hkg
Enviado por Chuletator online y clasificado en Latín
Escrito el en vasco con un tamaño de 3,37 KB
- Arnaut Oihenarte
1592an jaio, Maulen eta 1667an hil, Donepaleun.
Idazlana: Atsotitzak. Bere garaian oso zabalduak.
Familia apalekoa.
1627an Joana d`Erdoy noble aberatsarekin ezkondu ondoren, Behe Nafarrora joan zen bizitzera.
Han Nafarroako Parlamentuko ordezkari eta hiriko zinegotzia.
1653an alargun geratu.
Kultua zen: eskolatua eta ikasia (bost hizkuntza zekien).
Politikaz gain bestelako arloak jorratu: historia, ,bertsogintza, literatura…
Euskal Herria osotasunean hartu zuen lehena.
Lehen kritikaria izan, beste idazleei buruzko kritikak idatzi. Ziburuko Etxeberri buruz.
Obra garrantzitsuak:
Notitia Utriusque Vasconiae, 1638an.
Hiru liburutan banatuta:
14 kapitulu, Hitzaurrea.
17 kapitulu, Nafarroako antzinako historiari buruz.
13 kapitulu, Baskoniari buruz.
Les proverbes Basques recueillis par le Sr. D`Oihenart.
Bi zati:
Atsotizac edo Refrauac
Guztira 706, frantsesera itzulita.
Oihenarten gaztaroa neurtitzetan
Amodiozko poemak, oso landutako estiloarekin.
Eusaraz poesia ezin dela landu dioen ustearekin amaitu nahi du, arau horiek kalte egiten ziolako eskarari.
L`art Poétique.
Ez zen bere garaian argitaratu, Lafittek egin zuen, XX. Mendean.
Bi atal:
Poesiaren erregela orokorrak.
Erregela horien aplikazioa euskaran.
Merezi duen bezala goraipatzen den arren, garai batean gutxietsia izan zen.
Gizon zorrotza izanik, besteei egiten zizkien kritikak izugarri gogorrak ziren.
Horregatik, Koldo Mitxelenaren esanean, Oihenarten ideiak ez dira ongi hartu:
“Eragin txikia izan du gure literaturan, kritiko intelektual handia izan arren”.