Fundamentos da Microeconomía: Mercado, Oferta, Demanda e Equilibrio Competitivo

1. Conceptos Fundamentais de Mercado

Definición de mercado, demanda e oferta, e como actúan os oferentes e os demandantes.

Mercado

O mercado é o punto de encontro dos oferentes (os que venden) e dos demandantes (os que compran). Non ten por que ser un sitio físico directo e hai mercados moi diversos: a lonxa, a bolsa, o mercado de coches, o mercado de traballo, etc.

Segundo a teoría, o mercado é un mecanismo polo cal os oferentes e os demandantes, polas súas actuacións individuais, xeran o prezo e a cantidade de equilibrio dun ben ou servizo, cantidade que será a que se compre e venda.

Demanda

A demanda dun ben ou servizo é a cantidade que os compradores están dispostos a mercar a certo prezo. A demanda de mercado é a suma das demandas de todos os consumidores.

A Curva de Demanda é a relación matemática entre a cantidade demandada dun produto e o seu prezo, considerando constantes todas as demais variables.

Oferta

A oferta é a cantidade que os produtores están dispostos a vender a certo prezo. A oferta de mercado é a suma da oferta de todos os produtores.

A Curva de Oferta é a relación matemática entre a cantidade ofertada dun ben e o seu prezo.

2. Estudo de Datos de Oferta e Demanda

Temos os seguintes datos sobre un produto:

1. Representación Gráfica e Equilibrio

   Representa as curvas de demanda e de oferta e indica o prezo e as cantidades de equilibrio. Que supón un exceso de demanda? Que sucede a un prezo de 60?

   Nota sobre o equilibrio: Observando os datos, o prezo de equilibrio é 30 e a cantidade de equilibrio é 60, xa que a esa cifra a demanda e a oferta coinciden.

   Un exceso de demanda supón que a cantidade demandada é maior que a cantidade ofertada a un prezo determinado (inferior ao de equilibrio). Isto xera escaseza e presión á alza sobre os prezos.

   A un prezo de 60 (superior ao de equilibrio), a demanda é 10 e a oferta é 170. Isto supón un exceso de oferta (ou excedente) de 160 unidades, o que xera presión á baixa sobre os prezos.

2. Análise de Desprazamentos das Curvas

   Explica graficamente o que sucede se baixa o prezo da enerxía empregada na produción, se hai un aumento dos salarios ou se aumenta o prezo dun ben complementario. Pon exemplos doutras variables que inflúen na oferta e na demanda.

   • Se baixa o prezo da enerxía (custo de produción): A Oferta desprazarase cara á dereita (aumenta a oferta).
   • Se hai un aumento dos salarios (custo de produción): A Oferta desprazarase cara á esquerda (diminúe a oferta).
   • Se aumenta o prezo dun ben complementario: A Demanda desprazarase cara á esquerda (diminúe a demanda do ben principal).

   Outras variables que inflúen:

   • Na Oferta: Tecnoloxía, impostos, expectativas dos produtores.
   • Na Demanda: Renda dos consumidores, gustos e preferencias, prezo dos bens substitutivos.

3. Cálculo e Concepto de Elasticidade

   Calcula a elasticidade prezo da demanda para os primeiros prezos. Explica o resultado. Explica que é e que casos se poden dar en canto á elasticidade.

   A elasticidade prezo da demanda mide a sensibilidade da cantidade demandada ante un cambio no prezo.

   Cálculo para o tramo de Prezo 6 a 18:

   Prezo inicial (P1) = 6; Cantidade inicial (Q1) = 160

   Prezo final (P2) = 18; Cantidade final (Q2) = 90

   Elasticidade (fórmula do arco): $E_d = \frac{\frac{Q_2 - Q_1}{Q_1 + Q_2}}{\frac{P_2 - P_1}{P_1 + P_2}}$

   $E_d = \frac{\frac{90 - 160}{160 + 90}}{\frac{18 - 6}{6 + 18}} = \frac{\frac{-70}{250}}{\frac{12}{24}} = -0.56$

   O valor absoluto é 0.56.

   Explicación do resultado: Dado que o valor (0.56) é menor que 1, a demanda é inelástica neste tramo. Isto significa que a variación porcentual da cantidade demandada é menor que a variación porcentual do prezo. O produto non é moi sensible aos cambios de prezo.

   Casos de Elasticidade:

   • Demanda Elástica ($E_d > 1$): Moi sensible ao prezo.
   • Demanda Inelástica ($E_d < 1$): Pouco sensible ao prezo.
   • Demanda Unitaria ($E_d = 1$): A variación porcentual é idéntica.
   • Perfectamente Elástica ($E_d = \infty$): Calquera aumento de prezo elimina a demanda.
   • Perfectamente Inelástica ($E_d = 0$): A demanda non varía co prezo.

3. O Mercado Competitivo e o Mercado de Traballo

Definición e funcionamento do mercado competitivo, o seu papel na asignación de recursos, e a fixación de salarios segundo a teoría neoclásica.

O Mercado de Competencia Perfecta

A teoría neoclásica considera que os mercados son de competencia perfecta ou competitivos. Dise que un mercado é de competencia perfecta cando ningún oferente nin demandante ten a posibilidade de alterar as condicións de mercado modificando os seus comportamentos individuais; ningunha empresa ou consumidor é suficientemente grande como para impoñer as súas condicións.

Características da Competencia Perfecta

As características, polo tanto, deste mercado son:

• Elevado número de oferentes e demandantes para o mesmo produto.
• Homoxeneidade de produtos.
• Transparencia no mercado. Os vendedores e compradores deben estar informados dos prezos e das calidades dos produtos.
• Liberdade de entrada e de saída das empresas do mercado.
• Independencia dos axentes económicos. Non pode haber control do Estado sobre o mercado.

Papel na Asignación de Recursos e na Produción

O papel que ten na asignación de recursos e na produción neste sistema de competencia perfecta é o de fixar o prezo e a cantidade de equilibrio e, con iso, resolver as tres preguntas fundamentais da economía:

• Que producir: Virá determinado polos consumidores cando demandan uns ou outros produtos.
• Como producir: Refírese a con que recursos e tecnoloxías.
• Para quen producir: Vén determinado pola oferta e a demanda nos mercados de factores de produción, que é onde se determinan os salarios, tipos de interese, etc.

Funcionamento do Equilibrio Competitivo

Segundo a teoría, no mercado da competencia perfecta, onde concorren oferentes e demandantes, é onde xorde o prezo e a cantidade de equilibrio. As actuacións individuais dos vendedores e dos compradores dan lugar a ese equilibrio onde non hai nin exceso de demanda nin exceso de oferta. Este equilibrio atópase na intersección da curva da demanda e da oferta e, ao ser de equilibrio, non ten por que variar.

Ademais, o equilibrio competitivo é o máis eficiente, é dicir, proporciona aos consumidores a maior combinación de bens dados os recursos e a tecnoloxía dos empresarios.

Oferta e Demanda de Traballo

A Oferta de Traballo é a cantidade de traballadores que se ofrecen para traballar.

A Demanda de Traballo é a cantidade de traballadores que os empresarios queren contratar.

Fixación de Salarios e Desemprego Neoclásico

Os salarios fíxanse, segundo a teoría, no punto de equilibrio do mercado de traballo, onde a oferta e a demanda de traballo se igualan.

Se hai un exceso de oferta (de traballo), haberá paro (desemprego), é dicir, máis traballadores que postos de traballo. Segundo a teoría neoclásica, a causa do desemprego é que o salario real é superior ao salario de equilibrio, impedindo que o mercado se axuste.