Gizarte Bazterketa: Kontzeptua, Dimentsioak eta Jorratze Integrala

Bazterketaren Kontzeptualizazioa

Honek dakartzan ezaugarriak hauek dira:

• Multifaktoriala edo faktore anitzekoa: hainbat faktore eta ez bakarra.
• Dinamikoa: arrazoiak aldakorrak edo berriak izan daitezke.
• Prozesuzkoa: ez da egoera bat, prozesu aldakorra eta itzulgarria da.
• Egiturazkoa: gure gizartearen eta haren sistema ekonomikoen egituraketak sortzen du.
• Ingurune guztiak eraikuntza historikoak dira eta, beraz, aldatu egin daitezke.

Bazterkeriaren Testuinguru Sozioekonomikoa

Egiturazko ekonomia-krisiak markatutako ingurune batean bizi garelako:

• Askatasun pertsonalak eta lan-arloko konkistak pixkanaka atzera egiten ari direlako.
• Gobernuek biztanleen premiei behar bezalako erantzunak emateko ageriko ezintasuna dutelako.

Eraldaketa horien artean:

• Globalizazio ekonomikoa.
• Ongizate-estatuaren murrizketa eta zerbitzuen merkantilizazioa.
• Migrazio-fluxuen igoera eta birbideraketa.
• Lan-merkatua are gehiago prekarizatzen duten aldaketak.
• Familia-ereduen aldaketak eta dibertsifikazioa.
• Biztanleria zahartzea.
• Gizarte-harremanen atomizazioa (gizarte-desafiliazioa).

Bazterketaren Dimentsioak

Bazterketak hiru dimentsio nagusi ditu:

1. Egiturazko dimentsioa

Sistema sozioekonomiko eta kulturalaren funtzionamenduan gertatzen diren eraldaketekin lotuta dago, norbanakoei segurtasuna ematen zieten egitura eta eremu jakin batzuk pixkanaka desagertzen eta eraldatzen doazen neurrian.

2. Dimentsio erlazionala

Pertsonen artean ezartzen diren loturak eta osatzen duten gizarte-ehuna hartzen ditu barne. Kide izatearen sentimendua eta elkarri laguntzeko mekanismoak (elkarrekikotasuna) sortzen dituzten espazioak dira. Gizarte indibidualista eta teknologia berriek (sare sozialak) eraldatzen duten gizarte batean gaudenez, gizarte-sare hori ahuldu egiten da eta desafiliazio soziala eragiten du.

3. Dimentsio subjektiboa

Oinarrizko premiak betetzeko zailtasunekin, estigmatizazioarekin, galerekin eta abarrekin lotutakoa da. Horregatik, garrantzitsua da balioak eta emozioak lantzea autokontzeptua, autoestimua eta motibazioa hobetzeko, pertsonak bere prozesuan parte hartzea bilatuz.

Bazterkeriaren Aurkako Esparruak

• Nazioarteko esparrua
• Europako esparrua
• Estatuko markoa
• Esparru autonomoa
• Toki Administrazioaren Esparrua

Jorratze Integrala

Gizarte-bazterkeria faktore anitzekoa bada, haren esku-hartzea diziplinartekoa izan behar da (hainbat adarretako profesionalekin osatutako lantaldeak), egoera behar bezala aztertzeko eta erantzun egokia emateko.

Norberaren Baliabideak Mobilizatzea

Baliabide komunitarioez gain, familiari laguntzeko sarea ere eduki beharko da (halakorik balego), eta horretarako, integratzaileak gai izan beharko du baliabide propio horiek ikustarazteko, suspertzeko eta balioa emateko, ikuspegi positibo eta ez-negatibo batetik:

• Konfiantzaz
• Ahalduntzea
• Arrazoiak
• Autonomia

Gizarteratze-prozesuaren protagonista.

Deribazioa eta Sareko Lana

Diziplinarteko ekintzaren ingurune batean, egoera jakin batzuk gertatzen direnean, erabiltzaileak hala behar duten eremuetan espezializatutako erakunde edo zerbitzuetara deribatu behar izaten dira. Lan egiteko sistema horren ondorioz, lankidetza profesionala ez da erakunde edo zerbitzu bakoitzaren barruko talde-lanera mugatzen, sareko lana ezartzen baita. Profesionalen eta zerbitzuen arteko baterako lan koordinatua da, eta pertsonei edo taldeei inklusio soziala lortzen laguntzea du helburu.

Estatu Soziala (Ongizate-estatua)

Estatuaren edo gobernuaren egitura eta jarduerak definitzen dituen gizarte-dimentsioa da. Hau da, estatuaren funtzio nagusia gizartearen ongizatea bermatzea eta bere kideei zerbitzu sozialak (hala nola hezkuntza, osasuna, lana eta pentsioak) eskaintzea da, baita gizarte-bazterketa edo pobrezia saihestea ere.

Bestelakotasunari Erantzutea

Arbuio jarrerak: Bazterketa naturalizatzea

Desabantaila-egoerak saihestezintzat hartzea eta desabantaila-egoerak jasaten dituzten pertsonak erruduntzat jotzea, egoera horien erantzule diren aldetik.

Instituzionalizazio jarrerak

Dispositibo horiek harrera eta integrazioa dituzte helburu, baina, baldintza jakin batzuetan, gizarteratzeko prozesuei laguntzen ez dieten zirkuitu itxiak bihurtzen dira. Horrela, instituzioek eskaintzen dieten ingurunetik harago bizitza bideratzen saiatzeko eta gizarteratzea lortzeko gaitasunik edo baliabiderik ez dutela ematen du.

Harrera jarrerak

Gizarte inklusibo batek baliabideak eta aukerak onartzen eta eskaintzen jakin behar du. Desabantaila-egoeran daudenen baldintzak hobetzen ditu, gizartean erabat integra daitezen.