Garapen Jasangarriaren Gida: 2030 Agenda, Ekofeminismoa eta Hezkuntza

Zer da iraunkortasuna?

Iraunkortasuna hiru zutaberen arteko orekan oinarritzen da: gizartea, ingurumena eta ekonomia. Hiru baldintza horien arteko oreka oso garrantzitsua da. Garapen jasangarriaren printzipioetan du oinarria, egungo beharrak asetzea helburu duena, etorkizuneko belaunaldienak arriskuan jarri gabe, klima-aldaketa bezalako erronkei aurre eginez.

Zer da 2030 Agenda?

2015ean Nazio Batuen Erakundean onartutako konpromiso bat da. Agendaren xedea giza garapen jasangarriaren alde borrokatzeko tresna izatea da, eta honako helburu hauek bultzatzen ditu, besteak beste: pobrezia desagerraraztea, desberdintasunak murriztea eta giza eskubideak zabaltzea. Helburua da akordioa sinatu zuten nazioek 2030erako 17 helburuak betetzea, Garapen Jasangarrirako Helburuak (GJH) izenekoak.

Brundtland Txostena: "Gure Etorkizun Komuna"

1987an Nazio Batuen Erakundeak argitaratutako txosten honek ingurumenari eta garapenari buruzko ikuspegi berri bat eskaini zuen. Bertan azaltzen denez, giza garapen iraunkorra bermatzeko, ezinbestekoa da ingurumena zaintzea eta baliabideak modu jasangarrian erabiltzea. Horretarako, arlo politikoan erabakiak hartu eta mugak ezarri behar dira, egungo beharrak ase ahal izateko, etorkizuneko belaunaldienak kaltetu gabe. Txostenak kontzientzia eta ardura garatzearen garrantzia nabarmentzen du, bereziki hezkuntzaren bidez.

Jasangarritasuna eta Hezkuntza

Jasangarritasunaren hiru dimentsioak hezkuntzan

Garapen Jasangarrirako Helburuak (GJH) hezkuntzan txertatzeko, hiru dimentsio landu behar dira:

• Ikaskuntza-prozesua: Curriculumean jasangarritasunarekin lotutako oinarrizko gaiak barneratzea (adibidez, klima-aldaketa).
• Ikaskuntza-ingurunea: Hezkuntza-esperientzia inspiratzailea eta eraldatzailea izatea, ikasleen parte-hartze aktiboa eta motibazioa piztuz.
• Eraldaketa soziala: Ikasitakoak gizartean eragin erreala izatea eta aldaketak bultzatzea.

UNESCO-Japonia Saria

Sari honen helburua garapen iraunkorrerako hezkuntzaren (GIH) arloko ekimen nabarmenak aitortzea eta saritzea da. UNESCOk hezkuntza eraldaketarako motor gisa proposatzen du, jasangarritasunaren inguruko kontzientzia zabaltzeko tresna delako.

Bizi-kalitatea, Hiriak eta Gizartea

Bizi-kalitatea eta garapen jasangarria

Bizi-kalitateak pertsona edo giza talde baten ongizateari egiten dio erreferentzia. Bai bizi-kalitatearen kontzeptuak, bai 2030 Agendak, pertsonen ongizate integrala bermatzea dute helburu. Biek ikuspegi integral eta iraunkorra sustatzen dute, bizi-baldintzak positiboki eraldatzeko, adibidez, autonomia emanez, inklusioa bultzatuz eta garapen pertsonala eta soziala sustatuz.

Herri eta hiri jasangarriak

Herri eta hiri jasangarriek honako ezaugarriak izan behar dituzte:

• Erresilienteak: Aldaketetara egokitzeko gaitasuna dutenak.
• Inklusiboak: Herritar guztien parte-hartzea bermatzen dutenak.
• Seguruak: Bizitzeko ingurune babestuak eskaintzen dituztenak.
• Hezitzaileak: Hezkuntza-eskubidea, aniztasuna eta elkarrizketa sustatzen dituztenak.

Ekofeminismoa: Krisiari Erantzun Integrala

Ekofeminismoa pentsamendu-korronte eta mugimendu sozial bat da, feminismoa eta ekologismoa uztartzen dituena. Bi mugimendu hauek sistemaren biktimak direla argudiatzen du, zehazki, gizarte patriarkal eta kapitalistarenak.

Ekofeminismoaren helburuak

Krisi klimatikoaren aurrean, irtenbide inklusiboak planteatzen ditu, emakumeen parte-hartzea bermatzen duten eredu ekonomiko eta sozial justuagoak proposatuz. Honako balio hauek sustatzen ditu:

• Kultura-aldaketa
• Zaintzaren zentralitatea
• Elkartasuna
• Naturarekiko harmonia

Interdependentzia eta ekodependentzia

Ekofeminismoak bi kontzeptu hauek azpimarratzen ditu:

• Interdependentzia: Pertsonen arteko mendekotasuna.
• Ekodependentzia: Naturarekiko dugun mendekotasuna.

Yayo Herreroren ikuspegia

Yayo Herrero ekofeminista ezagunak ohartarazten du gaur egungo konponbide asko faltsuak direla. Askotan, epe laburreko neurriak hartzen dira ("marketing berdea", esaterako), baina ez dira irtenbide errealak, ez dutelako etorkizuna aintzat hartzen.

Lotutako Beste Kontzeptu Batzuk

Gatazkarik gabeko teknologia

Gailu teknologikoak sortzeko, zenbait mineral esplotatzen dira, askotan gatazka-eremuetan. Gatazkarik gabeko teknologiak mineral horien erabilera saihesten du, giza eskubideen urraketak ekidinez. Gizarte Hezkuntzarekin duen lotura estua da, arlo hauek lantzen baititu: kontzientziazioa, balioetan heztea eta aukera-berdintasuna.

Antropozenoa

Adituen esanetan, gaur egun Antropozenoan gaude, gizakiaren jarduerak eragin geologiko nabarmena baitu. Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologiek (IKT), adibidez, bizitzeko era berri bat ekarri dute. Aldaketa progresiboa denez, zaila da aro batetik bestera igarotzeko inflexio-puntu zehatz bat identifikatzea.