Evolución Histórica e Normalización da Lingua Galega: Unha Visión Detallada

A Normalización da Lingua Galega: Unha Perspectiva Histórica

A normalización ten como obxectivo facer da lingua o vehículo normal de comunicación dunha comunidade. Leva implícita a normativización, isto é, a elaboración dunha variedade estándar como modelo de corrección lingüística, que se corresponde co nivel medio-culto e co rexistro formal.

Períodos na Historia da Norma do Galego

Hai diferentes períodos na historia da norma do galego:

Século XIX: Galego Popularizante

• Caracterizábase pola inadecuación para os rexistros formais.
• Non se empregaban rexistros formais en galego.
• Gran cantidade de castelanismos, vulgarismos e dialectalismos na linguaxe oral.
• Creouse unha base literaria sobre a que asentar a variedade estándar futura.

Século XX: Tres Períodos Clave

• Preguerra.
• Postguerra ata 1975.
• Anos posteriores a 1975.

Preguerra: Galego Enxebrista

• Elimináronse os castelanismos impostos nos anos anteriores.
• Incorporáronse hipergaleguismos (erro ao intentar facer unha palabra galega aínda máis galega).
• Incorporáronse lusismos (palabras de orixe portugués).

Postguerra: Galego Protoestándar

• Maior preocupación por crear un galego estándar.
• Simplificación da ortografía (elimináronse apóstrofos, guións, acentos graves e circunflexos).
• Vacilación das formas dialectais.
• Tendencia purista no léxico.
• Incorporación de neoloxismos e cultismos.

A partir de 1975: Galego Estándar

• Mellora da poboación galegofalante.
• En 1982, a Real Academia Galega (RAG) aprobou as normas ortográficas.

Contexto Histórico

A partir de 1939, finalizada a Guerra Civil, iniciouse un período de interrupción das actividades culturais e lingüísticas propias en Galicia.

• Represión de todo aquilo que supuxese un feito diferencial a nivel político, cultural ou lingüístico.
• Uso exclusivo do castelán na igrexa, escola, administración pública e medios de comunicación.
• O galego converteuse en lingua clandestina, perdendo prestixio social e ámbitos de uso.

Situación Sociolingüística

• Proseguiu o proceso de substitución lingüística durante a ditadura.
• A pesar da superioridade demográfica da lingua galega, a maioría da poboación seguía sendo monolingüe en galego ou bilingüe galego-castelán.
• Afianzáronse os prexuízos lingüísticos que levaron ao galego á consideración de lingua inferior.
• Diminuíu a transmisión do galego como lingua materna debido á integración das áreas rurais nas urbanas e á escolarización nun sistema lingüisticamente homoxeneizador.

Logros por Décadas

1936-1950: Exilio e Resistencia

Toda a literatura e cultura galega tivo lugar no exilio americano.

1950: Recuperación Cultural

• Fundación da editorial Galaxia por un grupo de galeguistas, incluíndo a Otero Pedrayo.
• Creación de empresas salientables:
  • A revista Grial.
  • A colección de poesía Benito Soto (dirixida por Celso Emilio Ferreiro).
  • A colección Xistral en Lugo.
  • O suplemento literario do diario compostelán La Noche.

Anos 60: Recuperación da Voz Galega

• Xurdiron institucións e asociacións culturais como O Facho e O Galo.
• Traballo de recuperación lingüística e cultural, afirmación da personalidade nacional e resistencia fronte ao franquismo.
• Reactivación da contestación política coa fundación de partidos políticos nacionalistas de esquerda.
• En 1963, a Real Academia Galega instituíu o Día das Letras Galegas cada 17 de maio.
• En 1965, a lingua e literatura galegas entraron nos plans de estudo da Universidade de Santiago.
• Publicacións importantes:
  • Gramática elemental del gallego común de Carballo.
  • O Diccionario galego castelán (1968) de Xosé Luís Franco Grande.

Características Lingüísticas do Período Protoestándar

• Maior preocupación por crear un estándar.
• Simplificación da ortografía.
• Vacilación entre as formas dialectais.
• Moderación diferencialista.
• Tendencia purista.
• Incorporación de neoloxismos e cultismos.
• Medrou a preocupación pola creación dun estándar lingüístico único.