Gizakiaren Berezitasunak: Sinbolizazioa, Adimena, Kultura, eta Gizabanakoa

GIZAKIAREN BEREZITASUNAK

Sinbolizatzeko gaitasuna :: Gizakiak, sinboloen bidez komunikatu. Animaliek, zeinu naturalak. Gizakia animalia sinboloduna. Errealitatean bizitzea :: Adimenari esker, gauzak gutaz kanpoko errealitatetzat hartzen, haietaz jabetzen gara. Animaliak, estimulutzat hartzen dituzte inguruko gauzak.

Norberaren Gorputzaren Sentimendua

Giza errealitatea ezagutzeko, giza gorputza ezagutu. Zentzumenez bidez hautematu eta sentimentalki eragin.

Munduari Irekita Egotea

Adimena, oso urrun dauden gauzak ulertzen. Animaliak, ingurune naturalen mugetan geratu. Gizakia, mundua aldatu ekintzen bidez.

Gizaki Izaera

Ezaugarri biologikoa: Kulturari ireki bidea: hizkuntza, teknika, morala… (gizakia=animali kulturala) Kultura= moldatzeko modu eraginkorra (munduan orientatu, arriskuei aurre egin…) Giza izaera---- Biologiko/kulturala (biologiari esker kultura sortu)

Zer da Gizabanakoa (Indibiduo)

Gizaki bakoitza bakarra eta paregabea, errespetua zor zaion norbait. Gizabanakoen eskubideak eta askatasunak lortu.

KULTURA :: Es lo que describe a todo ser humano. Kultura, gizakiak gizartean bizitzearen ondorioz sortutako errealitateen multzoa da. Egiten dugun guztia cultura da.

ANIMALI- ADIMENA… :: Sí pero solamente para poder sobrevivir nada más. Giza-adimena : funtsean eta kualitatiboetan.

NORBERAREN GORPUTZA :: Gizakia subjektua da baina objetua ez. Gauzak egiten dituen norbait bat da, erantzuten du nor bat, “nor naiz ni” galdetzeko gai. Giza kontzientzia, capaz de recoger información externa, pueden ser independientes. BI FUNTZIO; Nork bere burua norberaren errealitate gisa hartzea/ ni-ak jarrai dezan bermatzea. Gracias a la intimidad, libertad y adimena existe la conciencia personal.

INDIBIDUALISMOA :: Indibidualismo posesiboa : Bakarra eta gizartetik aparte doa : Gizartea merkatutzat hartu, norberak bere interesak bilatuko ditu merkatuan, estatua bermatu behar du merkatua. INDIBIDUALISMO ALTRUISTA : Besteen alde keskatzen duen pertsona. Oreka bilatzea da objetiboa. (Un médico es bueno para nosotros por que ha hecho lo que el quería y no nos pone en peligro)

GIZAKIAREN SORRERA SOZIALA :: Aristoteles defendatzaile Nagusia, gizakia animali politikoa da. Gaia, perfekzioa eta zoriona lortzea da, baina gizartean soilik lor ditzake. Gizakia ez da gizartekoia izatez: La gizartea se creo por un pacto y el objetivo es hacer que se enfrenten.

LEHENGO GIZARTEAK :: Goi paleolitoan (-35.000 urte), berdintasunezko gizarteak, ehiztariak eta biltzaileak, trukea ekonomiaren oinarri, buruzagiaren erabakiak, nomadak NEKAZARITZA GIZARTEAK :: Duela 10.000 urte, nekazaritza eta abeltzaintza, sedentarioak, soberakinak pilatu, tribu burua zegoen, gizarte klaseak.

ESTATU SORTU BERRIAK :: K.A 3.500. urtean Ekialdeko hurbileak agertu zen beste inon baino lehen, Sumerren, Mesopotamia lehen estatu berria. EZAUGARRIAK: Boterea zentralizatuta egotea, gizartea are maila gehiagotan banatuta egotea, funtzioak argi eta garbi banatuta, ondasunak batere berdintasunak gabe banatuta, hiri garapena, kultura-garapen handia.

SOZIALIZAZIOA (Pertsona guztiok inguruko cultura prosezua berenganatzea) :: Guztiok konpartitzen dugun gauza bat da, baina norbera bere partea ere badauka. Balio orokorrak (legeak, erlijioa, hizkuntza…) ZER DA? Gizarteko kultura bereganatu, norberaren identitatea garatu eta pertsona egitea.

LEHEN MAILAKO SOZIALIZAZIOA : etaparik garrantzitsuena da. Gizabanakoa gizartean sartzea du helburu, eta haurtzaroan gertatzen da, familiaren baitan. Haurrak rolak eta arauak, pixkanaka-pixkanaka barneratzen joaten dira, orokortze prozesuaren bidez. Alderdi emozionala garrantzitsua.

BIGARREN MAILAKO SOZIALIZAZIOA: prozesu honetan mundu instituzionalak barneratzen ditugu . Beste sozializazio eragile batzuk sartuko dira: lan-erakundeak, erakunde politikoak eta erlijio-erakundeak. Bigarren mailako sozializazioan erabakiak hartzen ditugu.

TRADIZIOA :: Todas las personas toman en cuanta sus tradiciones, prozesu historiko baten emaitza da (belaunaldiz belaunaldi), aginpide mota bat eta gizartea aukeratzen du, onartzea ala uko egitea.

KULTURA :: El ser humano hace todo tipo de cosas para adaptare a su entorno físico y social, azpicultura: