Gizakiaren Bilakaera eta Pentsamenduaren Oinarriak

Cro-Magnon Gizakia eta Gaur Egungo Gizartea

1. Zertan gara Cro-Magnon gizakiaren antzekoak eta zertan ezberdinak?

• Antzekotasunak (Genetika): Antzekoak gara genetikan. Ez dago frogarik gure DNA asko aldatu denik azken 50.000 urteetan.
• Ezberdintasunak (Kultura): Ezberdinak gara kulturan. Gaur egun teknologia, hezkuntza eta gizarte konplexua ditugu. Haiek ez.

2. Cromagnon bat gaur egungo pertsona baten moduan hezi genezake?

Bai. Testuak dio Cromagnon bat, ondo hezita, ordenagailuak erabiltzeko gai izango litzatekeela, gaur egungo aditu baten moduan.

3. Gure gorputzak aldatzen jarraitzen dute gaur egun?

Bai, baina oso poliki. Eboluzio darwiniarra oraindik gertatzen da, baina erritmo motelarekin, eta ez du gure historian eragin handirik.

4. Zer da gaur egun pertsonak eta gizartea gehien aldatzen duena?

Kulturaren bilakaera. Hori da gure aldaketen benetako arrazoia. Ez da gure biologia, baizik eta gure kultura eta teknologia gero eta azkarrago aldatzen direlako.

Kontzeptu Filosofiko eta Zientifikoak

Ondorengo zerrendak kontzeptu nagusiak eta haien defendatzaileak edo definizioak biltzen ditu:

Maieutika

Sokrates

Zentzumenak

Arrazionalistak

Adimena

Enpiristak

Noumenoa

Kant

Erlatibismoa

Protagoras

Egia ulertzea

William James

Egia ebidentzia gisa

Descartes

Egia-osteak

Errealitate hausnartua

Arrazoiketa

Konklusioa eta balioa

Hexagonoa

Arrazoibide analitikoa

Landarea

Arrazoibide abduktiboa

Arrazoibidea

Autoritatezkoa

Egiaren ilusioa

Arrazoibide mota

Aristotelesentzat

Metafisika

Ezaugarri zientifikoa

Behin-behinekoa

Zientziaren oinarria

Logika

Nork aldeztu (metodo induktiboa)

Francis Bacon

Popperren irizpidea

Egiaztagarritasuna

Giza zientziak

Hermeneutika

Teknozientzia

Bruno Latour

Maria (adibidea)

Arrazoi politikoa

Hominizazioa eta Humanizazioa

1. Hominizazioa: Gorputzaren Aldaketak

Hominizazioa gizakien arbasoak fisikoki aldatzen hasi zireneko prozesua da. Aldaketa nagusiak:

• Bi oinetan ibiltzea: Gure arbasoak bi oinetan ibiltzen hasi ziren, eskuak gauzak egiteko libre utziz.
• Garunaren hazkundea: Garuna handitu egin zen, pentsamendu eta ikaskuntza gaitasunak hobetuz.
• Ahoa eta eztarria aldatzea: Hitz egiteko eta komunikatzeko gaitasuna garatu zen.
• Sua erabiltzen ikastea: Beroa, babesa eta janaria prestatzeko aukera eman zuen, elikadura hobetuz.

2. Humanizazioa: Bizitzeko Moduaren Aldaketak (Kultura)

Humanizazioa gizakiak taldean hobeto bizitzeko eta kultura sortzeko trebetasunak garatzen hasi zireneko prozesua da:

• Hitz egiten ikastea: Komunikazioa hobetu zen, istorioak kontatzeko eta ezagutzak transmititzeko.
• Tresnak egitea: Ehizatzeko, eraikitzeko eta babesteko tresnak sortu zituzten.
• Taldeka bizitzea: Elkarri laguntzeko eta babesteko antolatzen hasi ziren.
• Ezagutzak transmititzea: Belaunaldiz belaunaldi ikasitakoa irakasten zuten.
• Emozioak sentitu eta pentsatzea: Munduaz eta egiten zutenaz sakonago pentsatzen hasi ziren.

Zergatik dira garrantzitsuak bi prozesuak?

Hominizazioa aldaketa fisikoa da, gizakiak beste animalia batzuekiko ezberdinak izatea ahalbidetu zuena.

Humanizazioak eragin zuen kulturak sortzea, elkarrengandik ikastea eta gizartean bizitzea.