Geneen Teoria eta Zelula Prozesuak: Meiosia eta Mitosia

Gene Bat Entzima Bat Teoria

Crick-ek proposatu zuen gene baten nukleotido-sekuentzia eta berak kodetzen duen entzimaren aminoazido-sekuentziaren arteko elkarrekikotasuna. Gene batek proteina bat sintetizatzen du, eta honek ezaugarri konkretu bat ematen du.

DNA-tik proteina batera iristeko bi prozesu daude:

Transkripzioa: DNA-tik RNA mezularia (RNAm) sintetizatzea. Eukariotoetan nukleoan, mitokondrioetan eta kloroplastoetan gertatzen da.

Itzulpena: RNAm-ko erribonukleotido-sekuentziak adierazitako aminoazidoak elkartuz proteina sintetizatzea. Zitoplasmako erribosometan egiten da.

Informazio-fluxu hau, DNAtik RNAm-ra eta proteinara, biologia molekularraren lege nagusia da. Erretrobirusak salbuespena dira, RNA-tik DNA sintetizatzen baitute alderantzizko transkriptasa entzimaren bidez.

Kode Genetikoa

RNAm-ren nukleotido-hirukoteen eta proteinen aminoazidoen arteko elkarrekikotasuna da. Unibertsala da (ia izaki bizidun guztietan). 64 kodon edo hirukote posible daude, eta batzuek aminoazido bera kodetzen dute. Kode genetikoan endekapena dago, eta honek akatsen bat gertatuz gero, aminoazidoen elkarrekikotasuna mantentzea ahalbidetzen du.

Proteinen Sintesia (Transkripzioa eta Itzulpena)

Itzulpena: RNAm-n kodetutako mezuari jarraituz proteina bat osatuko duten aminoazido-sekuentzia sintetizatzea. Erribosometan gertatzen da. Hiru RNA motak parte hartzen dute:

RNAm: informazio genetikoa erribosometara eramaten du.

RNA errribosomikoa: erribosomaren osagai nagusia.

Transferentzia RNA: aminoazidoak erribosometara garraiatzen ditu.

Itzulpen-prozesuak hiru etapa ditu: Aktibazioa, Itzulpena (hasiera eta luzapena) eta Elkarketa.

Meiosia

Zelula amaren kromosoma kopuruaren erdia duten zelulak sortzen dituen prozesua. Bi zatiketa gertatzen dira:

1. zatiketa meiotikoa/I. Meiosia: zatiketa murriztailea, zelula umeek kromosoma kopuru erdia dute.

2. zatiketa meiotikoa/II. Meiosia: zatiketa mitotikoaren antzekoa.

Zelula diploide batetik lau zelula haploide sortzen dira. Birkonbinazio genetikoa gertatzen da.

Lehen Zatiketa Meiotikoa (4 etapa)

I. Profasea

DNA kondentsatu eta kromosomak eratzen dira. Sinapsia gertatzen da eta birkonbinazio genetikoa. Kiasmak agertzen dira.

I. Metafasea

Tetradak plaka metafasikoan kokatzen dira.

I. Anafasea

Kromosoma homologoak banatzen dira.

I. Telofasea

Zitozinesia gertatzen da eta bi zelula haploide lortzen dira.

Bigarren Zatiketa Meiotikoa

Interzinesia: DNA ez da bikoizten.

II. Profasea: estalki nuklearra hautsi.

II. Metafasea: kromosomak ekuatorean kokatzen dira.

II. Anafasea: kromatidak banatzen dira.

II. Telofasea: nukleoak eratu eta zitozinesia gertatzen da.

Mitosi

Profasea

Kromosomak ikusgai, mintz nuklearra desagertu. Zentrosomak bikoiztu eta ardatz mitotikoa eratu.

Metafasea

Kromosomak plaka metafasikoan kokatzen dira.

Anafasea

Kromatidak banatzen dira.

Telofasea

Bi nukleo berri eratzen dira eta zitozinesia gertatzen da.

Zitozinesia

Zitoplasmaren zatiketa.