Euskara: Perpaus Loturak eta Esaldi Motak

Kausalak (Zergatizkoak)

• -(E)LAKO / -(E)LAKOZ / -(E)LAKOTZ
  Nahi dudalako egin dut.
• -T(Z)EARREN / -T(Z)EAGATIK
  Zergaitia ahulagoa adierazten duten loturak.
• ETA
  Zergaitia ahulagoa adierazten duen lotura.
• BAIT-
  Hondatuta dago, oso zaharra baita.
  BAIT- + D → baita
  BAIT- + G → baikara
  BAIT- + Z → baitzara
  BAIT- + N → bainaiz
• -(E)NEZ GERO / -(E)NEZ
  Aditz jokatuaz. Etorri garenez gero, ikusi egingo dugu.
• -(E)LA KAUSA / ETA / BIDE / MEDIO
  Aditz jokatuaz. Eguraldi txarra zela eta, bertan geratu ginen.
• ZEREN... BAIT- / ZEREN... -(E)N / ZEREN ETA... BAIT-
  Kalean lasai gelditu zen, zeren berak ez baitzekien zer gertatu.
• ZE... ETA
  Ez egin hondartzarako planik, ze eguraldi txarra dator eta.
• EZEN... BAIT- / EZEN... -(E)N
  Telefonoz deitu behar diet, ezen bere urtebetetzea baita.

Perpaus Kontzesiboak (Halandaguztizkoak)

• -(E)N ARREN (ERE)
  Aditz jokatu eta jokatugabeaz.
• NAHIZ ETA... (-N)
  Aditz jokatu eta jokatugabeaz. Nahiz eta asko edan (duten), ez dira mozkortu.
• -AGATIK (ERE)
  Aditz jokatugabeaz. Lana ez lortuagatik, lasai zegoen.
• BAINA
  Bigarren esaldiaren amaieran kokatzen da. Egingo dut, gogo handirik ez dut, baina.
• -TA ERE / -(R)IK ERE
  Aditz jokatugabeaz. Erotuta ere / Eroturik ere, ez nuke horrelakorik egingo.
• GABE / BARIK... ERE
  Aditz jokatugabeaz, ezezko esaldietan. Entzun gabe ere, badakit nor den.
• -(E)LA(RIK) ERE / -BA... ERE
  Aditz jokatuaz. Edonork deitzen duelarik ere, ez ireki atea. Deitzen badu ere, ez ireki atea.
• -(E)NA... -(E)LA (ERE)
  Aditz jokatuaz. Esaten duena esaten duela, zuek ez sinetsi. Etortzen zaren egunean etortzen zarela ere, deitu niri.

Baldintzazko Esaldiak

• (BALDIN) BA-
  Loteria tokatzen bazaizu, etxe berri bat erosiko duzu. Baldin badakizu, esan niri. Gure nebak egiten badu, ikusgarria izango da.
• (BEHIN)... -(E)Z GERO / EZKERO / EZKETINO / -(E)Z GEROTAN
  Aditz jokatugabeaz, baiezko esaldietan. Ahal izanez gero, oparitxoren bat ekarriko dizut. Egongela pintatuz gero, oso txukun geratuko da. Behin ekarriz gero/ezketino, ekarri denak eta kitto.
  
  KONTUZ! Ez nahasi kausazko -(E)NEZ GERO loturarekin (kausala aditz jokatuaz): Etorri garenez gero, ikusi egingo dugu (kausala, aditz jokatuaz!).
• -T(Z)EKOTAN / -T(Z)EZ GERO / -T(Z)EZ GEROTAN / -T(Z)EKOZ
  Aditz partizipioari lotuta, baiezko/ezezko esaldietan. Utziko dizkizut, datorren astean bueltatzekotan. Auto berria erostez gero/gerotan, merkeena erosiko dugu.
• EZIK / EZEAN
  Aditz partizipioari lotuta, ezezkoetan. Neuk ikusi ezean/ezik, ez du sinetsiko. Zertarako nahi duzu, osasuna izan ezik/ezean?

Erlatibozko Esaldiak

• -(E)N + izena
  Mutilari soldadutzarako deitu diote. Mutilaren etxera joango gara. → Soldadutzarako deitu dioten mutilaren etxera joango gara.
  Konfiantza dugu medikuarengan. Medikuari saria eman diote. → Konfiantza dugun medikuari saria eman diote.
• -TAKO / -(DAKO) / -(R)IKO + izena
  Aditzaren ekintza burutua denean erabil daiteke. Guk egiten dugun lana /// guk egin dako lana.
  *Euskalki batzuetan, ADITZ PARTIZIPIO soila: Ikastetxea udalak eman(dako) toki zabalago batean eraikiko da.
• ZEIN... BAIT- / ZEINA... -(E)N
  Herri horretako taberna, zeina baitzen/zen ezaguna, abiatu ziren.
• NON... BAIT- / NON... -(E)N
  Herri horretako tabernarantz abiatu ziren, non bazkaldu egiten baitzuten/zuten.
• BAIT-
  Kanta hori, askok kantatzen baitute, herrikoia da.