Higitzen ari den kargaren gaineko indarra lorentz

14. A)Eremu magnetikoak karga elektrikoari eginiko indarrak honako propietate hauek ditu: ● Karga pausagunean badago, eremuak ez dio inolako indarrik eragiten. ● Karga v abiaduran higitzen ari bada, ezaugarri hauek dituen indar magnetikoa jasaten du kargak: ● Kargaren balioaren, | q |, proportzionala da. ● V abiaduraren perpendikularra ● Modulua abiaduraren norabidearen menpekoa. ● Propietate horiek Lorentz-en indarra deritzon legean bil daitezke: F=q·(v·B)

bek

b) Barnetik korronte elektrikoa zirkulatzen ari den eroaleak indar bat jasaten du eremu magnetikoan kokatuta dagoenean. Eremu magnetikoak korrontea osatzen duten kargei egindako Lorentz-en indar guztien erresultantea da indar hori. Horrela adierazten da. F_m=I(lxB) lapcale legea Horren modulua: F=I·l·B·sinα bek  non α, l eta B bektoreek eratutako angelua den. ·Norabidea: korrontearen eta eremu magnetikoaren norabideekiko elkarzuta izango da. ·Noranzkoa: ezker eskuaren arauarena. + Dibujo eroale con I l(luzeera) y F

16. Biot-Savat. Oersted-en esperimentua:Mugitzen diren karga elektrikoek eremu magnetikoa sortzen dute. Ondorengoesperimentuan ikusten da: iparrorratz bat korrontea daraman hari eroale bati hurbilduz gero, iparrorratza hariarekiko perpendikularra den norabidean jarriko da. Oersted daniarrak 1819. Urtean egin zuen saio sinple hori, eta horrenbestez, elektrizitatea eta magnetismoaren artean dagoen lotura frogatu zuen lehendabiziko aldiz. Saio horren ondorioa honako hau da: mugitzen diren karga elektrikoek inguruan eremu elektrikoa sortzen dute, eta baita eremu magnetikoa ere, korronte elektrikoarekiko norabide perpendikularrean.+ Dibujo tres palo elevados y debajo brujulas cuamdo ez zero y cuando va para cada sentido, cambia la brujula. Biot-Savart-en legea: Lege honek korronteek sortutako eremu magnetikoa zehazten du. I korrontea daraman elementu infitinesimal batek sortzen duen eremu magnetikoa daukagu: +Dibujo de un palo atraves de un plano con l.Dl,r,y dB pa alante. DB= μ /4pi·l·dLxu/r ber2 bek  μ0 hutsaren iragazkortasun magnetikoa da baina ingurunearen arabera aldatu ahal da. Kasu bakoitzean korronteak sortutako eremu magnetikoa kalkulatzeko, horren integrala kalkulatuko dugu:B=integral dB bek. A) Korronte zuzen eta infinitua+ Dibujo del palo atravesado con las B en zirkulo pa alaneteIrudian I korronte batek a distantziara dagoen puntu batean sortutako eremu magnetikoa adierazten da, puntu horretatik pasatzen den eremu lerroa eta B marraztuta daudelarik. Eremu lerroak zirkularrak dira eta hariarekiko perpendikularrak. Eremu magnetikoa Biot-Savart-em legetik abiatuta kalkulatzen da, modulurako horrelako adierazpena lortuz: B =μ·I/2pi·a -Eremu magnetikoaren modulua, edozein puntutan, intentsitatearekiko (I) zuzenki proportzionala da eta puntua eta eroalearen artean dagoen distantziarekiko (a) alderantzizko proportzionala.-Eremuaren norabidea eroalearekiko perpendikularra da. Irudian ikusten denez, -Bere noranzkoa torlojuaren arauaz edo eskuin eskuaren arauaz zehazten da+ Dibujo mano y palo b) Korronte zirkularra Korronte zirkularra espira bat da eta bere zentroan agertzen den eremu magnetikoa
kalkulatzeko berriro ere Biot-Savart-en legea erabiliko dugu, moduloa: B=μ ·I/2·R (respira erradioa) eta modulua, norabidea eta noranzkoa lehen aipatu dudanaren berdina da+ Dibujo de espira y mano y de iman polos y su magnetismo

17.Faraday y Lenz.  Eremu magnetikotik korronte elektrikoa induzi daitekeela frogatu zuen Faraday-k saiakuntza batzuk egin ondoren.1. Saiakuntza: iman baten higidura harilaren barnean Faraday-k hari eroalezko harilaren muturrak galbanometro batean konektatu zituen. Lortu zuena zera izan zen:·Imana harilerantz hurbiltzean, korronte induzitua sortzen zen imana higitzen ari zen bitartean·Imana urruntzean, berriz, korronte induzituaren noranzkoa aldatzen zen·Harila geldirik egonda ez zen korronte induziturik sortzen.+ Dibujo de los casos harila y al aparato. 2. Saiakuntza: zirkuitu elektriko baten itxiera eta irekiera. Faraday-k bi haril burdinazko haga batean kiribildu zituen. Haril bat bateria batera konektatuta dago eta etengailu baten bidez zirkuitua (lehenengo zirkuitua) itxi edo ireki egin ahal da. Beste harila galbanometro batera konektatuta dago eta inolako bateririk ez dago zirkuitu horretan (bigarren zirkuitua). Saiakuntza honen emaitzak hauek izan ziren:Lehenengo harileko korronte-intentsitatea konstatea denean, ez da korronterik induzitzen. Horrek frogatzen duenez, bigarren zirkuituan induzituriko korrontea lehenengo zirkuituak sortzen duen eremu magnetiko aldakorren ondorioa da.+ Dibujo de antes con una bateria al lado e indukzion k. Fluxu magnetikoa: Faraday-k era kualitatiboan azaldu zuen indukzio elektromagnetikoa deritzon fenomenoa.Prozesu fisiko hori azaltzen duen lege matematikoari Faraday-ren legea deritzo, eta fluxu magnetikoa deritzon magnitudearen bidez adierazten da. Izan ere, Faraday-ren saiakuntzetatik ondoriozta daitekeenez zirkuitu batean induzituriko korronte elektrikoa zirkuituan zeharreko fluxu magnetikoaren aldakuntzaren ondorioz sortzen da. Gainazal batean zeharreko fluxu magnetikoa (Φ), eta SI-eko unitatea Weber (Wb) da. Honela kalkulatzen da: Zeharkakoa: Φ=integral B·dS·cosalfa/Uniformea:Φ=B·S·cosalf S azalera da eta Φren norabidea azalerarekiko perpen. Da. Lenz-en legea: Korronte induzituaren noranzkoa zehazteko araua da, eta hala dio: induzituriko korrontearen noranzkoa korronte hori sorrarazten duen kausaren aurkakoa da. Adibidez, iman baten ipar poloa espira baterantz hurbiltzean, handitu egiten dugu espiran zeharreko fluxu magnetikoa eta horrekin batera hurbiltzean bere polaritatea, indukzio gertatu delako+ Dibj de esto.Faraday-ren legea:Indukzio elektromagnetikoa zirkuitu bateko indar elektroeragile (iee) induzitua, zirkuitu horretan sortzen den fluxu magnetikoaren aldaketaren abiaduraren berdina da, zeinuz aldatuta.Indar elektro eragilea=iee=E=-∆φ/∆t·Fluxua denboraren funtzioa denean, aldiuneko indar elektroeragilea Faraday-ren legearen bidez kalkulatzen da, fluxuaren denborarekiko deribatua eginez: E=-dφ/dt2