Fundamentos de Informática e Redes: Software, Hardware e Conectividade

Software: Conceptos Fundamentais

O Software refírese aos programas, é dicir, ao conxunto de instrucións que fan posible o funcionamento e uso dun ordenador.

Para o seu desenvolvemento, deseñáronse linguaxes de programación que operan cun código máis familiar (non directamente binario) e que posteriormente se traduce a código máquina. Cando un programa está rematado, un compilador encárgase de realizar esta tradución. Exemplos de linguaxes de programación inclúen: Visual Basic, C, Pascal, C++, Logo, Java, HTML, Php.

Clasificación do Software

a) Software de Sistema (Sistema Operativo - SO)

É o software básico que permite que un ordenador funcione, actuando como intermediario entre o hardware e os programas que se executan nel. É fundamental, xa que é imposible executar calquera programa nun ordenador sen un SO.

Exemplos de sistemas operativos:

• MS-DOS: Actualmente integrado en Windows, non é gráfico.
• Windows: Desenvolvido por Microsoft, con diversas versións (W98, XP, Vista, etc.).
• macOS: Desenvolvido por Apple Computer.
• Linux: Un SO gratuíto, sen necesidade de pagar licenza polo seu uso.

b) Software de Aplicación

Son programas deseñados para funcionar sobre un sistema operativo e resolver problemas ou tarefas específicas do usuario.

Exemplos:

• Procesadores de texto: Utilízanse para escribir e editar documentos (e.g., Microsoft Word, LibreOffice Writer).
• Follas de cálculo: Permiten realizar operacións matemáticas e crear gráficos (e.g., Microsoft Excel, LibreOffice Calc).
• Antivirus: Programas deseñados para protexer e eliminar software malicioso como os virus, que poden destruír a información almacenada nos ordenadores.

Tipos de Licenzas de Software

Os programas poden ter diferentes tipos de licenzas para a súa utilización, que determinan as condicións de uso:

• Comercial: Requírese un pago polo uso do programa a unha empresa (e.g., Microsoft Windows).
• Shareware: O programa pódese instalar para probalo durante un período limitado ou con funcionalidades restrinxidas; se o usuario desexa seguir utilizándoo ou acceder a todas as súas características, debe adquirilo.
• Freeware: O programa é gratuíto para o seu uso (e.g., Cad-std).
• Código Aberto (Open Source): Ademais de ser gratuíto, o código fonte do programa é accesible e pode ser modificado ou mellorado por calquera usuario.

Redes de Ordenadores: Conectividade e Recursos Compartidos

As redes de ordenadores son sistemas de comunicación constituídos por varios dispositivos informáticos que poden compartir recursos como datos (información), software (e.g., xogos en rede, caixeiros automáticos) e/ou hardware (e.g., impresoras).

Roles nunha Rede

Nunha rede, os equipos poden desempeñar diferentes roles:

• Cliente: Aproveita os servizos ofrecidos por outro equipo.
• Servidor: Encárgase do control, almacenamento e recuperación da información, ademais de prestar servizos como compartir arquivos (e.g., P2P), hardware, software ou conexións a internet.

Clasificación das Redes

As redes clasifícanse segundo diversos criterios:

Polo seu tamaño ou alcance:

• LAN (Local Area Network) ou WLAN (Wireless Local Area Network): Redes de área local, tipicamente pequenas e contidas dentro dunha empresa ou fogar.
• MAN (Metropolitan Area Network): Redes de área metropolitana, que abranguen unha cidade.
• WAN (Wide Area Network): Redes de área extensa, de alcance global (e.g., Internet).

Pola súa arquitectura ou topoloxía:

• Bus, Estrela, Anel, Árbore, Malla.

Polo medio de transmisión dos datos:

• Cable:
  • Cobre de par trenzado (8 fíos, transmite impulsos eléctricos).
  • Coaxial.
  • Fibra óptica (transmite impulsos de luz).
• Inalámbricas (Wi-Fi - Wireless Fidelity): Os datos transmítense polo aire mediante ondas (radio, infravermellos, microondas).

Elementos Necesarios para Montar unha Rede

Para establecer unha rede, son necesarios os seguintes elementos:

a) Medio de transmisión dos datos:

• Cable (e.g., Ethernet) ou tecnoloxía sen fíos (Wi-Fi).

b) Dispositivos de conexión:

• Portos de comunicación do PC: Paralelo, Bluetooth, USB.
• Adaptadores de rede para cada ordenador: Tarxeta de rede, USB.
• Hub: Recibe unha solicitude destinada a un determinado PC da rede, pero a envía a todos os PCs conectados á rede.
• Switch (Conmutador): Distribúe os datos unicamente á máquina de destino, evitando colisións nos paquetes de datos e mellorando a eficiencia.
• Router: Comunica dúas redes de ordenadores, a miúdo a través dunha liña telefónica ou conexión a internet.
• Repetidor: Repite e amplifica o sinal da rede, ou permite separar a rede en tramos para estender o seu alcance.
• Punto de Acceso (AP): Actúa como ponte para unha rede inalámbrica, permitindo que os dispositivos sen fíos se conecten á rede cableada.

c) Instrucións para a comunicación entre ordenadores:

• Protocolos: Son o "código" ou conxunto de regras que permiten aos equipos dunha rede entenderse e comunicarse entre si.