Finantza eta Lan Merkatuaren Analisia: Joerak eta Erronkak

Finantza Merkatuen Bilakaera eta Bankuen Rola

Finantza-merkatuen eta bitartekari ez-bankarioen garapenak murriztu egin du banku-erakundeek finantzaketa-hornitzaile eta aurrezki-hartzaile gisa duten garrantzi erlatiboa. Bankuak nagusiak izaten jarraitzen dute, nahiz eta finantza-bitartekari ez-bankarioen inbertsioak handitu. Finantza-baliabideen bideraketan, banku-entitateek oinarrizko papera betetzen jarraitzen dute. Efektiboa eta deposituak pixkanaka jaitsi egin dira, beste bide batzuetara bideratu direlako (akzioak, pentsioak, etab.). Jendeak finantza-kultura handiagoa du eta sistema anglosaxoietara jotzen du, ausartagoak baitira beste funts batzuk kontratatzeko, hala nola inbertsio-funtsak, pentsio-funtsak eta aseguruak. Hala ere, oraindik ere banku-entitateek oinarrizko papera betetzen jarraitzen dute finantza-baliabideen bideraketan. Bitartekari ez-finantzarioak garrantzia hartzen ari dira, hala nola inbertsio-funtsak, pentsio-funtsak eta aseguru-konpainiak. Joera nagusia: sistema anglosaxoira, bitartekari ez-finantzarioen erabilerara eta gero eta produktu arriskutsuagoak erabiltzera aldatzea.

Berankortasuna eta Bankuen Kontzentrazioa

Berankortasunak ordaindu gabeko maileguen kopurua adierazten du. Berankortasun-tasa nabarmen handitu zen krisi garaian, 2007ko krisiaren ondoren, mailegu asko ez baitziren ordaintzen. Krisiaren eta desarautzearen ondorioz, bankuak asko kontzentratu ziren, eta horrek tamaina handiagoko entitate gutxiago izatea ekarri zuen. Adibidez, 2007an bi banku handi baino ez zeuden: BBVA eta Santander. Horrek sukurtsalak eta langileak murriztea ekarri zuen. Gainera, bezeroen finantza-kultura handitzen ari da, eta ez dute sukurtsaletara hainbeste joan beharrik.

Lan Merkatuaren Adierazleak: Definizioak eta Joerak

Jarduera, Okupazio eta Langabezia Tasak

• Jarduera-tasa herrialde bateko biztanleria aktiboa zati biztanleria potentzialki aktiboa bider 100 eginez kalkulatzen da.
• Okupazio-tasa herrialde bateko biztanleria okupatua zati biztanleria potentzialki aktiboa bider 100 eginez kalkulatzen da.
• Bi tasa hauen arteko desorekak langabezia sortzen edo adierazten du. Langabezia-tasa, biztanleria langabea zati biztanleria potentzialki aktiboa bider 100 eginez kalkulatzen da.

Demografiaren Eragina Lan Merkatuan

Grafikoek erakusten dutenez, azken urteetan jubilatuen kopurua gero eta handiagoa da. Horren ondorioz, jarduera-tasa jaitsi edo mantendu egingo da. Okupazio-tasak, berriz, jaitsiera nabarmena izan du azken urteetan. Bi faktore hauen arteko desorekaren ondorioz, langabezia izugarri handitu da.

1980tik aurrera, jarduera-tasa goraka joan da, eta honen eragile nagusiak emakumeen partaidetza handitzea, immigrazioaren hazkundea eta lan egiteko adinean dauden pertsonen kopurua handitzea izan dira. Hala ere, azken urteetan tasa horrek beherakada bat izan du, lan egiteko adinean dauden pertsonen kopurua txikitu eta jubilatuen kopurua handitu delako. Fenomeno honi zahartze progresiboa deritzo.

Langabeziaren Analisia eta Joerak

Lan-merkatuaren beste ezaugarri nagusi bat langabezia-tasa oso altua da. Grafikoek erakusten dutenez, 2007an minimoa izan zen, baina ordutik aurrera goraka joan zen 2014ra arte, beste beherakada bat izan aurretik. Hala ere, %15etik gora mantendu zen. Espainiako langabezia-tasa beti egon da beste herrialde batzuen gainetik.

Espainiaren Langabeziaren Konparaketa

• Espainiak EB eta AEB baino langabezia-tasa handiagoa izan du.
• EBko enpleguaren sorkuntza eta suntsiketa erritmoak nahiko antzekoak edo nabarmenagoak izan ohi dira.
• Espainiak EBk baino enplegu gehiago sortzen du garai hedakorretan, baina gehiago suntsitzen du krisialdian.

Krisialdiaren Eragina eta Genero Ikuspegia

Espainiako eta EBko krisialdiaren eraginez, okupazio-tasa batez bestekoaren azpitik dago, bai gizonezkoentzat bai emakumezkoentzat, baina batez ere gizonezkoentzat. Izan ere, eraikuntzaren sektorean beherakada handia izan zen, eta sektore hori maskulinizatuta dago. Bestalde, emakumeei lan-merkatuan parte hartzeko aukera handiagoa eman zaie. Esate baterako, jarduera-tasak batez bestekoaren gainetik daude, bai emakumezkoentzat bai gizonezkoentzat. Aldi baterako kontratuen tasa jaitsi egin zen krisialdian, eraikuntzaren beherakadaren ondorioz kaleratutako langileek aldi baterako kontratuak zituztelako. Jarduera eta enpleguaren susperraldia gertatu zenean, tasa honek gora egin zuen berriro.