Historia Garaikideko Gakoak: Biltzarrak, Iraultzak eta Inperialismoa

Vienako Biltzarra eta Europako Berrezarpena

Parte hartu zuten potentziak

A, B, C: Otomandar Inperioa, Errusia, Austriako Inperioa.

Biltzarraren helburuak eta emaitzak

Austriako Inperioan (Vienan), 1814-1815 artean, Napoleon garaitu zutenek (Errusia, Prusia, Austria eta Erresuma Batua) Vienako Biltzarrean elkartu ziren, Metternich kantziler austriarrak proposatuta. Germaniar Konfederazioaren mugak ere zehaztu ziren.

Helburuak:

• Ideia liberalen hedapenarekin amaitzea.
• Europan absolutismoa berrezartzea.

Industria Iraultza Britainia Handian

Zergatik izan zen Britainia Handia aitzindari?

XVIII. mendean, Britainia Handian sortu zen Industria Iraultza. Britainia Handiak beste herrialdeen gainetik abantailak izan zituen, eta hainbat faktorek lagundu zuten horretan:

• Parlamentuak erregearen botereak mugatzen zituen, eta burgesiak eragin handia izan zuen horretan.
• Biztanleriaren hazkundeak fabrika berrietarako eskulana izatea erraztu zuen.
• Baliabide eta lehengai asko zituzten.
• Ibaiek eta kanalek garraioan lagundu zuten.
• Independentzia kolonialari esker, lehengai berriak zituzten.

Industria Iraultzaren sektore bultzatzaileak

Teknologia berriak (mekanizazioa eta lurrun-energia) eta fabrika-sistema ehungintza industrian erabili ziren lehenik, eta geroago siderurgian. Biak izan ziren industrializazioaren bultzatzaile nagusiak.

Inperialismoaren Hedapena eta Kolonialismoa

Inperialismoaren arrazoi nagusiak

• Interes ekonomikoak: Merkatu berriak bilatu behar zituzten, lehengaiak eta produktu kolonialak ahalik eta merkeen erosi nahi zituzten, eta kapital soberakinak Europatik kanpo inbertitu nahi zituzten.
• Demografia: Europako biztanleria asko handitu zen, eta gero eta biztanle gehiago zeuden.
• Potentzien arteko lehia: Beren eragin-eremuak handitzeko nahiak ere bultzatu zuen hedapen inperialista, eta egoera horrek lurralde berriak kontrolatzeko lehia sustatu zuen.
• Arraza nagusiaren mitoa: Inperialismoaren sakoneko arrazoiak ulertezinak dira ikusmolde arrazistarik eta nazionalistarik gabe, politikoek, filosofoek eta zientzialariek hori esaten zutelako.

Lurralde bat kolonizatu aurreko urratsak eta motak

Lurralde bat kolonizatu aurretik, esploratu egin behar zen espedizioak eginez. Livingstone, Stanley eta Brazza esploratzaile ezagunak izan ziren.

Kolonia motak:

• Ustiapen kolonialak: Metropoliaren mendean, tokiko gobernurik gabe (koloniak) edo tokiko gobernua metropoliarekin partekatua (protektoratuak).
• Jendeztatze kolonialak: Metropoliak nolabaiteko autonomia aitortzen zion barne-gobernuari (agindupeko lurrak, itsasoz haraindiko lurraldeak).
• Bestelako koloniak: Lur-emakidak eta enklabe estrategikoak.