Fernando VII.a (1814-1833)

1813: Valençayco akordioa: Napoleonek Fernando VII.a errege onartu. Eta Fernando VII.ak esaten du ez duelaneurririk hartuko frantsesestuen aurka. Ondoren, bai hartuko ditu.

1814: Fernando VII.a Espainiara itzuli zen, baina, ez zuen momentuko Espainiako egoera ezagutzen.

Hiru etapa:

Seiurteko absolutista: 1814-1820. → Riegoren Matxinada.

Hirurteko liberala: 1820-1823. → S.Luisen 100.000 semeak.

Hamarkada lotsagarria: 1823-1833 → Abs.

HIRURTEKO LIBERALA (1820-1823)

Hainbat altxaldiren eta saiakeren ostean...

Liberalismoa ezarri: 1820: Riego eta Quirogaren matxinada arrakastatsua. → Cadizetik hurbil. eta Ezzegoen ondo prestaturik, baina aurkariak konfiatuta zeuden.

Aldaketak: Konstituzioa onartu: Sufragioa, boterea, eskubideak… eta Hezkuntza bultzatu.-3 etapak ezarri: Lehen, Bigarren, Goi maila.-Goi mailako hezkuntza jarri.-Foruak deuseztu: Probintziako Aldundiak eratu. → Aldundiak boterea galdu.

Desberdintasuna kendu: -Jauntxoen epaitzeko eskubidea./Maiorazkoa kendu./Hamarrenakabolitu./Jaunen erregimena deuseztu.

Erlijioa: (Kaltetua) Ordena erlijiosoak desegin (Jesuitak) → Jesusen lagundia deuseztatu./ Ordenaerlijiosoen ondasunak saldu: Desamortizazioa. /Elizak zergak ordaindu beharra.

Aurkariak: Kleroa → Desamortizazioarengatik eta politika laizistagatik.

Nekazariak → Egoera ekonomiko larria (mesta).

Erregea, nobleak. → Absolutismoaren aurka.

Euskaldunak: Foruak kentzeagatik: Zerga berriak./Produktu garestiagoak./Soldaduskaderrigorra./Erregezaleen oposizio armatua sortu.

Liberalen barruan desadostasuna:1820-22-Moderatuak. eta 1822-23-Asaldatuak.

1822: Asaldatuek boterea lortu zuten. → Fernando VII.ak laguntza eskatu.-Aliantza sainduari.

San Luisen 100.000 semeak bidali (Frantziako ejertzitoa). Garaile. Absolutismoa berriz ezarri zen.

HAMARKADA LOTSAGARRIA (1823-1833)

Aliantza santuari esker absolutismoa berrezarri.

Erbakiak:-Hirurtekoan hartutako erabakiak ezabatu: Ordezkari ganbararik ez, estamentuak berrezarri,pribilejioak: maiorazkoa…, harremanak bildu, Unibertsitateak itxi, hezkuntza erreforma gelditu...

-Liberalen aurkako garbiketa: Askok ihes, polizia berria, ejertzitoa desegin eta berria sortu,administrazioaren garbiketa, elkarte sekretuak desegin, liberalek gobernu konstituzionalari emandakomaileguak ez onartu...

-Foruak Euskal Herrian: Foruak, Batzarrak zein Foru Aldundia berrezarri, aduanak barnealdera, udaletanliberalak agintetik kendu, erregearen aldeko partidak (Tertzio foralak)...

-Ekonomia: Diru premia--Koloniak askatu: Diru falta eta zorrak.--Pribilegiatuek zergak ez. Horregatik, haziendak erreforma bat egiten du, baina ez da arazoakonpontzen.

Autarkia: Bakoitzak duenarekin konpontzea (dirua aurrezteko).

Aldaketak ez zuten estatuaren irudia aldatu:Nekazaritza atzeratua, badoleroak, errepide eskasak…Gizartean desadostasuna eta desegonkortasun politikoa.

• Matxinadak konstituzioaren alde.
• Erregearen neurriak Europako monarkiak asaldatu.

·Erregeak derrigortuta amnistia eman.

Amnistia: Presoei barkamena eman eta kaleratu.

• -Absolutistentzat: Gehiegizkoa → Carlosengana hurbildu.
• -Liberalendako: Gutxiegia → Altxamenduak.

·1830 Santzio Pragmatikoa lege salikoa indargabetzeko.

Lege salikoa: Espainian emakumeak erreginak izatea ez da posible.

·Espainian bi talde: Santzio pragmatikoa: Absolutistak (Alde) eta liberalak (Kontra).

·Fernando VII hil eta gerra karlista.