Galaxia kumuluak

1. GAIA

   
   

   UNIBERTSOA ETA EGUZKI-SISTEMA

Garai Batean lurra zen unibertsoaren zentrua eta beste guztiek bere Inguruan giratzen zuten. Lurraren inguruan giratzen ziren astroei PLANETA deitu zien eta zazpi ziren guztira. XVI.Menderarte iraun zuen eredu Geozentrikoak, Hau da, lurra unibertsoaren zentrua zen teoria horrek. (ANAXIMANDRO)

Ondoren, Anaximandro hil zenean, eredu Heliozentrikoa plazaratu Zen eta teoria honek Lurra eta beste planetak eguzkiaren inguruan Giratzen direla esaten zuen. Beraz, erdigunea eguzkia izango Litzateke. (KOPERNIKO)

GALILEOK, Aldiz, bere teleskopioa erabiliz, lurrak kraterrak dituela ikusi zuen Eta baita, Jupiterren sateliteak bilatu ere.

KEPLER-ek, Planeten orbitak eliptikoak zirela erakutsi zuen eta Newtonek, Berriz, grabitazio unibertsalaren legea aldarrikatu zuen. Guzti Honek, eredu Heliozentrikoa Osatzen du.

Baina Beranduago, eredu hau ere zalantzan jarri zuten eta HALLEY-ek, Izarrak ez daudela finko esan zuen, hau da, distantzia ezberdinetan Zeudela.

HERCHEL-ek, Eguzkia galaxiaren erdigunetik oso urrun dagoela esan zuen eta beraz, Ez dela unibertsoaren erdigunea.

HUBBLE-k Andromeda Nebulosa izarrez zegoela eta ondorioz, galaxia bat Dela. Galaxia ugari aurkitu zituzten eta gaur egun ezinezkoa da Zenbat dauden esatea. Izarrek galaxiak osatzen dituzte.

GALAXIA



Unibertsoaren Funtsezko osagaiak dira. Argi propioa duten ehunka edo miloika Izarrek osatzen duten duten astroak dira.

zarrez Gain, hautsez eta gasez osatutako nebulosak Daude. Izar guztiak ari dira galaxiaren erdigunean biraka. Galaxian Hutsuneak dira nagusi eta beraz, kumuloak osatzen dira.

Hiru galaxia mota: Irregularrak, espiralak eta eliptikoak.

Argiaren Abiadura: 300.000 km/s

Unibertsoan Milaka galaxia daude eta horietako bat Esne-bidea da Eta hor barruan daude bai Lurra eta baita Eguzki-sistema ere.

Esne Bidea galaxia espirala da eta 200 izar daude bertan. 100000 m.U ko Diametroa du.

Gure Galaxia, beste galaxia askorekin batera, Talde Lokala Deritzon galaxia-multzoaren parte da.

IZARRA



Izarra Galaxiaren unitatea da eta gas masa handi bat da. Honek energia argi Eta bero moduan igortzen du. Beren buruaren inguruan biraka aritzen Dira. Hauek sortu, energia igortu eta suntsitu egiten dira. Eboluzio Hau izarraren masaren araberakoa izango da.

Izar Batzuk, nano edota neutroi bihurtu daitezke.

EGUZKIA esne Bideko izar Bat da, lurretik hurbilen daukaguna. Biziaren garapena, hauek Botatzen duten argia eta beroak ahalbidetuko du.

PLANETA SISTEMA bat astro-multzo batek izar baten inguruan biratzen duenean Osatuko da.

EGUZKI SISTEMA bat eguzkiak eta bere inguruan biraka ari diren planetek Osatuko dute. Hau, eguzkiak, 8 planetek, 180 satelitek, milaka Asteroidek, meteoritok, kometek, hauts-partikulak eta gasek osatzen Dute.

Kometak Eguzkiarekin berotu, gasa askatu, eta gauean ikusi egiten diren harrizko Gorputzak Dira.

