A Filosofía do Liberalismo no Século XIX: Fundamentos Ideolóxicos e a Súa Tradución Política

O Liberalismo no Século XIX: Avance e Fundamentos

O liberalismo ocupará boa parte do século XIX cun avance cara á democracia nalgúns países, pero noutros non se dará ata moito despois. En xeral, é un movemento que derrota o Antigo Réxime e vai en aumento. En Francia, é un movemento esencialmente francés. Ten apoios importantes, masivos e populares. Aínda que defende os valores da burguesía, participan máis clases.

Para estudar o liberalismo, imos facelo desde 4 puntos de vista:

1. Aproximación Ideolóxica: Ideas Básicas do Liberalismo

O Liberalismo como Filosofía Global

O liberalismo como filosofía global trata de ser algo máis que unha serie de ideas económicas ou políticas. Chega a ser unha formulación política e económica, pero desde unha filosofía máis complexa e completa sobre o ser humano, a historia e o mundo en xeral. Entenderémolo como unha escola de pensamento.

O Fundamento Racional

É un pensamento que ten por fundamento esencial a súa base racional. Practica o racionalismo, a razón, e introduce unha diferenza respecto ás filosofías anteriores, moi mediatizadas e intervidas pola relixión. Confía na razón, tenna por base.

O Individuo e o Diálogo

En segundo lugar, é un pensamento que toma por referente esencial o individuo. Por iso, vai ser o depositario dos dereitos, liberdades, etc. O feito de confiar na razón conduce a practicar o diálogo. Desde a perspectiva liberal, é a mellor forma de chegar a que a razón triunfe. Quere utilizar a razón dialogando cos demais para chegar á verdade. Iso ten unha tradución política importante: o debate. Este é o diálogo político, o diálogo entre pensamentos políticos diferentes. Institucionalmente, isto tradúcese nun Parlamento, o lugar por excelencia onde se debate.

A Liberdade como Pedra Angular

A liberdade é a pedra angular da filosofía liberal. Calquera liberal considera que cando non hai liberdade ningún tipo de sociedade pode ser xusta ou lexítima, e ningún tipo de poder pode ser xusto. Hai que loitar para que se respecte.

Agora ben, dado que o pensamento liberal ten como referente o individuo, o centro da súa reflexión, a liberdade reside no individuo. No ámbito político, encontramos a liberdade de expresión, opinión, prensa, etc. No ámbito económico, liberdades como a propiedade, a produción, o comercio, etc. Outros ámbitos son, por exemplo, a relixión. Deben ser gozadas polo individuo.

A Defensa da Liberdade Individual

Trátase, por tanto, de defender a liberdade individual. Hai que defendela fronte a dous eixes principais:

• Fronte a outras persoas

  Que poden non respectar ou pretender pasar por riba das liberdades dos outros. De aí que sexa necesario o Estado-xendarme, que sexa capaz de evitar que nos agridan.

• Fronte ao poder

  Evitar que se asente, que tome as rendas un poder excesivamente opresivo. O poder ten a posibilidade de agredir as liberdades dos individuos, polo que hai que limitalo.