Haur Hezkuntzako Adimen Logiko-Matematikoa

Hizkuntza Logiko-Matematikoa

Haurraren Adimen Logiko-Matematikoaren Egitura

Adimenaren egitura hizkuntza logiko-matematikoaren bidez:

• Pertsonak inkontzienteki egiten ditugun ekintzak dira.
• Bizitza osoan zehar egiten diren ekintzak garrantzitsuak dira etorkizunerako.
• Buruaren egituraketa eskuratzea da helburua.

Kontzeptu Matematikoak

• Objektuari funtzio/ezaugarriak jartzen dizkio.
• Ondoren, orokortu ezaugarri bereko objektuetara.
• Azkenik, ideia barneratu (abstrakzioa), ez du begi bistan izan behar existitzen dela jakiteko.
• Abstrakzioaren ondoren kontzeptura heltzen da.
• Adin honetan 2 prozesuren bitartez:

1. Abstrakzio sinplea: objektuen ezaugarrien abstrakzioa eta diskriminazioa.
2. Abstrakzio erreflexiboa: ikusten ez dena abstraitzen da.

Prozesu Logiko-Matematikoak Errazteko Mekanismoak (Nola Jolasten)

1. Manipulazioa

• Objektua hartu, eskuekin ukitu, ahora eraman…
• Ingurukoa ezagutzeko ezinbestekoa.
• Beharrezkoa desberdintzea:

Ezagutza fisikoa: behatu daitekeena

Ezagutza logiko-matematikoa: objektuen arteko erlazioa.

• Ariketa ludikoen bidez, umeak manipulazioa erabiltzen du:

1. Jolas esploratzailea: Informazio sentsoriala
2. Jolas esperimentala: harremanak sortu
3. Zehaztasun jolasa: esku trebetasuna
4. Sormen eta eraikuntza jolasa: ezaugarriak ezagutu eta ikertu

Sailkapena

• Inguruko errealitatea era jarrai batean antolatzea ahalbidetzen dion tresna intelektuala da.
• Objektuak berdintasun, desberdintasun eta ezagueren arabera ordenatuko ditu.

Errepresentazioa

Esanahi eta adierazlearen artean, desberdintasuna eta koordinazioa bilatzea da.

Imitazioa

• Portaera motoreetatik kontzeptu sinbolikoetara.

Era bi:

1. Berehalakoa eta momentukoa.
2. Aurrez ikasitakoa: laguntzarik gabe.

Kontzeptu Logiko-Matematikoetara Hurbilketa HHn (Kontzeptuak Zer)

• Heziketa sentsoriala garrantzitsua.
• Kontzeptu logiko-matematikoak:

1. Nolakotasuna:

• Objektuen ezaugarriak.
• Zentzumenen bidez manipulatu eta esperimentatu.

• Haurra hazi ahala objektuak identifikatu, definitu eta ezagutzeko gai. Eguneroko bizitzako objektuak eskaini.
• Nolakotasuna jolas ezberdin hauen bidez landu daiteke:

Altxorraren otzara (6-12 h.)

Jolas heuristikoa (1-2 urte, oinez hasten denean)

Txokoetan antolaturiko ekintzak (2 urtetik aurrera)

2. Kantitatea:

• Nolakotasuna barneratu ondoren.
• Kantitateari dagozkion kontzeptuak zeharka lantzen dira, behaketa eta manipulazioa landu bitartean:

Ispiluaren aurrean, zenbat begi dituen galdetuz…

Gelan materiala banatzerakoan...

• Ekintza hauen bitartez: asko-gutxi;

pixka bat; bat, bi, hiru,... lantzen dira.

3. Zenbakia:

• Lehendabizi kantitatea izendatzen du, zehaztu gabe.
• Sailkapenak bultzatzea komeni da, era guztietara (ea zbk. agertzen den irizpide gisa)

• Zenbaki kontzeptua barneratzen lagundu haurrari:

1. erabilerari balioa eman, nahizta zbk ez egon barneraturik
2. soka-saltoko kantak: “Aita, ama, zenbat urtekin…” “Multzotako jolasa, sartu dadila Maddi… ”

Neurria

Aurrekoaren ondoren

• Oinarrizko ezagutzak:

1. Luzera: Luzea-laburra, zabala-eztua
2. Azalera: Borobila-laukia
3. Bolumena: handia, ertaina, txikia
4. Pisua: astuna-arina

Espazioa

• Harreman zuzena gorputz-eskemarekin. Dimentsio erreferenteak:

Goian, behean

Aurrean, atzean

Eskuman, ezkerrean

• Espazioaren araketa gorputzaren mugimenduekin hasten da, gero mentalki eraikiz.
• Antolaketa landu (materialak erraztu).
• Jaioberria "manta txokoan" materialez inguraturik.
• Hazten doan heinean espazioa egokitu.