Hitz maileguak

Hizkuntzaren garapenaren sekuentzia:

• Jaiotzean: entzuten du, negar egiten du.

• 1, 5-3 hilabete urrumak eta irribarreak, gero barreak

• 3 hilabete soinuekin jolastu

• 5-6 kontsonanteak esan eta entzuten dituen soinuak errepikatu

• 6-10 hilabete balbuzeoa kontsonante eta bokal

• 9 hilabete keinuak erabili eta keinu jolasak egiten ditu («cinco lobitos»)

• 9-10 hilabete hitzak ulertzen hasten da: “ez” eta bere izena

• 10-12 hilabete: bere hizkuntzakoak ez diren soinuak ezin ditu diskriminatu

• 9-12 hilabete keinu sozialak ( agur , kaixo )

• 10-14 hilabete: lehen hitza (normalean bere izena edo zerbaiten izena-etxeko katua kasu)

• 10-18 hilabete lehen hitzak esaten ditu

• 13 hilabete izenen funtzio sinbolikoa ulertzen du ETA keinu konplexuagoak egiten ditu

• 14 hilabete keinuketa sinbolikoa

• 16-24 hilabete hitz berri asko ikasten ditu: 20 hitzetik-400era oso azkar; aditz eta izenondoak erabiliko ditu.

• 18-24 hilabete bi hitzez osatutako lehen esaldia esaten du.

• 20 hilabete keinu gutxiago, gauza gehiago izendatu

• 20-22 hilabete ulermen maila azkar eta asko hasiko da

• 24 hilabete bi hitzez osatutako esaldi asko erabiltzen ditu, balbuzeorik ez du egiten, hitz egin nahi du.

• 30 hilabete ia egunero ikasten ditu hitz berriak, bi edo hiru esaldi nahastuz hitz egiten du, oso ondo ulertzen du; akats gramatikalak egiten ditu

• 36 hilabete 1000 hitzetik gora esaten ditu; % 80 ulertezinak; sintaxi akatsak egiten ditu.

Diskurtso prelinguistikoa:

• emozionalki aberatsak diren soinuak erabiltzen ditu (negarra, urrumak, balbuzeoak). 

• Komunikatzeko lehen baliabidea negarra da: mota desberdinek esanahia desberdina izango dute

• Urrumak: urrumak, oihu txikiak eta bokal soinuak (“ahhh”)

• 3-6 hilabete: soinuekin jolastu ingurua imitatuz

• 6-10 hilabete balbuzeoak, kontsonante bokal elkarketak : sarritan lehen hitz moduan ulertzen dira baina ez da benetako hizkuntza umearentzat ez duelako esanahirik.

Soinuak:

• 6 hilabete baino lehen beren ama hizkuntzako soinuak (oinarrizkoak) ikasi dituzte.

• 10-12 hilabeterekin: entzuten duten hizkuntzan ez dauden soinuen sentsibilitatea galtzen dute.

Keinuak:

• 9 hilabete atzamarraz erakutsi eta soinua egin gauzak eskatzeko.

• 9-12 keinu sozialak egiten ditu: agur, buruaz baietz edo ezetz adierazi

• 13 keinu konplexuagoak besoak altxatu besoetan har dezaten nahi duela adierazteko.

• 14 hilabete keinu sinbolikoak (putz egin “bero” adierazteko): lehen hitzekin batera agertzen dira: umeak ulertzen du gauzek edo ideiek izena dutela eta sinboloek gauza desberdinak adierazten dituztela.