Gorte Nagusiak: Espainiako Parlamentuaren Egitura eta Funtzionamendua

1. Sarrera

Gorte Nagusiak estatuaren organo politiko nagusiak dira. Bi ganbara dituzte:

• Behe-ganbara: Diputatuen Kongresua
• Goi-ganbara: Senatua

Sistema asimetrikoa da: Kongresuak lehentasuna du funtzio gehienetan, 155. artikuluaren aplikazioan izan ezik.

2. Ganbaren Prerrogatibak

2.1. Arautzeko Autonomia

Ganbarek erregelamendua onartzen dute eta presidenteak interpretatzen du. Erregelamenduak hutsuneak baditu, presidenteak eta bozeramaileek osatzen dute.

2.2. Aurrekontu eta Administrazio Autonomia

Kongresuak eta Senatuak beren aurrekontuak egiten dituzte. Interna corporis acta: autonomiak mugatzen du kanpoko esku-hartzea.

2.3. Bortxaezintasuna

Gorte Nagusiak ezin dira erantzukizunean jarri parlamentu-funtzioagatik.

3. Parlamentarien Estatutu Juridikoa

3.1. Parlamentari Izaera

Parlamentari izaera lortzeko, honako baldintzak bete behar dira:

• Hautatua izatea.
• Kredentziala aurkeztea.
• Ondarea eta diru-sarrerak deklaratzea.

Konstituzioarekiko leialtasuna sinatu gabe, ezin dute funtzioa bete.

Parlamentari izaera gal daiteke, besteak beste, kasu hauetan:

• Kondena penal irmoa.
• Heriotza.
• Agintaldiaren amaiera.

3.2. Parlamentarien Prerrogatibak

Parlamentariek honako prerrogatibak dituzte:

• Bortxaezintasuna: Adierazpenak babesten ditu, betiere parlamentu-zereginekin lotuta badaude.
• Ukiezintasuna: Ezin dira atxilotu edo prozesatu parlamentari diren bitartean, delitu agerikoetan izan ezik.
• Foru berezia: Auzitegi Gorenaren Gela Penalak epaitzen ditu soilik.

4. Ganbararen Organoak

4.1. Zuzendaritza eta Ordezkaritza Organoak

Lehendakaria

Funtzioak:

• Ganbara gobernatu.
• Erregelamendua interpretatu.
• Ekonomiaz arduratu.

Hautaketa:

• Lehen bueltan gehiengo absolutuz.
• Bigarrenean gehiengo sinplez.

Mahia

• Kideak: presidentea, presidenteordeak, idazkariak.
• Funtzioak: administrazioa, dokumentuen kalifikazioa, sesioen antolaketa.

Bozeramaileen Batzordea

Erabaki politiko nagusiak hartzen dira; gobernuaren ordezkaria gonbidatu gisa joan daiteke.

4.2. Funtzionamendu Organoak

Osoko Bilkura

Parlamentarien erabaki politiko nagusiak bertan hartzen dira.

Batzordeak

Espezializazio organoak dira eta irizpenak ematen dituzte.

Motak:

• Iraunkorrak
• Behin-behinekoak
• Mistoak

Parlamentu Taldeak

Ideologia edo alderdi bereko parlamentariek osatzen dituzte.

Talde mistoa: Beste taldeetan kokatu ezin diren kideentzat.

Diputazio Iraunkorrak

Ganbara disolbatuta edo oporretan dagoenean, bere funtzioak betetzen ditu.

5. Ganbararen Funtzionamendua

5.1. Legegintzaldia eta Batzarraldiak

• Legegintzaldia: 4 urte.
• Batzarraldiak:
  • Otsailetik ekainera.
  • Irailetik abendura.
• Sesioak: Normalean astean behin.

5.2. Saio Baliozkoak

Quoruma: Parlamentarien erdia gehi bat.

5.3. Eztabaida

Aldeko eta kontrako 10 minutuko txandak.

5.4. Bozketak

Bozketa pertsonala eta ordezkaezina da. Botua publikoa da, kasu berezietan izan ezik.