UNIBERTSOAREN SORRERA: BIG BANG



Unibertsoaren Sorrera kosmologiak aztertzen du eta bi ikuspuntu ezberdin daude Honen inguruan. Teoria geldikorrak eta leherketa zaleak. Gaur egun, Leherketaren teoria edo BIG BANG-a onartzen da. Unibertsoaren Hasieran ez zen leherketarik izan, espazioaren Hedapena Baizik.

Unibertsoa Duela 13.700 urte sortu zen eta une horretatik gaur egungo galaxia Osatzen duten guztia irudika ezin den esfera batean kokatzen zen, SUPERATOMOAN.

Unibertsoaren Tamaina alfiler baten tamaina baino askoz ere txikiagoa zen baina Bere dentsitatea eta tenperatura izugarriak ziren. Izugarrizko Abiaduran, unibertsoa puztu, handitu egin zen eta lehenengo Materiazko partikulak sortu ziren; eta horrekin batera fisikaren lau Oinarrizko indarrak eta oinarrizko partikulak.

Protoiak Eta neutroiak elkartuz NUKLEO ARINAK sortu ziren.

Unibertsoak 300.000 urte zituela hedapenak tenperaturaren beherakada egin zuen Eta elektroiak elementu arinekin elkartuz, lehenengo ATOMOAK sortu Ziren. Hidrogeno Atomoak.Helio Atomoak.Hortik aurrera unibertsoa hedatuz Eta hoztuz joan zen eta grabitatearen eraginez dentsitate handiagoko Eremuak hasi ziren egiten. (Hodeiak, izarrak, galaxiak…)

EGUZKI SISTEMAREN SORRERA (IZARRAK)



Gaur egun, nebulosaren garapena Onartua dago nahiz eta oraindik hainbat puntu ilun aurkitu. Teoria ebolutiboaren arabera, Eguzkiak eta bere inguruan dabiltzan planetek sorrera berdina izan Dute. Honen arabera, eguzki sistemaren sorrera hauts eta gas Kantitate izugarriz osaturiko nebulosa birakari batean kokatzen da.

Prozesua:

Nebulosa Osatzen zuten gas eta hautsa kondentsatzen hasi ziren. Ondorioz Biraketa abiadura handitzen. Horrek Masa batzuk askatu zituen. Handiena Erdikoa. Horrek Izarra (Eguzkia) sortu zuen eta Planetek biraka segi zuten. Grabitatearen Eraginez Gas masa uzkurtzen, partikulen arteko talkak handituz. Ondorioz Tenperatura handitu. Hasieran Beroa bakarrik sortzen da eta energia nuklerarra askatu. Tenperatura 10-20ºC ra igotzen denean, erreakzio termonuklearrak. Ondorioz Izar argitsu bat bilakatu. Erdigunean Gas hutsezko unitateak biraka. Hasieran“planetesimalak” (harrizko gorputz handiak) sortu. Urteetan hauek talka egin zuten, Bolumena handituz eta “protolurrak” Sortu. Meteoritiek Talka eginez jarraitu. Txokeek eragindako presio, beroa… ren Eraginez Harriak urtu Labaren itxura hartu. Lurraren gainazala urtu. Magma Lurreko elementu kimiko guztiak zituen. Astunenak Lur azpira. Arinenak Lur gainean. Lurrera heldu zen eta Lurrarekin txoke egin zuten Meteorito eta planetoide askok. Ondorioz Lurrindu eta hoidei bilakatu.

“ Protoatmosfera”

Eguzki Izpiek Ura deskonposatuFotolisia
. Lurrera heltzen zen meteorito kopurua murriztu. Ondorioz Lur azaleko tenperatura 300ºC. Ur lurrina kondentsatu eta euri Moduan erori lur azalera. Euriak Lur azala hoztu. Lurrindu Hoztu Lurrindu  Hoztu… urak zokogune guztiak bete itsasoak sortuz.