Exploración da Filosofía Grega Arcaica: Arché, Physis e Métodos de Investigación

Dimensións da Filosofía

• Explicación da dimensión teórica e práctica da filosofía:

A filosofía é unha actividade teórica, pero distinguimos nela dúas dimensións:

• Dimensión teórica: cando a actividade filosófica está dirixida ao coñecemento.
• Dimensión práctica: cando a actividade filosófica está dirixida ao ámbito da actividade práctica ou praxe.

O Arché nos Milesios

• Exposición sobre o arché para os milesios e os motivos da súa elección.
  • Tales considera o Arché (principio de todo) como a auga, xa que cre que esta é a orixe de todo. Tamén considera que as cousas están cheas de deuses.
  • Anaximandro considera o Arché (principio de todo) como o apeiron (ilimitado), e considera que todo nace e morre no apeiron.
  • Anaxímenes considera o Arché (principio de todo) como o aire, e cre que a partir del se forman os demais elementos da natureza.

Todos os Milesios (Tales, Anaximandro e Anaxímenes) queren explicar o principio da Physis e escollen elementos naturais como a auga, o aire e o apeiron para explicala. Ningún escolle como elemento natural a terra, xa que crían que era o máis inmóbil dos elementos naturais e que non podería cambiar de forma.

Segundo os milesios, os elementos naturais poden cambiar de forma e transformarse noutros elementos da Physis porque están dotados de vida.

O Significado de Physis

• Exposición sobre o significado do termo Physis (inclúe a explicación dos dous sentidos do termo e a súa caracterización como un – múltiple … )

Physis significa para o filósofo da Grecia arcaica a presenza do que nace, crece, brota, chega a ser… de xeito espontáneo. O termo Physis ten dous sentidos:

• Totalidade do que aparece ou faise presente de xeito espontáneo. Neste sentido, os filósofos falan das aparencias.
• Fundamento último do que aparece ou faise presente de xeito espontáneo. O fundamento último constitúe a verdade. Sobre a physis e a verdade é algo que permanece oculto tras as apariencias.

Coa palabra physis os filósofos expresan a intuición que teñen de que por baixo da multiplicidade, dos cambios caóticos e azarosos que constitúen as apariencias hai unidade, permanencia e unha orde necesaria. Intúen que hai algo común e eterno.

Os primeiros filósofos na súa investigación sobre en que consiste a verdade da physis queren determinar o Arché da mesma.

Arché: o primeiro e o rector. O arché é a palabra que designa o fundamento último ou o primeiro principio no que consiste a Physis.

Ao buscar a verdade, os filósofos da Grecia arcaica buscan o Arché, é dicir, algo “un” común e eterno que explique o xurdimento e a presenza de todo o que aparece.

Comparación da Concepción da Natureza

• Comparación da concepción filosófica da natureza na Grecia arcaica coa da física-matemática (Terás que expoñer varios ou todos os aspectos)

Os primeiros filósofos conciben e coñecen así a Physis:

• Enfróntanse coa natureza tal e como aparece ante eles: só utilizan os sentidos e a razón para investigar, e polo tanto, as súas explicacións obedecen a unha actitude contemplativa ante a natureza. Desde que existe a física-matemática, as explicacións do mundo físico baséanse en leis matemáticas, na cuantificación da natureza e en experimentos en laboratorio, e todo isto supón unha actitude de dominio sobre a natureza.
  • Non conciben a infinitude espacial, polo tanto, a physis é finita e o universo tamén. Hai que dicir que para os gregos a finitude, o ter límites, é considerado como perfección e non como algo negativo. Tampouco conciben, en xeral, o espazo baleiro.
  • Conciben a materia como eterna, a diferenza do cristianismo, que concibe que o mundo empezou a existir cando Deus o creou e haberá un final.
  • Teñen unha concepción circular do tempo: Consiste en que na historia se repiten épocas de esplendor e épocas de decadencia. Esta concepción é oposta á concepción lineal do tempo que aparece co cristianismo e que engade no S. XVIII a idea de progreso.
  • Non distinguen ben material e espiritual.

O Método Hipotético-Deductivo

Método hipotético-deductivo:

Os pasos ou etapas do método hipotético-deductivo son:

Descubrimento do problema:

Un problema é algo que as teorías existentes non poden explicar ou mesmo que as contradí. Ex. Caída dos corpos.

Invención dunha hipótese:

As hipóteses son algo que inventan ou constitúen os científicos para explicar un problema. Estas expoñen algún tipo de relación entre fenómenos, pero só é unha invención; esa relación non é observable en si mesma. A relación establecida pola hipótese vai máis aló dos datos da observación e por iso non basta con observar e acumular moitos datos.

Non existen regras precisas para elaborar hipóteses.

Teñen relación cos coñecementos científicos previos.

Teñen que ser coherentes desde o punto de vista lóxico.

Teñen que ser contrastables.

Ex: Todos (imp. de comprobar) os corpos caen no baleiro á mesma velocidade.

Dedución de consecuencias da hipótese ou predicións:

As hipóteses, por ser invencións, non poden ser contrastadas directamente. Estas contrástanse indirectamente deducindo delas certas consecuencias ou implicacións que si sexan directamente comprobables. Deducir estas consecuencias é expresar o que dela se seguiría no caso de ser verdadeiras.

Ex. Unha bola de chumbo, un papel e unha pedra caen no baleiro á mesma velocidade.

Contrastación das hipóteses:

Mediante un experimento, os elementos fundamentais para a contrastación son:

A hipótese (H)

As consecuencias deducidas ou predicións (C)

Os elementos ou coñecementos nos que nos apoiamos; que poden ser:

• Condicións iniciais (CI): datos ou circunstancias coñecidas que se dan nun momento e lugar determinados.
• Supostos auxiliares (SA): outras hipóteses ou supostos. Frecuentemente non expresados explicitamente, que poden referirse a coñecementos científicos ou ás condicións do propio experimento.

A contrastación propiamente dita mediante observacións ou experimentos consiste en comparar as consecuencias da hipótese co que acontece na realidade.

Confirmación ou xustificación racional:

Ao facer a contrastación das consecuencias da hipótese só obtemos información sobre se estas son verdadeiras ou falsas, pero aínda non podemos concluír nada sobre a hipótese.