Evolución Musical: Da Antigüidade ao Medievo

A Música na Antigüidade: Grecia e Roma

Dificultades no Estudo da Música Grega

• Escaseza de fontes.
• Poucas partituras conservadas.
• Escritas en notación alfabética.

Instrumentos Destacados

• Grecia:
  • Lira (arpa).
  • Aulos (frauta dobre).
• Roma:
  • Tibia (frauta).
  • Tuba (trompeta recta).

A Importancia da Música na Educación Grega

Os gregos daban un papel fundamental á música na educación debido á teoría do Ethos, que sostiña que a música influía no carácter e na moral das persoas.

Contribución da Música Grega á Música Occidental

A música grega achegou á música occidental:

• A teoría musical.
• O vínculo entre poesía e música.
• O predominio da textura monofónica.

A Oposición Apolo e Dionisio

Esta oposición representa dous principios musicais e estéticos:

• Apolo: Representa a calma, a orde e a harmonía.
• Dionisio: Representa o entusiasmo, a sensualidade e a paixón.

O Canto Gregoriano

Características e Orixe

• Orixe: Do século I ao século VI. O seu esplendor comeza nos séculos XI-XII.
• Impulso: O Papa San Gregorio Magno deulle nome e axudou a impulsalo, creando a Schola Cantorum.
• Natureza: É música relixiosa.
• Idioma: Prosa en latín.
• Notación: Utilízase a notación cadrada.
• Textura: Monofónica.
• Interpretación: A capella (sen acompañamento instrumental).
• Ritmo: Libre.
• Función: Embelecer a oración.
• Intérpretes: Monxes en lugares de culto.

Estilos do Canto Gregoriano

Distínguense tres estilos principais segundo o número de notas por sílaba:

• Silábico: Unha nota por sílaba.
• Neumático: Dúas ou tres notas por sílaba.
• Melismático: Máis de tres notas por sílaba.

Decadencia do Canto Gregoriano

A súa decadencia prodúcese nos séculos XII-XIII, debido principalmente á crecente importancia da música profana e á aparición da polifonía.

Tipos de Notación do Gregoriano

A notación principal é a notación cadrada, que marca a altura e usa o tetragrama. O ritmo é libre. Outro tipo de notación anterior é a notación neumática.

Conceptos Clave do Canto Gregoriano

• Antifonía: Aclamación que anticipa o salmo.
• Música Litúrxica: O Canto Gregoriano é música litúrxica porque trata temas relixiosos e cántase en lugares de culto.
• Estilo Antifonal: Alternancia de dous coros.

A Música Profana Medieval

Nacemento e Desenvolvemento

• Orixe: Século XI.
• Condicións para o seu nacemento: Boa situación económica, poucas guerras e a aparición de novas linguas vernáculas.
• Séculos de maior importancia: XII-XIII.
• Centros principais: Inglaterra, Alemaña e Italia.

Trobadores e Xograres

• Trobadores: Compositores de clase social alta.
• Xograres: Intérpretes de clase baixa.

Denominacións Rexionais dos Trobadores

• Trobadores: Os de Provenza (sur de Francia).
• Trobeiros: Os do norte de Francia.
• Minnesinger: Os de Alemaña.

Comparativa: Canto Gregoriano vs. Lírica Trobadoresca

A Música Galego-Portuguesa

Obras Representativas

Dúas obras destacadas con música galego-portuguesa son as Cantigas de Amigo e as Cantigas de Santa María de Afonso X.

Forma das Cantigas

• Cantigas de Martín Codax: Son cantigas de refrán con forma estrófica.
• Cantigas de Santa María: Teñen refrán e unha forma AbA.

Influencia na Lírica Galego-Portuguesa

A música profana que máis influíu na lírica galego-portuguesa foi a dos trobadores de Provenza.

Tipos de Cantigas de Santa María

Nas Cantigas de Santa María atopamos dous tipos principais:

• Cantigas de milagre.
• Cantigas de loor (alabanza á Virxe).

A Polifonía e as súas Escolas

Nacemento da Polifonía

A polifonía nace no século IX como un intento de embelecer o Canto Gregoriano. É un fito importante porque a partir de aquí a música occidental comezará a utilizar varias voces simultaneamente.

Definición de Canción Polifónica

Unha canción polifónica é unha composición profana con varias voces, onde unha delas é a principal e as outras son voces engadidas.

Documentos e Tratados Clave

• Códice Calixtino: Data do século XII, atopado na Catedral de Santiago de Compostela. Relacionado coa Escola de San Marcial.
• Musica Enchiriadis: É un tratado do século IX que trata sobre pezas a dúas voces chamadas organum.

Compositores Destacados por Período

• Ars Antiqua: Léonin e Pérotin.
• Ars Nova: Philippe de Vitry e Guillaume de Machaut.

O Motete

O Motete é unha peza polifónica na que todas as voces teñen texto, a miúdo con textos diferentes e en idiomas distintos.

Comparativa: Ars Antiqua vs. Ars Nova