Guía Completa de Categorías Gramaticales: Sustantivos, Adjetivos, Determinantes y Más

Enviado por Chuletator online y clasificado en Español

Escrito el en español con un tamaño de 6,03 KB

Categorías Gramaticales en Español: Una Visión Detallada

El Lexema y el Morfema

  • Lexema: La raíz de la palabra, base de la familia léxica.
  • Morfema:
    • Independiente: Conjunciones, preposiciones (a, ante, y...), artículos.
    • Flexivo: Género, número, tiempo, persona.
    • Derivativos: Prefijos, sufijos (inf-, -ar, -er, -ir, -ado verbalizador).

Tipos de Palabras

  • Palabra Simple: Lexema (mar), morfema independiente (desde, pero), (abogad-o-s).
  • Palabra Derivada: Lexema más morfema derivativo o flexivo: bell-eza, in-útil, salud-able-s.
  • Palabra Compuesta: Guarda-espaldas, con-que, por-que.
  • Palabra Parasintética: A-señor-ado (aseñor no existe, señorado tampoco).

El Sustantivo

  • Propios: Lola, Madrid.
  • Común: Mujer, río, ciudad.
  • Concretos: Piedra, agua, humo.
  • Abstracto: Belleza, amor, felicidad.
  • Contables: Tres niños, varios árboles.
  • No Contables: Cielo, esperanza, leche.
  • Colectivos: Pinar, rebaño, ejército.
  • Individual: Pino, oveja, soldado.
  • Animados: Algo vivo (perro, panadero).
  • No Animados: Plata, casa.

El Adjetivo y sus Grados

  • Grado Positivo: Habitación ordenada, chico guapo.
  • Grado Superlativo:
    • Absoluto: -ísimo/-a, muy...
    • Relativo: Es la más interesante.
  • Grado Comparativo:
    • Superioridad: Es más guapo que...
    • Inferioridad: Es menos que...
    • Igualdad: Tan guapo como o igual de guapo que.

Determinantes

  • Artículos: El, la, lo, los, las.
  • Demostrativos: Este, ese, aquel, estos, esos, aquellos.
  • Posesivos: Mío/mi, tuyo/tu, suyo/su, nuestro, vuestro, suyo/su.
  • Indefinidos: Algún, cuanto, demasiado, mucho, otro, poco, tanto, todo, un, cierto.
    • Apocopadas: Algún niño.
    • No Apocopadas: Problema alguno.
  • Numerales:
    • Cardinales: Uno, dos.
    • Ordinales: Primero, segundo.
    • Partitivos: Medio, tercio, décimo.
    • Multiplicativos: Doble, triple.
    • Distributivos: Sendos, ambos, cada.
  • Interrogativos: Cuántos, ¿qué hora es?

Pronombres Personales

  • Tónicos: 1ª y 2ª persona (yo, tú, nosotros, vosotros), 3ª persona (referirse a seres humanos: a María la he visto, lo encontré).
  • Átonos: Dámela, díselo.

Perífrasis Verbales

  • Modales:
    • Obligación: Haber de + infinitivo, haber que + infinitivo, tener que + infinitivo, deber + infinitivo.
    • Probabilidad: Deber de + infinitivo, venir a + infinitivo, poder + infinitivo, querer + infinitivo.
  • Aspectuales:
    • Incoativas: Echarse a + infinitivo, empezar a + infinitivo, ponerse a + infinitivo, romper a + infinitivo.
    • Ingresivas: Ir/va a + infinitivo, pasar a + infinitivo, estar a punto de + infinitivo.
    • Durativas: Estar + gerundio (-iendo), seguir + gerundio, andar + gerundio.
    • Resultativas: Estar + participio (-ido), llevar + participio, dejar + participio, tener + participio.
    • Verbal:
      • Frecuentativas: Soler + infinitivo.
      • Reiterativas: Volver a + infinitivo.
      • Terminativas: Dejar de, terminar, cesar, acabar, tener, dejar.

Adverbios

  • Lugar: Fuera, aquí, ahí.
  • Tiempo: Hoy.
  • Modo: Así, bien, mal, deprisa, como, los terminados en -mente.
  • Afirmación: También, claro, seguro.
  • Negación: Nunca, jamás, tampoco.
  • Cantidad: Mucho, nada, muy.
  • Duda: Ojalá, quizás.
  • Simples: Mucho, no.
  • Compuestos: Adjetivo + -mente.
  • Locuciones: De pronto, en absoluto, de golpe, de repente, de lejos, a veces, a menudo.

Preposiciones

  • A, ante, bajo, con, contra, de, desde, en, entre, hacia, hasta, para, por, según, sobre, tras.
  • Impropias: Menos, salvo, excepto, incluso, durante.
  • Locuciones: Delante de, encima de, fuera de, a causa de.

Conjunciones

  • Coordinantes:
    • Copulativas: Y, e, ni.
    • Adversativas: Pero, sino, que, excepto.
    • Explicativas: Es decir, o sea.
    • Distributivas: Aquí, allí.
    • Disyuntivas: O, u.
  • Subordinantes:
    • Completivas: Que, si.
    • Consecutivas: Luego, tanto que.
    • Causales: Porque, como, ya que, pues.
    • Finales: Para que, a fin de que.
    • Concesivas: Aunque, a pesar de que.
    • Temporales: Tan pronto como, mientras.
    • Modales: Como, según.
    • Condicionales: Si, siempre que, como.
    • Comparativas: Más que, tan como.

Entradas relacionadas: