Finantza Operazioen Kasu Praktikoak: Leasing, Obligazioak eta I+G

Leasing Kontratu baten Analisia

Hasierako Datuak eta Kalkuluak

Makinaren kostua: 50.000 €.
Bizi-iraupena: 4 urte.
Leasing-kontratua: 2 urte.
Kuota ordainketa: hiruhilean behin, aurrez ordaintzekoa (prepagable).
Kuota kopurua: (4 kuota/urte * 2 urte = 8 kuota) + 1 (aurrez ordaintzekoa denez, lehenengo kuota gehigarria da hasierako unean) = 9 kuota.
Urteko interes-tasa efektiboa: % 9 (TAE - Urteko Tasa Baliokidea / UTB - Urteko Tasa Bateratua).
Kontratua X1/01/01ean sinatzen da.

Kuota (α) kalkulatzea:
Formula: C₀ = α * [1 - (1+i)^-n] / i * (1+i)
Urteko tasa efektiboa (i) = 0,09.
Interes-tasa hiruhilekora bihurtzea (i₄):
i = (1 + i_k)^k - 1 => 0,09 = (1 + i₄)⁴ - 1
(1 + i₄)⁴ = 1,09 => i₄ = ⁴√(1,09) - 1 = 0,021778 ≈ 0,0218.
Ordezkapena C₀ formulan: 50.000 = α * [1 - (1 + 0,0218)^-9] / 0,0218 * (1 + 0,0218)
50.000 = α * [1 - (1,0218)^-9] / 0,0218 * (1,0218)
α ≈ 6.046,69 € (testuan emandako balioa erabiliz).

Amortizazio Taula (Aurrez Ordaintzekoa)

Hasierako kapitala (C₀): 50.000 €
Hiruhileko interes-tasa (i₄): 0,0218
Hiruhileko kuota (α): 6.046,69 €

Bestelako Kalkuluak

Tasa nominala: i = i_k * k → Adibidez, i₁₂ = J₁₂ / 12 (hilero). Testuan: i₁₂=0.17/12 → i₁₂=0.01416... (ez 0.014 zehazki).

Ordainketa geroratua (postpagable): C₀ = α * [1 - (1+i)^-n] / i

Leasingaren Kontabilizazio Adibideak (oharrak)

Oharra: Jarraian datozen idazpenak eta kontu kodeak interpretazioak dira, jatorrizko testuaren kriptikotasuna dela eta. Kontu-plan espezifiko baten araberakoak izan daitezke.

Hasierako erregistroa (X1/01/01):
(213) Ibilgetu materiala (makina) ........ 50.000 €
a (174) Epe laburreko zorrak leasing finantzarioagatik ........ [Urtebeteko kuoten kapital zatia]
a (524) Epe luzeko zorrak leasing finantzarioagatik ........ [Gainerako kapital zatia]

Kuota ordainketak (adibidez, X1/01/01eko lehen kuota):
(174/524) Zorrak leasing finantz. (kapital zatia M) ........ 6.046,69 € (lehen kuotan interesik ez)
a (572) Bankuak ........ 6.046,69 €

Kuota ordainketak (adibidez, X1/04/01eko bigarren kuota):
(174/524) Zorrak leasing finantz. (kapital zatia M) ........ 5.088,51 €
(662) Finantza-gastuak (interesak I) ........ 958,18 €
(472) Ogasun Publikoa, BEZ jasanarazia (kuotaren gainean, hemen ez da zehazten) ........ X €
a (572) Bankuak ........ [6.046,69 € + BEZ]

Aktiboaren amortizazioa (urte amaieran, adibidez X1/12/31):
Makinaren bizi-iraupena: 4 urte. Amortizazio lineala: 50.000 € / 4 urte = 12.500 €/urte.
(681) Ibilgetuaren amortizazioa ........ 12.500 €
a (2813) Ibilgetu materialaren amortizazio metatua ........ 12.500 €
(Idazpen hau X2/12/31ean errepikatuko litzateke)

(...)

Obligazioen Jaulkipena eta Kontabilizazioa

Obligazioen Ezaugarriak

Jaulkipen data: X1/08/01.
Obligazio kopurua: 10.000.
Nominala obligazioko: 10 €.
Amortizazio epea: 10 urte.
Interes-tasa nominala: % 10 urteko.
Kupoiak: hiruhilean behin ordaintzekoak (2.500 € kupoi bakoitzeko = 10.000 obl. * 10 €/obl. * 10% / 4).
Jaulkipen-prezioa: % 98 nominalaren gainean (98.000 € = 10.000 obl. * 10 €/obl. * 0,98).
Itzulketa-prezioa: % 108 nominalaren gainean (108.000 € = 10.000 obl. * 10 €/obl. * 1,08).

Jaulkipenaren Kontabilizazioa (X1/08/01)

Jaulkipenetik jasotako dirua:
(572) Bankuak ........ 98.000 €
a (177) Obligazioak eta bestelako balore negoziagarriak ........ 98.000 € (edo 100.000€ nominala eta jaulkipen diferentzia)

Publizitate gastua (testuaren arabera):
(627) Publizitatea, propaganda eta harreman publikoak (edo 669) ........ 4.000 €
a (572) Bankuak ........ 4.000 €

Kupoien Kontabilizazioa eta Egokitzapenak

Lehen kupoiaren epemuga eta ordainketa (X1/11/01):
Epemuga:
(661) Obligazioen interesak ........ 2.500 €
a (506) Obligazioengatiko interesak ordaintzeke ........ 2.500 €
Ordainketa (atxikipena %19koa dela suposatuz):
(506) Obligazioengatiko interesak ordaintzeke ........ 2.500 €
a (4751) Ogasun Publikoa, hartzekodun atxikipenengatik ........ 475 € (2.500 * 0,19)
a (572) Bankuak ........ 2.025 €

Urte amaierako egokitzapenak (X1/12/31):
Jaulkipen diferentziaren egotzipena (kostu amortizatua):
Efektiboa tasa kalkulatzea: C_n=C₀*(1+i)ⁿ → 108.000 = 98.000*(1+i_urteko)¹⁰ (Hau sinplifikazio bat da, kupoiak daudelako. Testuak i ≈ 0,0098 ematen du).
Interes egotzia 5 hilabeterako (abuztu-abendua): 98.000 € * 0,0098 * (5/12) ≈ 399,08 € (testuak 399,03 €).
(662) Finantza-gastuak (jaulkipen diferentzia) ........ 399,03 €
a (177) Obligazioak eta bestelako balore negoziagarriak ........ 399,03 €
Sortutako eta ordaindu gabeko kupoiaren zatia (2 hilabete: azaroa-abendua):
Interes sortuak: 2.500 € * (2/3) = 1.666,67 €.
(661) Obligazioen interesak ........ 1.666,67 €
a (506) Obligazioengatiko interesak ordaintzeke ........ 1.666,67 €

Hurrengo kupoiaren ordainketa (adibidez, X2/02/01):
(661) Obligazioen interesak (urtarrileko zatia: 2500/3) ........ 833,33 €
(506) Obligazioengatiko interesak ordaintzeke (aurreko egokitzapena) ........ 1.666,67 €
a (4751) Ogasun Publikoa, hartzekodun atxikipenengatik ........ 475 €
a (572) Bankuak ........ 2.025 €

(Hurrengo kupoiak (X2/05/01, etab.) antzera kontabilizatuko lirateke, dagokion interes-gastua erregistratuz.)

X2/12/31ko urte amaierako egokitzapenak:
Jaulkipen diferentziaren egotzipena:
Hasierako balioa X2an: 98.000 € + 399,03 € = 98.399,03 €.
Interes egotzia: 98.399,03 € * 0,0098 ≈ 964,31 €.
(662) Finantza-gastuak ........ 964,31 €
a (177) Obligazioak eta bestelako balore negoziagarriak ........ 964,31 €
Sortutako eta ordaindu gabeko kupoiaren zatia (2 hilabete):
(661) Obligazioen interesak (2.500 € * 2/3) ........ 1.666,67 €
a (506) Obligazioengatiko interesak ordaintzeke ........ 1.666,67 €

Amortizazioa eta Itzulketa

Epe luzetik epe laburrera birsailkatzea (X10/12/31, amortizazio urtea baino lehen):
(177) Obligazioak eta bestelako balore negoziagarriak (epe luzera) ........ [Une horretako balio kontablea]
a (500) Obligazioak eta bestelako balore negoziagarriak (epe laburrera) ........ [Une horretako balio kontablea]

Obligazioen amortizazioa eta azken kupoiaren ordainketa (X11/08/01):
Azken kupoiaren ordainketa:
(661) Obligazioen interesak (edo 506, sortuta bazegoen) ........ 2.500 €
a (4751) O.P., hartzekodun atxikipenengatik ........ 475 €
a (572) Bankuak ........ 2.025 €
Printzipalaren itzulketa (%108an):
(500) Obligazioak eta bestelako balore negoziagarriak (epe laburrera) ........ 108.000 € (edo dagokion balio kontablea itzulketa-baliora egokitu ondoren)
a (572) Bankuak ........ 108.000 €
Oharra: Testuko `108000-98000=10000%19(4751)1900` zatia ez dago argi eta interpretazio zailekoa da testuinguru honetan enpresaren kontabilitaterako.

Ikerketa eta Garapen Proiektuen Kontabilizazioa

I+G Gastuen Ordainketa eta Aktibazioa

Gastuen ordainketa (adibidea: aurrekontuaren %25):
Aurrekontua: 100.000 €. Ordainketa: %25 = 25.000 €. BEZa: %18.
(620) Ikerketa eta garapeneko gastuak ........ 25.000 €
(472) Ogasun Publikoa, BEZ jasanarazia (25.000 * 0,18) ........ 4.500 €
a (572) Bankuak ........ 29.500 €

Gastuen aktibazioa urte amaieran (X1/12/31, arrakasta-aukerak badaude):
(200) Ikerketa ........ 25.000 €
a (730) Ikerketa eta garapeneko gastuen aktibazioa ........ 25.000 €

Hurrengo ekitaldiko gastuen ordainketa (gainerako %75a):
(620) Ikerketa eta garapeneko gastuak ........ 75.000 €
(472) Ogasun Publikoa, BEZ jasanarazia (75.000 * 0,18) ........ 13.500 €
a (572) Bankuak ........ 88.500 €
Eta dagokion aktibazioa urte amaieran, baldintzak betetzen badira.

Hainbat gastu motaren aktibazioa (testuaren arabera):
Ekitaldia ixterakoan, proiektuari egotzitako gastu guztiak aktibatu (640, 642, 622, 623, 628, 629, 625 kontuetakoak).
(200) Ikerketa (edo 201 Garapena) ........ [Gastu guztien batura]
a (730) Ikerketa eta garapeneko gastuen aktibazioa ........ [Gastu guztien batura]

I+G Proiektuaren Amortizazioa eta Baja

Proiektua bertan behera uztea (X3 ekitaldiaren hasieran):
Beste proiektu batek ordezkatzen badu edo bideragarritasuna galtzen badu:
(670) Ibilgetu ukiezineko galerak ........ [(200) kontuaren saldoa]
a (200) Ikerketa ........ [(200) kontuaren saldoa]

Amortizazioa (proiektua arrakastatsua bada, adibidez 5 urtetan):
Adibidez, X2/12/31n:
(680) Ibilgetu ukiezinaren amortizazioa ........ [(200) kontuaren saldoa / 5]
a (2800) Ikerketa-gastu aktibatuen amortizazio metatua ........ [(200) kontuaren saldoa / 5]

Baja ematea, zati bat amortizatu ondoren bideragarritasuna galtzeagatik:
Adibidez, %60 amortizatu ondoren (X4/12/31):
(2800) Ikerketa-gastu aktibatuen amortizazio metatua ........ [(200) kontuaren hasierako saldoa * 0,60]
(670) Ibilgetu ukiezineko galerak (gainerako balioa) ........ [(200) kontuaren hasierako saldoa * 0,40]
a (200) Ikerketa ........ [(200) kontuaren hasierako saldoa]