Frankismoa Euskal Herrian: Errepresioa eta Erresistentzia

Militarizazioa + prezioen ezarpena eta baliabideen bideratzea protekzionismoagatik (paper, ehungintza hasi). Autarkia ekonomikoa bukatu eta euskal ekonomia hasi (lan esku asko + finantzazio erraztasuna + atzerriko inbertsioak). Desoreka (Bizkaia eta Gipuzkoa dena) (industria astunarekiko menpekotasuna, energia kontsumo handia, lehiakortasun eskasa, ingurumenaren kutsadura).

Kooperatibismoa Gipuzkoan

Gipuzkoan kooperatibismoa hedatu 60ko hamarkadan (ULGOR bultzatu) (langileak bazkideak dira eta finantzatzeko lankide aurrezki kutxa sortu). (Eroski, Danobat, Mondragon Kooperatiba Taldea).

Isolamendu Garaiko Errepresioa eta Oposizioa

Isolamendu garaian, euskal politiko askoren kontrako errepresioa. Oposizioari dagokionez: barne erresistentzia; uste zuten aliatuek II. Mundu Gerra irabazi ezkero Francorekin bukatuko zutela. 1946 arte EAJ eta Eusko Jaurlaritza matxinada armatu bat antolatu (Euzko-Naia talde politiko militarra antolatu, baina azkenean ez mobilizatu eta ezabatu). Lan gatazkak; 40-50 hamarkadetan protestak (1947/5/1ekoa errepresio latza), 1951 Espainia mailako lehen langile greba orokorra (errepresio asko ere). Franco euskal eliza kontrolatu nahi (goi-karguak erregimenaren aldekoak jarri), Vatikanoa presionatu Gasteizko apezpikutza banatzeko, eta euskal elizbarrutia banatu. Eskaldunak Ekintza Katolikoa sortu (erregimenaren kontrako jarrera) eta Vatikanoari idatzi bat bidali frankismoa salatuz, "Egiz" aldizkaria klandestinoan euskararen aurkako jazarpena salatu. Baina, Vatikanoa konkordatua sinatu Francorekin.

Kanpo Erresistentzia

Kanpo erresistentzia: Eusko Jaurlaritza Kataluniara joan Bizkaia frankisten esku erori zenean, eta gero Frantziara. Alemanek Frantzia hartu zutenean euskaldun asko deportatu edo aliatuekin borrokatu. Agirre lehendakaria Eusko Jaurlaritzaren ordezkaritzak zabaldu AEBn nazismoaren aurka, espioitza-lanak eta ihes egiteko sareak (Araba sarea). EAJ gobernu errepublikanoarekin harremana ez zen erraza eta haustera heldu, "Baionako Hitzarmena" sinatu errepublikar aldeko indar espainiarrekin (Espainian demokrazia ezartzeko borrokatzeko konprometitu), helburuak: errepublika eta autonomia estatutua berrezartzea.

Teknokrazia eta Frankismoaren Izaera

Teknokratek aldaketak egin (hitzarmen kolektiboen legea, prentsaren legea), baina frankismoaren izaera diktatoriala eta estatuaren lege organikoan demokrazia organikoa onartu (ordezkapena ez zegoen hiritarren esku, organoetan baizik). Francok Juan Carlos izendatu eta Carrero gobernuburu (ETAk hil, Arias Navarro), hasieran liberala baina gertakizunen ondorioz atzera egin.

Oposizioaren Indartzea

Oposizioa: Frustrazioa (erregimenak nazioarteko onespena lortu), Agirre hil (Jesus Maria Leizaola ordezkatu), euskaldunak borrokan jarraitu erbestetik. 60ko hamarkadan indartu (langileen protesta eta grebak - Basauriko Bandas enpresa), Apaizek dokumentu bat idatzi (frankismoa salatu eta euskal eskubideen aldarrikapena) dena elizaren babespean, Vatikanoa II. Kontzilioan frankismoa kritikatzen.

ETAren Sorrera

ETA sortu: Euskal Herriaren autodeterminazioa eta independentziaren alde borrokatzeko (Hainbat ideologia: Sabino Aranaren independentzia nahia, Maoismoa, Hirugarren munduko iraultza eta prozesuetatik), hasieran pintaketak eta kultura defendatu baina 1968an lehen hilketak (gogor erreprimituak erregimenetik), Burgosko Prozesuan epaiketa gogorrak eta protestaz bete Euskal Herria (azkenengo fusilatuak: Txiki, Otaegi).

Kultura Berpizkundea

Kultura: Berpizkundea hainbat alorretan (euskararen eta euskaltzaindiaren suspertzea, ikastolen sorrera, euskarazko lehen filma...)