Gizakiaren arnas aparatua
Enviado por Chuletator online y clasificado en Biología
Escrito el en 
vasco con un tamaño de 6,85 KB
ARNAS APARATUA
Organismoek ingurunearekin egiten duten gasen (O2 eta CO2) elkartrukea da
ARNASKETAK 3 etapa ditu:
- Barne-arnasketa: O2/ CO2 trukea zelula eta odolaren artean.
- Arnasketazelularra: zelulek egiten dutena elikagaiak eta O2 erabiliz energia lortzeko.
Arnas-aparatua: arnasketa prozesua egiten duen aparatua da. Organo hauetaz osatua dago:
Arnas-aparatua: BIRIKEZ + ARNASBIDEEZ osatuta dago.
Organu hauek posizio anatomiko ezberdinetan kokatzen dira, batzuk barrunbe torazikoaren barruan eta beste batzuk kanpoan. Kokapen horren arabera bi taldetan banatzen dira:
Goiko arnasbideak: barrunbe torazikotik kanpo daude eta organo hauek dira: sudurra, faringea eta laringea.
Beheko arnasbideak: barrunbe torazikoaren barruan, trakea izan ezik (erdibideko posizio batean dagoena). Organoak: trakea, bronkioak, bronkioloak, albeoloak, birikak eta pleura.
ARNAS MUKOSA.
Ehun espezializatua da, bere zelulek mukia sortzen eta jariatzen dute.
Funtzioak:
Muki hori gure arnas-aparaturako kaltegarriak diren sustantziak harrapatzeaz arduratzen da.
Muki horrek gainerabirusen eta bakterien kontrako sustantziak ere badauzka.
Beste funtzio bat da airea berotzea, iragaztea eta hezetzea.
Hezurrez eta kartilagoz osatuta dago.
Funtzioak
usaina hartzeko.
Ahotsa modulatzen du.
Airea berotu, hezetu eta iragazten (filtratzen) du.
1.2 Faringea
3 zati ditu:
Nasofaringea
Ahofaringea edo orofaringea
Lepoaren aurrekaldean aurkitzen den organoa da.
9 kartilagoz osatua dago, haien artean epiglotisa, tiroidea edo ahots-kordak.
Bertan aurkitzen dira ahots-kordak, fonazioaren organoa da.
Epiglotisa: Laringearen goikaldeko kartilagoa (mihiaren oinarrian). Janariari laringerako pasabidea ixten dio.
Kartilago handiena, triangularra: Tiroidesa, eta hemen tiroides guruinadago. Ez dira nahastu behar.
Kartilago guztiak hiodeshezurrak babesturik.
1.4. Trakea
Sofagoaren aurrekaldean dagoen 11x2,5 zm.Ko hodia, lepoaren behekaldean eta toraxaren goikaldean
Laringea eta bronkioak elkartzen ditu
15-20 Kartilagozkoeraztunak ditu hodia itxi ez dadin. Eraztun horiek ez daude osorik, atzekaldetik irekita daude baina ehun konektiboz eta muskulu leunez osatuta.
Arnas mukosaz estalita dago
Trakea bi bronkioetan banatzen da
1.5. Bronkioak
rakea bitan banatzen da: Bronkioak. Bronkio bakoitza birika batera sartzen da eta bertan adarkatu egingo da, 2.Mailako eta 3. Mailako bronkioetan. Txikienak bronkioloakdira eta kapilarrez inguratutako barrunbeetan amaitzen dira, albeoloak.
1.6. Albeoloak
Hauek kapilarrez inguraturik aurkitzen dira eta oso mehea den epitelio lauez osatuta daude
Bertan gasen (O2/CO2) trukea gertatzen da
1.7. Birika
Toraxean dauzkagun bi zaku dira
Bien artean geratzen den gunea= mediastinoa, eta han bihotza, trakea, esofagoa, aortaren zati bat eta kaba zainak kokatzen dira. Horregatik ezkerreko birika eskuinekoa baino txikiagoa da.
Eskuinekoak 3 lobulo (goikoa, erdikoa eta behekoa) ditu, eta ezkerrekoak 2 (goiko eta behekoa)
ARNASKETAREKIN ZERIKUSIA DUTEN KONTZEPTUAK
ØHiperpnea: Arnasketa-sakontasuna Handiagotu egiten da
ØHipoxia: Ehunetan Oxigenoa falta izatea
ØHiperoxia: Ehunetan Oxigenoa gehitzea
ØHiperkapnia: CO2 igotzea
ØHipokapnia: CO2 eskasia
ØApnea: arnasketa Arruntaren amaieran arnasketa etetea
ØTakipnea: Azaleko arnasketa azkarra
ØBradipnea: Arnasketa-maiztasuna Murriztea
ØPolipnea: Arnasketa azkarra, Maiztasuna handiagotu egiten da
ØOrtopnea: Gaixoak disnea edo arnasestua edukitzen du Eta ondorioz eserita egon behar izaten du
ØHatsanka: Txitu‑antzeko soinu bereizgarria eta Kezkagarria
ØEupnea: Arnasketa lasai arrunta
ØAnoxia: O2 gabezia
Pazienteari oxigeno kontzentrazio zehatza duen airea ematea da
Baldintza hauetan ematen da
Kontzentrazio >%21
Beti jarraian
helburua Odoleko [O2] handituzzeluletaraheltzendenahanditzea.
Oxienia banatzeko elementua
1. Presioerregulatzailea (manoerreduktorea) LManometroak bala barruangelditzen den oxigenoa (presioa) neurtzen du
Ez da oxigenorik aterako balaren barne presioa atmosferikoa baino txikiagoa denean
2.Emari-neurgailua, fluxometroa edo kaudalimetroa : lMinutukozenbat oxigeno litro ateratzen den adierazten eta kontrolatzen du.
LGiltza edo gurpiltxo baten bidez erregula daiteke
L Eta merkuriozko bolak fluxua adierazten du
LFluxua desberdina izango da oxigenoa sudur-kanularekin edo maskararekin ematen zaionaren arabera.
3.Hezegailua : lUrdestilatuesterilezbetetzen da
lOxigenoa hezetzea ahalbidetzen du, %31-ko konzentraziotik gora denean, oxigeno lehorrak arnas mukosak narritatu ez ditzan.
lOxigenoa gaixoari iritsi aurretik ur esteriletik pasatzen da (uretan burbuilak ikusten dira) eta uraren lurruna hartzen du.