Os Fundamentos da Ética Kantiana: Razón, Deber e Autonomía Moral

Tese Central do Texto

A moral kantiana fundaméntase na autonomía da razón e no imperativo categórico, que establece normas universais e incondicionadas baseadas na racionalidade, non na experiencia ou na inclinación persoal.

Contextualización Filosófica

Inserida na filosofía práctica de Immanuel Kant, especialmente na súa obra Fundamentación da metafísica dos costumes.

Resposta ás éticas empiristas (hedonistas, utilitaristas) e relixiosas, propoñendo unha ética formal, racional e universal.

Relación coa filosofía ilustrada, que reivindica a razón como fundamento da autonomía moral.

Ideas Principais e Desenvolvemento

Imperativos Hipotéticos vs. Imperativos Categóricos

O uso teórico da razón busca coñecer a realidade (ciencia). O uso práctico da razón orienta a acción moral.

Imperativos Hipotéticos:

• Ordes condicionadas ("se queres X, fai Y").
• Dependen de fins subxectivos (pracer, felicidade).
• Propios das éticas materiais, que Kant rexeita por ser empíricas e heterónomas.

Imperativos Categóricos:

• Mandatos absolutos e incondicionados ("obra só segundo aquela máxima que poidas querer que se torne lei universal").
• Non se basean na experiencia senón na autonomía da razón.
• Só eles poden fundamentar normas morais verdadeiras.

O Imperativo Categórico como Fundamento da Moralidade

Unha acción é moral cando se realiza por deber, non por inclinación nin por consecuencias.

A moral kantiana é unha ética formal:

• Non impón contidos concretos.
• Establece a forma racional e universal que deben ter as accións morais.

Rexeitamento da heteronomía moral: accións baseadas en mandatos externos ou desexos.

A revolución crítica de Kant: a razón práctica postula os conceptos de:

• Liberdade, Deus e inmortalidade da alma como condicións necesarias para a posibilidade da moral.

Autonomía da Razón e Universalidade da Moral

Distinción entre:

• Mundo natural: rexido pola causalidade (fenómenos).
• Mundo moral: rexido pola liberdade (númeno).

O ser humano pertence a ambos mundos:

• Como fenómeno → está suxeito a leis naturais.
• Como ser racional → é libre e autónomo.

A moralidade consiste en darse a un mesmo a lei moral: a vontade é autónoma cando actúa por deber racional.

A ética kantiana é:

• Autónoma: non depende de desexos, relixións ou costumes.
• Universal: as normas morais deben valer para todos os seres racionais, sen excepción.

Conclusión

O texto expresa os fundamentos da ética de Kant: unha moral racional, autónoma e universal. A acción moral non se basea nas consecuencias, senón no cumprimento do deber segundo o imperativo categórico. A liberdade moral e a dignidade do suxeito racional son elementos centrais da súa proposta ética.