Euskara Kasuak eta Aditz Jokabide Konplexuak

Hurrengo zerrendetan, euskarazko kasu eta aditz jokabide ohikoenak eta haien arteko desberdintasunak aztertzen dira, bereziki instrumentala eta soziatiboa bereizteko eta aditz jokabide konplexuak lantzeko.

1. Kasu Erabilera: Instrumentala (-z) vs. Soziatiboa (-rekin)

Bide edo tresna adierazteko, instrumentala (-z) erabili behar da, ez soziatiboa (-rekin).

1.1. Tresna edo Bidea (Instrumentala)

• Bizikletaz igo (EZ: Bizikletarekin igo)
• Autoz
• Bizikletaz ezin...
• Bolalumaz
• Buruz jo (baloia) (EZ: Buruarekin jo)
• Eskuz
• Buruz jo baloia...
• Irainzuz
• Eskuz jokatu... (EZ: Eskuarekin jokatu)
• Arkatzaz egin dio... (EZ: Arkatzarekin egin dio)
• Gorriz margotu (EZ: Gorriarekin margotu)
• Txokolatez (EZ: Txokolatearekin)
• Trajez jantzi (EZ: Trajearekin jantzi)
• Lokatzez
• Zomorroz
• Paperez

1.2. Beste Kasu eta Erabilera Batzuk

• Lagunarekin (Soziatiboa)
• Txokolatearekin engainatu... (Soziatiboa)
• Mikelekin (Soziatiboa)
• Anaz (Ana + Instrumentala)
• Zuzendariengana (Allatiboa)
• Bilbokoetan (Lekua, Plurala)
• Dentistarengandik (Ablatiboa)
• Guztietaz (Partitiboa/Ablatiboa)
• Etxean (Lekua)
• Lagunengandik (Ablatiboa)
• Oñatiarra (Leku-izena)
• Santuan (Lekua)
• Eguzkitara (Allatiboa)
• Andrerengandik (Ablatiboa)
• Lagunarengan (Inesiboa/Allatiboa)
• Gazteengan (Inesiboa/Allatiboa)
• Enpresatan (Lekua, Plurala)
• Lurrean (Lekua)
• Ordutan (Lekua, Plurala)
• Minututan (Lekua, Plurala)
• Txikiarengandik (Ablatiboa)
• Abokatuarengan (Inesiboa/Allatiboa)
• Zure (Possesiboa)
• Txakurrarengandik (Ablatiboa)
• Guregana (Allatiboa)

2. Aditz Jokabidea: Oraina vs. Lehenaldia (Dative/Allative)

Aditz jokabideetan, orainaldiaren eta lehenaldiaren arteko aukeraketa (zaio vs. zitzaion, adibidez).

• Joan gatzaizkie / gintzaizkien
• Izorratu zaio / zitzaion
• Ez zaio / zitzaion
• Hurbilduko natzaio / nintzaion
• Gustatzen zaio / zitzaion
• Andereñoari ez zaizkio / zitzaizkion
• Ahaztu zaie / zitzaien
• Al zaizkizu / zitzaizkizun
• Zuri ez zaizkizu / zitzaizkizun
• Agertu natzaio / nintzaion
• Gu zuri ez gatzaizkizu / gintzaizkizun
• Erori zaizkizu / zitzaizkizun
• Egiten zaizkio / zitzaizkion
• Gertatu zaie / zitzaien
• Galdu zaizkio / zitzaizkion

3. Aditz Jokabidea: Baldintza eta Potentziala

Baldintza (balitz) eta potentziala (litzake) adierazten duten forma konplexuak.

• Galduko balitzaio / litzaiokeen
• Ahaztu izan balitzaizkio / zitzaizkiokeen
• Bururatuko balitzaigu / litzaiguke
• Joan izan bagintzaizkie / gintzaizkieke
• Erori izan balitzaie / litzateke
• Hasiko bagintzaizkio / litzaioke
• Galdezka joan izan balitzaizue / zenizkioketen
• Egokitu izan balitzait / zitzaidakeen
• Etorriko bazintzaizkigute / gintzaizkizueke
• Arituko bagintzaizkio / litzaiguke
• Ahaztu izan balitzaizkie / zitzaizkiekeen
• Galduko banintzaizu / nintzaizukeete
• Azalduko bagintzaizkizue / gintzaizkizueke
• Agertu izan balitzaizkik / hintzaiokeen