• Exaltación dos valores dos escritores da Antigüidade clásica.
• Interese pola natureza.

Humanistas Destacados

Lorenzo Valla (crítica filosófica), Juan Luis Vives (filosofía empírica), Tomás Moro (autor de Utopía, 1516), Erasmo de Rotterdam (crítico nos seus estudos sobre a Biblia e fronte aos vicios da Igrexa).

Conclusións sobre o Humanismo

• O novo xeito de pensar.
• O home novo.
• A liberdade e a razón.
• O interese científico.
• O redescubrimento da Antigüidade.
• O progreso humano.
• A educación.

O Renacemento

Un amplo movemento cultural que se produciu en Europa durante os séculos XV e XVI.

Os Mecenas

Os mecenas eran protectores e promotores de artistas e pensadores, como os príncipes de Florencia.

Autores Destacados do Renacemento

Vesalio (realizou diseccións anatómicas), Mercator (inventor do mapa mundial), Paracelso (desenvolveu fármacos), Maquiavelo (renovou o pensamento político e defendeu a autoridade dos reis no seu libro O Príncipe).

Condicións Sociais e Políticas do Humanismo e o Renacemento

Condicións Sociais

• Recuperación demográfica.
• Maior demanda alimenticia.
• Melloras na navegación.
• O capital invístese e xera beneficios.
• Xorden as empresas capitalistas.

Condicións Políticas

• Os reis impóñense á nobreza feudal.
• Monarquía autoritaria.
• Desenvolvemento de exércitos, burocracia, facenda, administración e finanzas.
• Exemplos: Reis Católicos de Castela, Francisco I (Francia) e Henrique VIII (Inglaterra).

A Reforma Protestante

No século XVI, produciuse unha crise espiritual na Igrexa, caracterizada por:

• Luxo esaxerado.
• Escasa cultura do clero.
• Compravenda de cargos eclesiásticos.
• Venda de bulas e indulxencias.

Martiño Lutero

• Foi o principal monxe agostiño artífice da Reforma Protestante. Destaca a proclamación das súas 95 teses ás portas da catedral de Wittenberg en 1517.
• Protestou pola venda de indulxencias e criticou os costumes do clero.
• Organizou a Igrexa Luterana.

Os Pilares da Doutrina Luterana

• A Salvación pola Fe: Só Deus permite a salvación eterna.
• A Autoridade da Biblia: Debe ser lida directamente polos crentes.
• O Sacerdocio Universal: Todos os bautizados son os seus propios sacerdotes.

Outros Movementos da Reforma Protestante

Xoán Calvino

• Defendeu que os homes están predestinados a salvarse ou condenarse.
• O éxito na vida é signo da elección divina.
• As súas ideas foron acollidas polos Puritanos e polos Hugonotes.

Henrique VIII de Inglaterra

• Divorciouse da súa muller para casar con Ana Bolena.
• Autoproclamouse Xefe Supremo da Igrexa de Inglaterra.

A Contrarreforma Católica

A Igrexa Católica non aceptou ningunha das reformas dos protestantes e impulsou a súa propia reforma a través de:

• A Inquisición.
• A Compañía de Xesús (fundada en 1540).
• O Concilio de Trento (1545-1563).

O Concilio de Trento

• É preciso facer boas obras para a salvación.
• As fontes da fe son a Biblia e as resolucións dos concilios.
• Reafirmación dos sete sacramentos: bautismo, confirmación, eucaristía, matrimonio, penitencia, orde sacerdotal e unción dos enfermos.
• A Virxe e os santos poden recibir culto.
• O Papa é o xefe supremo da Igrexa.

O Tribunal da Inquisición

• Tribunal eclesiástico encargado de castigar a quen se desviara dos dogmas da Igrexa.
• Os sospeitosos estaban sometidos a un auto de fe.
• Creación dunha lista de libros contrarios á doutrina católica (Índice de Libros Prohibidos).
• Os condenados debían abxurar as súas crenzas en público.

As Guerras de Relixión

• Xeráronse conflitos armados entre católicos e protestantes.
• Saqueo de igrexas e lugares de culto.
• Imposición pola forza de prácticas relixiosas.